การศึกษาองศาการเคลื่อนไหวของคอและหลังส่วนบนขณะทำงานของผู้ช่วยทันตแพทย์

Abstract

ผู้ช่วยทันตแพทย์เป็นวิชาชีพหนึ่งที่ลักษณะท่าทางในการทำงาน วิธีการทำงานและสิ่งแวดล้อมในการทำงาน เป็นปัจจัยเสี่ยงให้เกิดความผิดปกติของระบบกล้ามเนื้อและกระดูก (Musculoskeletal disorders) วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาองศาการเคลื่อนไหวของคอและหลังส่วนบนขณะทำงานช่วยข้างเก้าอี้ของผู้ช่วยทันตแพทย์ วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา โดยประชากรเป้าหมายในการศึกษาเป็นผู้ช่วยทันตแพทย์หญิง จำนวน 9 คน เก็บข้อมูลองศาการเคลื่อนไหวของคอและหลังส่วนบนทั้ง 2 แกนการเคลื่อนไหวคือแกนก้ม-เงย และแกนซ้าย-ขวา โดยใช้เซนเซอร์วัดความเอียง (accelerometer sensor)  ทำการติดตัวรับสัญญาณของเครื่องมือวัดความเอียง ชนิด 2 แกน โดยติดตัวรับสัญญาณที่บริเวณกึ่งกลางศีรษะ และที่บริเวณหลังส่วนบน ประมาณกระดูกสันหลังส่วนอกชิ้นที่ 4 ของผู้ช่วยทันตแพทย์ผู้เข้าร่วมงานวิจัยขณะช่วยทำงานข้างเก้าอี้ทันตแพทย์ที่ให้การรักษาผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเหงือกอักเสบ โดยการขูดหินน้ำลายทั้งปากโดยใช้เครื่องอัลตราโซนิค บันทึกองศาการเคลื่อนไหวบริเวณคอและหลังส่วนบนตลอดการรักษาผู้ป่วย นำข้อมูลที่ได้จากเซนเซอร์วัดความเอียง ซึ่งเป็นองศาของความเอียงเมื่อเทียบกับแกนโลกที่เก็บต่อเนื่องทุกวินาที มาประเมินผลในเครื่องคอมพิวเตอร์โดยใช้โปรแกรมควบคุมท่านั่งทำงาน และวิเคราะห์ผลทางสถิติ ผลการศึกษา:    การทำงานช่วยข้างเก้าอี้ของผู้ช่วยทันตแพทย์ผู้เข้าร่วมการทดลอง มีการก้มคอโดยเฉลี่ยร้อยละ 29.65±16.83 ของระยะเวลาทำงานทั้งหมด  มีการเอียงคอทางซ้ายโดยเฉลี่ยร้อยละ 88.88±7.77 ของระยะเวลาทำงานทั้งหมด  มีการก้มหลังส่วนบนโดยเฉลี่ยร้อยละ 83.87±26.59 ของระยะเวลาทำงานทั้งหมด มีการเอียงลำตัวไปทางซ้ายโดยเฉลี่ยร้อยละ 50.44±37.31 และขวาร้อยละ 49.44± 37.35 ของระยะเวลาทำงานทั้งหมด ขณะทำงานช่วยตำแหน่งคอและหลังส่วนบนจะมีการเคลื่อนไหวสองแกนไปพร้อมๆกัน พบว่า โดยเฉลี่ยร้อยละ 90 ของระยะเวลาในการปฏิบัติงาน ที่ตำแหน่งคอจะก้ม 10.53±6.32 องศา และเอียงศีรษะไปทางซ้าย 28.83±9.89 องศา ขณะเดียวกันที่ตำแหน่งหลังส่วนบนจะก้ม 24.74±9.74 องศา และเอียงลำตัวไปทางซ้าย 10.55±9.36 องศา สรุป: การศึกษานี้พบว่าท่าทางในการทำงานของผู้ช่วยทันตแพทย์โดยเฉลี่ยร้อยละ 90 ของระยะเวลาในการปฏิบัติงาน เป็นการก้มคอและเอียงศีรษะไปทางด้านซ้าย พร้อมกับที่ตำแหน่งหลังส่วนบนจะก้มและเอียงลำตัวไปทางซ้าย ท่าดังกล่าวทำให้เกิดความไม่สมดุลของกล้ามเนื้อ แนวกระดูกสันหลังจะไม่สามารถช่วยพยุงน้ำหนักของศีรษะและลำตัวได้อย่างเหมาะสม คำสำคัญ : ผู้ช่วยทันตแพทย์, ความผิดปกติของระบบกล้ามเนื้อและกระดูก, เครื่องมือวัดความเอียง