วารสารหน่วยวิจัยวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อมเพื่อการเรียนรู้ (Journal of Research Unit on Science, Technology and Environment for Learning)

หน้าปกใน

Somkiat Phornphisutthimas — 2025-01-25

กองบรรณาธิการ

Somkiat Phornphisutthimas — 2025-01-25

ที่ปรึกษา

คณบดีคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

(ศาสตราจารย์ ดร.ปรินทร์ ชัยวิสุทธางกูร)

บรรณาธิการ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สมเกียรติ พรพิสุทธิมาศ

บรรณาธิการจัดการ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ศิรินันท์ แก่นทอง

กองบรรณาธิการ

ศาสตราจารย์ ดร.วรรณทิพา รอดแรงค้า / สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ศาสตราจารย์ ดร.อรินทิพย์ ธรรมชัยพิเนต / มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

รองศาสตราจารย์ ดร.กานต์ตะรัตน์ วุฒิเสลา / มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

รองศาสตราจารย์ ดร.ดวงเดือน สุวรรณจินดา / มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช

รองศาสตราจารย์ ดร.ประสาท เนืองเฉลิม / มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

รองศาสตราจารย์ ดร.พัดตาวัน นาใจแก้ว / มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี

รองศาสตราจารย์ ดร.พรรณี ลีกิจวัฒนะ / สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

รองศาสตราจารย์ ดร.พิชาภัค ศรียาภัย / มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

รองศาสตราจารย์ ดร.ศักดิ์ศรี สุภาษร /มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

รองศาสตราจารย์ ดร.สุระ วุฒิพรหม / มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

รองศาสตราจารย์ ดร.เสาวรัตน์ จันทะโร / จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

รองศาสตราจารย์ ดร.โสภณ บุญลือ / มหาวิทยาลัยขอนแก่น

รองศาสตราจารย์ ดร.อภิเดช แสงดี / มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

รองศาสตราจารย์พเยาว์ ยินดีสุข / จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.กุลธิดา นุกูลธรรม / มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ขวัญ เพียซ้าย / มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ขวัญจิต เหมะวิบูลย์ /มหาวิทยาลัยนเรศวร

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จันทิมา ปิยะพงษ์ / มหาวิทยาลัยบูรพา

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จุมพต พุ่มศรีภานนท์ / มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ณัฏฐ์ ดิษเจริญ / มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธิดา อมร / มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เชาวรีย์ อรรถลังรอง / มหาวิทยาลัยศิลปากร

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ทัศนียา ร. นพรัตน์แจ่มจำรัส / มหาวิทยาลัยมหิดล

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ประภากร ธาราฉาย / มหาวิทยาลัยแม่โจ้

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ปิยรัตน์ ดรบัณฑิต / มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ปิยะฉัตร จิตต์ธรรม / มหาวิทยาลัยมหิดล

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เยาวนิตย์ ธาราฉาย / มหาวิทยาลัยแม่โจ้

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วนินทร พูนไพบูลย์พิพัฒน์ / มหาวิทยาลัยนเรศวร

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วุฒินันท์ รักษาจิตร์ / มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อนิษฐาน ศรีนวล / มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

อาจารย์ ดร.กานต์ยุพา จิตติวัฒนา / มหาวิทยาลัยมหิดล

อาจารย์ ดร.ธีรวัฒนา ภาระมาตย์ / มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ดร.สมบัติ คงวิทยา /กรมวิทยาศาสตร์บริการ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คุณวรรณวิมล เมฆบุญส่งลาภ / ศูนย์เครื่องมือวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

Prof. Dr. Wee Tiong Seah / Melbourne Graduate School of Education, The University of Melbourne 234 Queensberry Street Victoria 3010, Australia

Dr. Bin Hong /China Institute of Medical Biotechnology, Chinese Academy of Medical Sciences and Peking Union Medical College, Taintanxili #1, Beijing 100050, China

Dr. Vandna Rai / National Research Centre on Plant Biotechnology, Indian Agriculture Research Institute, New Delhi 110012, India

