การไหลเวียนกระแสโลหิตในเหงือกที่อยู่รอบฟันเขี้ยวบนแท้ของมนุษย์ในระหว่างที่ถูกแรงดึงทางทันตกรรมจัดฟัน

Abstract

บทคัดย่อ วัตถุประสงค์ : ของการศึกษานี้เพื่อศึกษาที่เกิดขึ้นต่อการไหลเวียนโลหิตบริเวณเหงือก (Gingival bloodflow, GBF) ของฟันเขี้ยวบนมนุษย์ เมื่อรับแรงทางทันตกรรมจัดฟันวัสดุอุปกรณ์และวิธีการ : โดยทำการศึกษาในฟันเขี้ยวบนจำนวน 31 ซี่จากผู้ป่วย 17 ราย ชาย 3 คนและหญิง 14 คน ช่วงอายุ 17 - 20 ปี ซึ่งมารับการรักษาทางทันตกรรมจัดฟันที่คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ และต้องมีการถอนฟันกรามน้อยซี่ที่หนึ่งร่วมในการจัดฟันด้วย การวัดจะทำที่บริเวณเหงือกยึดด้านไกลกลางซึ่งเป็นด้านที่รับแรงกด (P) และด้านใกล้กลางซึ่งเป็นด้านที่รับแรงดึง (T) ของฟันเขี้ยวที่จะวัดโดยเครื่องวิเคราะห์การไหลเวียนของโลหิตด้วยเลเซอร์ (Laser Doppler Flowmetry) ในขณะทำการวัดจะปกคลุมบริเวณโดยรอบหัววัดด้วยแผ่นยางสีดำเพื่อป้องกันสัญญาณรบกวน การบันทึกค่ากระแสโลหิตจะทำตั้งแต่ก่อนรับแรงจากยางดึงฟัน และทันทีที่ใส่ยางดึงฟันโดยมีแรงเท่ากับ 300 กรัม ดึงจากฟันกรามมายังฟันเขี้ยวด้านเดียวกันจากนั้นทำการบันทึกผลต่อเนื่องในวันที่ 1 วันที่ 3 วันที่ 7 วันที่ 14 วันที่ 21 และวันที่ 28 โดยใช้ยางเส้นเดิมตั้งแต่วันแรกจนเสร็จการทดลองผลการศึกษา : ค่า GBF ด้านแรงกด (P0 = 226.380 ± 116.546, P1 = 254.612 ± 90.695,P3 = 190.306 ± 58.408, P7 = 214.851 ± 87.377, P14 = 189.9645 ± 63.379, P21 = 179.687 ± 75.886,P28 = 190.512 ± 60.229 P.U.) และด้านแรงดึง (T0 = 170.661 ± 69.999, T1 = 226.422 ± 84.279,T3 = 171.8935 ± 59.215, T7 = 193.338 ± 66.164, T14 = 184.248 ± 61.429, T21 = 175.606 ± 55.067,T28 = 175.525 ± 53.717 P.U.) ซึ่งพบว่ามีค่าเพิ่มขึ้นในวันแรก และลดลงใกล้เคียงค่าอ้างอิงในวันถัดไปอย่างมีนัยสำคัญ (P<0.05, One way RM ANOVA and Dunnett’s method) แรงของยางที่ใช้ในการดึงฟันจะลดลงจากวันแรกไปจนถึงวันสุดท้าย (เริ่มต้น = 300 กรัม วันที่ 1 = 190.8065 ± 40.1475 กรัม วันที่ 3 = 163.709± 33.440 กรัม วันที่ 7 = 145.9677 ± 32.3372 กรัม วันที่ 14 = 130.7742 ± 27.1461 กรัม วันที่ 21 =121.7742 ± 26.4117 กรัมและวันที่ 28 = 105.8065 ± 28.4925 กรัม P<0.05)สรุป : GBF มีค่าเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในวันแรกๆแต่สามารถกลับมาใกล้เคียงปกติภายใน 28 วัน และGBF ทางด้านแรงกดจะมีค่ามากกว่าทางด้านแรงดึงตลอดระยะเวลาทดลอง แสดงให้เห็นว่าการอักเสบที่บริเวณเหงือกเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วในวันแรกๆ ของการดึงฟันและการอักเสบทางด้านแรงกดจะมากกว่าด้านแรงดึง คำสำคัญ: ฟันเขี้ยว การไหลเวียนโลหิตบริเวณเหงือก ด้านที่รับแรงกด ด้านที่รับแรงดึง เครื่องวิเคราะห์การไหลเวียนของโลหิตด้วยเลเซอร์ แผ่นยางกันนํ้าลายสีดำ