แนวทางการพัฒนาศักยภาพการวางแผนทางการเงิน สำหรับสมาชิกวิสาหกิจชุมชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสถานภาพทั่วไป และศักยภาพทางการเงินของสมาชิกวิสาหกิจชุมชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 2) เพื่อวิเคราะห์ปัญหาในการวางแผนทางการเงินของสมาชิกวิสาหกิจชุมชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ 3) เพื่อสร้างแนวทางการพัฒนาศักยภาพการวางแผนทางการเงินของสมาชิกวิสาหกิจชุมชนในภาคตะวันออกเฉียงหนือได้อย่างยั่งยืน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ สมาชิกวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดร้อยเอ็ด ซึ่งเป็นจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่มีจำนวนสมาชิกวิสาหกิจชุมชนมากที่สุด (กองส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน กรมส่งเสริมการเกษตร, 2562) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ สถิติที่ใช้ในงานวิจัย คือ ความถี่ และร้อยละ ผลการวิจัย มีดังนี้ สถานภาพทั่วไปและศักยภาพทางการเงินของสมาชิกวิสาหกิจชุมชน ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีสถานภาพสมรส การศึกษาระดับประถมศึกษาหรือต่ำกว่า อาชีพหลัก คือ เกษตรกรรม จำนวนสมาชิกในครอบครัว 3 – 4 คน เข้าร่วมเป็นสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนพื้นฐานเพื่อหารายได้เสริม สนใจการออมและการลงทุนในรูปแบบการนำเงินฝากธนาคารหรือซื้อสลากออมสิน และต้องการความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับการวางแผนทางการเงิน ซึ่งคาดว่าหลังจากอายุ 60 ปีแล้ว จะยังคงทำงานอยู่ และคาดว่าจะมีรายได้เพียงพอในการใช้จ่าย แต่หากไม่เพียงพอจะแก้ไขปัญหาโดยการลดค่าใช้จ่ายลง ส่วนการวิเคราะห์ปัญหาในการวางแผนทางการเงิน พบว่า ปัจจัยที่อาจก่อให้เกิดปัญหาหรือทำให้ไม่สามารถวางแผนทางการเงินได้ ประกอบด้วย การประกอบอาชีพ รายได้หลัก ค่าใช้จ่ายประจำ (ค่าใช้จ่ายจากการประกอบอาชีพ และค่าใช้จ่ายในการผ่อนชำระหนี้) ภาระหนี้สินที่เกิดจากเงินกู้สถาบันการเงินและกองทุนต่างๆ และการนำเงินฝากธนาคารหรือซื้อสลากออมสิน ดังนั้น แนวทางในการพัฒนาศักยภาพการวางแผนทางการเงิน คือ การสนับสนุนกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในเรื่องต่างๆ ที่เหมาะสม เพื่อสร้างอาชีพที่มั่นคงให้แก่เกษตรกรและยังส่งผลให้เกษตรกรมีรายได้ที่มั่นคงและยั่งยืน ส่วนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรมีการเพิ่มสวัสดิการสำหรับผู้สูงอายุเพื่อให้มีรายได้ที่มากขึ้น มีมาตรการลดค่าใช้จ่ายและค่าครองชีพในปัจจุบันให้ความช่วยเหลือในการทำธุรกรรมทางการเงินและมีการปรับลดดอกเบี้ยสำหรับเกษตรกรและผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป มีการให้ความรู้เกี่ยวกับการวางแผนทางการเงิน รวมถึง ส่งเสริม สนับสนุน และประชาสัมพันธ์ให้เห็นถึงความสำคัญของการออมและการลงทุน