ฝ่ายศิลป์และภาพ

นายสัญญา พาลุน

ฝ่ายจัดการและเลขานุการ

นางชลรดา สารทสมัย

รูปแบบการทำนิพนธ์ต้นฉบับ

Somkiat Phornphisutthimas — 2025-01-25

กายวิภาคศาสตร์ใบและลำต้นของพืชเบียนวงศ์กาฝาก (Loranthaceae) ในจังหวัดอุบลราชธานี

Wiroj Kesonbua — 2025-01-26

Leaf and Stem Anatomy of Parasitic Plants within the Loranthaceae Family at Ubon Ratchathani Province

Wirot Kesonbua, Puttisan Suriyon and Preyanuch Lakhunthod

รับบทความ: 7 ตุลาคม 2568; แก้ไขบทความ: 20 มกราคม 2568; ยอมรับตีพิมพ์: 25 มกราคม 2568; Abstract: 26 มกราคม 2568

บทคัดย่อ

จากการศึกษาลักษณะกายวิภาคศาสตร์ใบและลำต้นของพืชเบียนวงศ์กาฝากบริเวณพื้นที่ป่า เต็งรังในจังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 4 ชนิด ได้แก่ Dendrophthoe pentandra (L.) Miq. Helixanthera parasitica Lour. Macrosolen cochinchinensis (Lour.) Tiegh. และ Scurrula atropurpurea (Blume) Danser โดยวิธีการลอกผิวใบและตัดตามขวางด้วยใบมีดโกนและกรรมวิธีพาราฟิน พบลักษณะทั่วไปของพืชที่ศึกษาคือ เซลล์ในเนื้อเยื่อชั้นผิวใบทั้งสองด้านมีรูปร่างหลายเหลี่ยมหรือรูปร่างไม่แน่นอน ผนังเซลล์เรียบหรือเว้า ปากใบเป็นแบบพาราไซติก พบในเนื้อเยื่อชั้นผิวใบทั้งสองด้าน อยู่ระดับเดียวกับเนื้อเยื่อชั้นผิว บางชนิดมีสารสะสมเป็นเซลล์เม็ดน้ำมันและบางชนิดมีไทรโคมเป็นปุ่มเล็ก ชั้นมีโซฟิลล์ประกอบด้วยเซลล์ที่มีรูปแบบเดียว หรือสองแบบที่มีใบสองหน้าเหมือนกันและใบสองหน้าต่างกัน มัดท่อลำเลียงบริเวณเส้นกลางใบมี 3–6 มัด เนื้อเยื่อชั้นผิวของก้านใบไม่มีไทรโคมหรือมีไทร-โคมแบบหลายเซลล์ ชั้นคอร์เทกซ์เป็นเนื้อเยื่อพาเรงคิมาที่เซลล์มีผนังบาง พบโครงสร้างสารหลั่งกระจายอยู่ทั่วไป มัดท่อลำเลียงบริเวณก้านใบมีจำนวนมัดเดียวหรือหลายมัด พบสารสะสมเป็นแบบผลึกรูปปริซึมกระจายรอบ ชั้นเพริเดิร์มของลำต้นมีเลนติเซลกระจายทั่วไป บางชนิดมีสารสะสมติดสีแดงเข้มในชั้นเฟลโลเดิร์ม โฟลเอ็มมีเซลล์เส้นใยผนังหนาล้อมรอบ วงปีไม่ชัดเจน เซลล์เวสเซลมีรูปร่างกลมหรือรี มีรูปแบบเป็นแบบเดี่ยว แบบแฝด และแบบกลุ่ม การเรียงตัวของเวสเซลเป็นแบบกระจาย พาเรงคิมาในแนวรัศมีมี 1–8 แถว พบสารสะสมแบบผลึกรูปปริซึมในเซลล์บริเวณไส้ไม้ โครงสร้างที่สามารถนำไปใช้สร้างรูปวิธานสำหรับการระบุชนิด ได้แก่ ไทรโคม ชั้นมีโซฟิลล์ และจำนวนมัดท่อลำเลียงของก้านใบ กายวิภาคศาสตร์ของพืชวงศ์กาฝากแสดงลักษณะของพืชทนแล้ง พืชน้ำ และพืชที่ชื้นปานกลาง เป็นการปรับตัวของพืชเบียนที่เกาะอาศัยอยู่บนพืชให้อาศัยเพื่อสามารถดำรงชีวิตในแหล่งที่อยู่อาศัยย่อยที่มีสภาพแวดล้อมเฉพาะภายในระบบนิเวศของป่าเต็งรัง

