การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้คุณลักษณะความกตัญญูของเด็กปฐมวัย

Abstract

บทคัดย่อ ความกตัญญูเป็นคุณลักษณะสำคัญด้านความดีของผู้เรียนตามแนวพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 และเป็นคุณสมบัติที่พึงปรารถนาของผู้เรียนในอนาคต การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการพัฒนาคุณลักษณะความกตัญญูในเด็กปฐมวัย กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นเด็กเล็กอายุ 5– 6 ปี โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินวิโรฒประสานมิตร (ฝ่ายประถม) ปีการศึกษา 2558 ได้มาโดยการสุ่มอย่างง่ายมาสองห้องแล้วสุ่มให้ห้องหนึ่งเป็นกลุ่มทดลองได้รับการจัดการเรียนรู้ตามรูปแบบที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นจำนวน 43 คน และอีกห้องหนึ่งเป็นกลุ่มควบคุมได้รับการจัดการเรียนรู้ตามแผนการจัดประสบการณ์ของโรงเรียน จำนวน 43 คน ระยะเวลาที่ใช้ในการทดลอง 8 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 4 วัน วันละ 50 นาที เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นรูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามรูปแบบที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น และแบบวัดคุณลักษณะความกตัญญูของเด็กปฐมวัยที่มีค่าความเชื่อมั่น α เท่ากับ .915 ผลการศึกษามีดังนี้ ผลการสร้างรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการพัฒนาคุณลักษณะความกตัญญูในเด็กปฐมวัย ได้รูปแบบที่เรียกว่ารูปแบบ SHARE ประกอบด้วยห้าขั้นตอนคือขั้นที่1 : S กระตุ้นเร้าการเรียนรู้ (Stimulate) ขั้นที่ 2 : H ใช้คำถามสำคัญ (Hightlight question) ขั้นที่3 : A เรียนรู้อย่างกระตือรือร้น (Active learning) ขั้นที่4 : R สะท้อนความคิด (Reflection) และ ขั้นที่5 : E สรุปต่อยอด(Extrapolate) จากการประเมินพบว่ารูปแบบ SHARE มีความเหมาะสมระดับมากที่สุดด้วยค่าเฉลี่ยความเหมาะสมรวม 4.83 และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน 0.18 และผลการพัฒนาคุณลักษณะความกตัญญูที่มีต่อ พ่อแม่ เพื่อน ครูและโดยรวมของเด็กปฐมวัย พบว่าคะแนนหลังการทดลองในกลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยสูงกว่า คะแนนก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ทั้งรายด้านและโดยรวม (t=8.65, 7.58, 8.50 และ t= 12.88, p<.01) โดยมีขนาดส่งผลต่อคะแนนรายด้านและโดยรวมระดับมาก (Cohend’s d=1.32, 1.16, 1.30 และ1.96)  และมีค่าเฉลี่ยสูงกว่าคะแนนหลังการทดลองในกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ทั้งรายด้านและโดยรวม (t=3.49, 3.72, 4.97 และ t=5.26, p<.01) โดยมีขนาดส่งผลต่อคะแนนรายด้านและโดยรวมระดับมาก (Cohend’s d =0.76, 0.81, 1.09, และ 1.15) ซึ่งแสดงให้เห็นว่ารูปแบบการจัดการเรียนรู้ SHARE มีความเหมาะสมและสามารถนำไปใช้พัฒนาคุณลักษณะความกตัญญูของเด็กปฐมวัยได้อย่างมั่นใจ   คำสำคัญ : การพัฒนา รูปแบบการจัดการเรียนรู้ คุณลักษณะความกตัญญู เด็กปฐมวัย