ฉันควรพัฒนาแบบจำลองทางความคิดของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ในเรื่องอัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมีอย่างไร?: การวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียน
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
Potisak Potisen and Chatree Faikhamta
รับบทความ: 26 กันยายน 2559; ยอมรับตีพิมพ์: 22 พฤษภาคม 2560
บทคัดย่อ
งานวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียนนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาแนวทางการสอนเพื่อพัฒนาแบบ จำลองทางความคิดเรื่องอัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมีของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 และศึกษาแบบ จำลองทางความคิดของนักเรียนเมื่อได้รับการจัดการเรียนรู้แบบการสืบเสาะหาความรู้ที่ใช้แบบจำลองเป็นฐาน การวิจัยนี้อยู่บนพื้นฐานของการศึกษาตนเองและสะท้อนตนเอง (self-study and reflective-based research) ซึ่งฉันศึกษาการปฏิบัติการสอนของฉัน ฉันได้ข้อมูลงานวิจัยจากบันทึกหลังการสอนของตนเองและแบบวัดแบบจำลองทางความคิดเป็นหลัก ฉันวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการอุปนัย เช่น การจัดกลุ่ม เปรียบเทียบ ลงข้อสรุป จากการวิเคราะห์ผลพบว่าแนวทางการสอนเพื่อพัฒนาแบบจำลองทางความคิดเรื่องอัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมีได้แก่ การใช้วีดีทัศน์ที่แสดงให้การเปลี่ยน แปลงในระดับมหภาคภาคและจุลภาคผ่านการอุปมาทำให้นักเรียนมีแบบจำลองทางความคิดที่เป็นแบบ จำลองทางวิทยาศาสตร์มากขึ้น การจัดการเรียนรู้ โดยลำดับจากนำเข้าสู่บทเรียนด้วยคำถาม นักเรียนค้นหาคำตอบ สร้างแบบจำลอง อภิปรายและปรับปรุงแบบจำลอง การใช้คำถามที่ท้าทายและการถามซักไซ้ไล่เรียง (เมื่อใช้ร่วมกัน) และการจัดการเรียนรู้ที่นักเรียนได้มีส่วนร่วมในการสร้างหรือปฏิบัติด้วยตนเองสามารถพัฒนาแบบจำลองทางความคิดได้ นอกจากนี้ฉันยังพบว่าการจัดกิจกรรมของฉันทำให้แบบจำลองทางความคิดของนักเรียนในเรื่อง อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี ส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มแบบจำลองความคิดที่ถูกต้องสมบูรณ์
คำสำคัญ: แบบจำลองทางความคิด การสืบเสาะหาความรู้ที่ใช้แบบจำลองเป็นฐาน อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี
Abstract
This classroom action research aimed to investigate ways to develop students’ mental model in the rate of reactions through model-based inquiry (MBI) approach and examine students' mental models in the rate of reaction after the lesson. This study was based on self-study and reflective-based research in which I researched my own teaching in a chemistry class of 28 grade-11 students. I collected data from my reflective journals and mental model test. Qualitative data were analyzed by inductive process such as categorizing, comparing and concluding. In the research findings, I found the ways to teach for improving students' mental models as follows: using videos to show difference between macroscopic and microscopic changes through analogy can improves students’ mental models to scientific models; teaching sequences should start with engaging students with questions then find the answer, and let them build models and discuss with whole class; using challenged questions, answering with questions and discussing questions in the whole class, as well as having students getting involved with or had the experience with improves students' metal models. I also found that MBI could enhance most students' mental models in the rate of reaction in correct mental models.
Keywords: Mental models, Model-based inquiry, Rate of reaction
Downloads
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
References
Chi, M. T. H., and Roscoe, R. D. (2002). The process and challenges of conceptual change. In Limon, M., and Mason, L. (Eds.), Reconsidering Conceptual Change. Is-sues in Theory and Practice (pp. 3–27). Netherlands: Kluwer Academic.
Chittleborough, G. D., Treagust, D. F., Mamiala, T. L., and Mocerino, M. (2005). Students’ perceptions of the role models in the process of learning. Research in Science and Technological Education 23(2): 195–212.
Chiu, M. H., and Lin, W. N. (2007). Exploring the characteristics and diverse sources of students’ mental models of acids and bases. International Journal of Science Education 29(6): 771–803.
Dechakupt, P. (2001). Child-centered Learning: Strategies and Techniques. Bangkok: Master Group Manager. (in Thai)
Francoeur, E. (1997). The forgotten tool: The design and use of molecular models. Social Studies of Science 27: 7–40.
Gilbert, J. K. (2004). Models and modelling: routes to more authentic science education. International Journal of Science and Mathematics Education 2: 115–130.
Gilbert, J. K., Bouter, C. J., and Elmer, R. (2000). Positioning models in science education and in design and technology education. In Gilbert, J. K., and Bouter, C. J. (Eds.), Developing Models in Science Education (pp. 3–17). Netherlands: Kluwer Academic.
Greca, I. M., and Moreira, M. A. (2000). Mental models, conceptual models, and modeling. International Journal of Science Education 22: 1–11.
Grosslight, L., Unge, C., and Jay, E. (1991). Understanding models and their use in science: Conceptions of middle and high school students and experts. Journal of Research in Science Teaching 28(9): 799–822.
Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology [IPST]. (2008). Science Instruction: Basic Education Curriculum. Bangkok: Author. (in Thai)
Johnstone, A. H. (2000). Chemical education research: Where from here? University Chemistry Education 4(1): 34–38.
Justi, R., and Gilbert, J. K. (2002). Models and modeling in chemical education. In Gilbert, J. K. (Ed.), Chemical Education: Toward Research-based Practice (pp. 47–68). Dordrecht: Kluwer Academic.
Khan, S. (2007). Model-based inquiries in chemistry. Journal of Science Education 91(6): 877–905.
Norman, D. N. (1983). Some observations on mental models. In D. Gentner, D., and Stevens, A. L. (Eds.), Mental models (pp. 7–14). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Sansook, S. (2010). Developing Grade 9 Students’ Conceptions on Heredity, Science Process Skills and Attitudes towards Science through Learning Cycle. Master of Education Thesis (Science Education). Bangkok: Kasetsart University. (in Thai)
Zuber-Skerritt, O., and Perry, C. (2002). Action research within organisations and university thesis writing. The Learning Organization 9(3): 171–179.