คำสำคัญ: กายวิภาคศาสตร์พืช พืชเบียน วงศ์กาฝาก การปรับตัว

Abstract

Anatomical studies of the leaves and stems of four species of parasitic plants in the family Loranthaceae found in the deciduous forest of Ubon Ratchathani province, namely Dendrophthoe pentandra (L.) Miq., Helixanthera parasitica Lour., Macrosolen cochinchinensis (Lour.) Tiegh., and Scurrula atropurpurea (Blume) Danser, were conducted using epidermal peeling, transverse sections prepared through freehand sectioning and the paraffin process. The general characteristics of the plants studied include polygonal or irregularly shaped cells in both surface tissues. The cell walls are smooth or curved. The stomata are paracytic and found on both surfaces, with typical stomata. Some species have substances that accumulate as oil droplets, and some have papillae trichomes. The mesophyll layer consists of cells with a single pattern or two types, with unifacial or bifacial leaf. There are 3–6 vascular bundles in the leaf midrib. The epidermis of the petioles is either glabrous or covered with multicellular trichomes. The cortical layer comprises thin–walled parenchyma cells, and secretory structures are scattered throughout. There are 1 to several vascular bundles in the leaf petiole. Accumulated substances were observed in the form of prism–shaped crystals distributed around the vascular bundles. The stem periderm contains lenticels scattered throughout. In some species, dark red accumulated substances are presence in the phelloderm layer. The phloem is surrounded by thick-walled fibers. The annual rings are indistinct. The vessel cells are round or oval in shape, and there is solitary, paired, and clustered vessels. The vessel arrangement in wood is diffuse–porous wood. The radial parenchyma has 1 to 8 rows. Prismatic crystal deposits are found in the cells of the pith. Structures that can be used to construct a key for species identification include trichomes, mesophyll, and the number of vascular bundles in the petioles. The anatomy of the family exhibits characteristics of drought–tolerant plants, aquatic plants, and moderately moist plants. It represents an adaptation of parasitic plants that live on host plants, enabling them to survive in microhabitats with specific environmental conditions within deciduous forest ecosystem.

Keywords: Plant anatomy, Parasitic plants, Loranthaceae, Adaptation

การศึกษาสัณฐานวิทยาความเสถียรทางความร้อนและสมบัติเชิงกลของการย่อยสลายทางชีวภาพของยางธรรมชาติดัดแปร

Phetdaphat Boonsuk — 2025-02-16

Study on Morphological, Thermal Stability and Mechanical Properties of Biodegradation of Modified Natural Rubber

Phetdaphat Boonsuk

รับบทความ: 8 กันยายน 2567; แก้ไขบทความ: 29 มกราคม 2568; ยอมรับตีพิมพ์: 16 กุมภาพันธ์ 2568; Abstract: 16 กุมภาพันธ์ 2568

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ศึกษาสัณฐานวิทยา สมบัติทางความร้อน และสมบัติเชิงกลของการย่อยสลายทางชีวภาพในดินของยางธรรมชาติดัดแปร โดยนำยางธรรมชาติ (natural rubber: NR) กราฟต์แป้งมันสำปะหลังดัดแปร (cassava starch: CST) ที่มีสัดส่วน CST 50 phr (NR–g–CST 50 phr) เปรียบเทียบกับแป้งมันสำปะหลังดัดแปรร้อยละ 10 โดยน้ำหนัก (CST) ยางธรรมชาติกราฟต์กับแป้งมันสำปะหลังดัดแปรที่มีสัดส่วน CST 50 phr และผสมกลีเซอรอล (glycerol: GE) ร้อยละ 3 โดยน้ำหนัก (พอลิเมอร์ผสม NS–GE) ยางธรรมชาติผสมกับแป้งมันสำปะหลังดัดแปรที่มีสัดส่วน CST 50 phr (พอลิเมอร์ผสม NR/CST 50 phr) ยางพรีวัลคาไนซ์ (pre–valcanized rubber: PR) ผสมกับแป้งมันสำปะหลังดัดแปรที่มีสัดส่วน CST 50 phr (พอลิเมอร์ผสม PR/CST 50 phr) ยางธรรมชาติ 30%DRC (dry rubber content) ยางพรีวัลคาไนซ์ 30%DRC และถุงมือยาง จากการศึกษาโครงสร้างสัณฐานวิทยาพบว่าพื้นผิวของแผ่นฟิล์มทุกตัวอย่างมีลักษณะขรุขระ มีรู มีรูพรุนมีรอยแตกมากขึ้น และสังเกตเห็นเส้นใยเชื้อราบนพื้นผิวตัวอย่างเมื่อฝังดินนานขึ้น จากการศึกษาสมบัติทางความร้อนก่อนการฝังดิน พบว่า เทอร์โมแกรมของ NR–g–CST 50 phr เลื่อนไปยังที่อุณหภูมิสูงขึ้นกว่า NS–GE, NR/CST 50 phr และ PR/ CST 50 phr ในช่วงอุณหภูมิ 330–500 องศาเซลเซียส และเมื่อศึกษาสมบัติทางความร้อนหลังการฝังดิน แผ่นฟิล์มทุกตัวอย่างทนความร้อนได้ลดลงเมื่อฝังดินนานขึ้น และจากการศึกษาสมบัติการทนทานต่อแรงดึง (tensile strength) ของ CST, NR–g–CST 50 phr, NS-GE, NR/CST 50 phr, PR/CST 50 phr, NR 30%DRC, PR 30%DRC และถุงมือยาง ก่อนการฝังดินพบว่าค่าการทนทานต่อแรงดึงเท่ากับ 5±0.5, 8±0.6, 11±0.4, 6±0.6, 7±0.6, 10±0.6, 8±0.5, และ 25±0.8 และค่าความยืดสูงสุด ณ จุดขาดเท่ากับ 10±2, 200±10, 350±20, 270±30, 250±30, 300±40, 450±20 และ 750±30 ตามลำดับ สรุปได้ว่าการดัดแปรยางธรรมชาติโดยนำยางธรรมชาติ (NR) กราฟต์แป้งมันสำปะหลังดัดแปร (CST) ที่มีสัดส่วน CST 50 phr (NR–g–CST 50 phr) สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางในการปรับปรุงและพัฒนาผลิตภัณฑ์จากยางธรรมชาติให้สามารถย่อยสลายทางชีวภาพได้ และจัดการของเสียจากผลิตภัณฑ์ยางธรรมชาติในสิ่งแวดล้อม ทนต่อความร้อน และทนทานต่อแรงดึงและความยืดสูงสุด ณ จุดขาด ได้ดี

คำสำคัญ: การย่อยสลายทางชีวภาพ ยางธรรมชาติ แป้งมันสำปะหลัง การดัดแปรโครงสร้าง ยางธรรมชาติย่อยสลายได้ทางชีวภาพ

Abstract

This research studied the morphology, themal properties and mechanical properties of biodegradation in soil of modified natural rubber by natural rubber (NR) grafted with modified cassava starch (cassava starch: CST) at the ratio of 50 phr (NR–g–CST 50 phr) were compared with modified cassava starch 10% by weight (CST), natural rubber blended with modified cassava starch at the ratio of 50 phr (NR/CST 50 phr), natural rubber grafted with modified cassava starch at the ratio of 50 phr and glycerol 3% by weight (NS–GE), pre–vulcanized rubber blended with modified cassava starch at the ratio of 50 phr (PR/CST 50 phr), natural rubber 30%DRC (NR 30%DRC), pre–vulcanized rubber 30%DRC (PR 30%DRC) and rubber gloves. From the study of the morphological structure, it was found that the surface of every film sample was rough, had more holes, pores, cracks and fungal hyphae were observed on the surface when buried in the soil for a long time. From the study of the thermal properties before burial, it was found that thermogram of NR–g–CST 50 phr shifts to a higher temperature than NS–GE, NR/CST 50 phr, and PR/CST 50 phr in the temperature range from 330–500°C. By studying thermal properties after burial, it was found that the decomposition temperature decreased when buried in the soil for a long time. As a consequence of studying the mechanical properties, it was found that the tensile strength of CST, NR–g–CST 50 phr, NS–GE, NR/CST 50 phr, PR/CST 50 phr, NR 30%DRC, PR 30%DRC and rubber gloves were 5±0.5, 8±0.6, 11± 0.4, 6±0.6, 7±0.6, 10±0.6, 8±0.5 and 25±0.8, and the maximum elongation at break were 10±2, 200±10, 350±20, 270±30, 250±30, 300±40, 450±20 and 750±30, respectively. In conclusion, the modification of natural rubber by grafting natural rubber (NR) with modified cassava starch (CST) with a proportion of CST 50 phr (NR–g–CST 50 phr) could be used as a guideline for improvement and development natural rubber products were biodegradable and managed waste from natural rubber and its products in the environment. It was thermal stability, tensile strength and maximum elongation at break properties well.

Keywords: Biodegradation, Natural rubber, Cassava starch, Structure modification, Biodegradable natural rubber

การส่งเสริมความสามารถในการอธิบายเชิงวิทยาศาสตร์เรื่อง วัสดุในชีวิตประจำวัน ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ที่เรียนรู้โดยใช้บริบทเป็นฐาน

Jirawat Kumprom — 2025-01-25

Promoting Grade 4 Students’ Scientific Explanation Ability on Materials in Daily Life Using Context–Based Learning

Jirawat Kumprom, Duangsmorn Kitkosol and Pattawan Narjaikaew

รับบทความ: 28 ตุลาคม 2568; แก้ไขบทความ: 19 มกราคม 2568; ยอมรับตีพิมพ์: 25 มกราคม 2568; Abstract: 25 มกราคม 2568

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบความสามารถในการอธิบายเชิงวิทยาศาสตร์ เรื่อง วัสดุในชีวิตประจำวัน ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ก่อนและหลังการจัดการเรียนรู้โดยใช้บริบทเป็นฐาน ตัวอย่างของงานวิจัยนี้เป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนประถมศึกษาขนาดกลางแห่งหนึ่ง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนครเขต 3 ภาคเรียนที่ 1 ประจำปีการศึกษา 2567 จำนวน 21 คน ที่ได้มาจากการสุ่มแบบกลุ่ม การวิจัยครั้งนี้มีแบบแผนการทดลองแบบกลุ่มเดียวทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ประกอบด้วยแผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้บริบทเป็นฐานเรื่องวัสดุในชีวิตประจำวัน จำนวน 4 แผน และแบบทดสอบความสามรถในการอธิบายเชิงวิทยาศาสตร์ จำนวน 5 สถานการณ์ โดยแต่ละสถานการณ์ประกอบด้วย 3 คำถามย่อย คือ ข้อกล่าวอ้าง หลักฐาน และการให้เหตุผล วิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติโดยใช้ความถี่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบทีแบบไม่อิสระ ผลการวิจัยพบว่า นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ที่ได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้บริบทเป็นฐานมีความสามารถในการอธิบายเชิงวิทยาศาสตร์หลังเรียน (ค่าเฉลี่ย = 21.76 คิดเป็นร้อยละ 72.54) สูงกว่าก่อนเรียน (ค่าเฉลี่ย = 6.29 คิดเป็นร้อยละ 20.92) และมีแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงทั้ง 3 องค์ประกอบของความสามารถในการอธิบายเชิงวิทยาศาสตร์อยู่ในระดับที่สูงขึ้น

คำสำคัญ: การจัดการเรียนรู้โดยใช้บริบทเป็นฐาน การอธิบายเชิงวิทยาศาสตร์ วัสดุในชีวิตประจำวัน สมบัติของวัสดุ

Abstract

This research aimed to study and compare students’ scientific explanation ability on properties of material in daily life before and after learning through context-based learning. The sample consisted of 21 grade 4 students who studied in the first semester of academic year 2024 in a medium–sized primary school under Sakon Nakhon Primary Educational Area Office 3, using cluster random sampling technique. The one group pretest–posttest design was employed in this study. The research instruments consisted of 4 lesson plans based on materials in daily life and 5 testing situation, which each of these situations was followed by three types of questions: a claim, evidence, and reasoning. The collected data were statistically and analyzed for mean, standard deviation, percentage and frequency. T–test for dependent samples was used in hypothesis testing. The research results found that the students had scientific explanation ability after learning higher than those before learning. The average scores of the pretest and posttest were 6.29 (20.92 percent) and 21.76 (72.54 percent), respectively. In addition, students had higher scientific explanation ability in all three components after learning.

Keywords: Context–based learning, Scientific explanation, Materials in daily life, Properties of material