เภสัชบำบัดและการประยุกต์ใช้ยาสลบชนิดไอระเหยเพื่อการสงบระงับในผู้ป่วยวิกฤต Pharmacotherapy and Application as Inhaled Anesthetics for Critically Ill Patients

Abstract

บทคัดย่อ ผู้ป่วยที่รักษาตัวในหอผู้ป่วยวิกฤต (intensive care unit; ICU) มักประสบกับความปวดและภาวะกายใจไม่สงบ จำเป็นต้องได้รับยาระงับปวดร่วมกับยาสงบระงับชนิดบริหารทางหลอดเลือดดำหลายชนิดเพื่อลดความปวด ลดภาวะกายใจไม่สงบ และลดโอกาสเกิดอาการไม่พึงประสงค์ที่เกิดจากยาโดยอาศัยหลักการ analgosedation ในการดูแลผู้ป่วย เพื่อให้ผู้ป่วยวิกฤตที่มีข้อจำกัดดังกล่าวสามารถคงภาวะสงบระงับอยู่ในช่วงเป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพ และปลอดภัย ในทางคลินิกปฏิบัติ ยาสลบชนิดไอระเหยมักถูกเลือกใช้ในผู้ป่วยวิกฤตที่มีปัญหาการทำงานของตับและไตบกพร่อง โดยนำยาสลบชนิดไอระเหยมาใช้ในหอผู้ป่วยวิกฤต ยาสลบชนิดไอระเหยช่วยลดระยะเวลาในการหย่าเครื่องช่วยหายใจในเวลาที่สั้น ลดการใช้ยากลุ่มอนุพันธ์ฝิ่น (analgesic sparing effect) ลดการใช้ยาหย่อนกล้ามเนื้อ ทำให้ระยะเวลาฟื้นตัวรวดเร็วขึ้น รวมถึงลดการเกิดภาวะกายใจไม่สงบในผู้ป่วยวิกฤต เนื่องจากยาสลบชนิดไอระเหยนี้ถูกขจัดออกจากร่างกายผู้ป่วยผ่านทางปอดในช่วงขณะหายใจออก จึงทำให้ยาสลบชนิดไอระเหยนี้ไม่สะสมในร่างกาย  ดังนั้นทีมผู้ให้การรักษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งเภสัชกรที่ให้การบริบาลทางเภสัชกรรมแก่ผู้ป่วยวิกฤต ควรมีความรู้ ความเข้าใจทางเภสัชบำบัด เภสัชจลนศาสตร์ เภสัชพลศาสตร์ในการใช้ยาสลบชนิดไอระเหยเพื่อการสงบระงับในผู้ป่วยวิกฤตได้อย่างเหมาะสม โดยมุ่งหวังให้ผู้ป่วยได้รับยาที่มีประสิทธิภาพ ความปลอดภัย และสามารถผ่านพ้นภาวะวิกฤตได้ คำสำคัญ: เภสัชบำบัด; ยาสลบชนิดไอระเหย; การสงบระงับ; ผู้ป่วยวิกฤต Abstract Most critically ill patients admitted to the intensive care unit (ICU) experience and suffer pain and agitation; therefore, intravenous analgesics and sedatives are required. According to the analgosedation regimens, incorporating multimodal analgesia and sedatives may optimize pain and agitation management. It may also decrease the use of opioids and sedatives, thereby reducing the risk of associated adverse effects. However, in clinical practice, the use of sedation is limited in some critically ill patients who experience adverse reactions. Thus, inhalational anesthetics are alternatively applied for ICU sedation in critically ill patients to maintain the therapeutic target of sedation for optimal care during the critical period. In clinical practice, inhalational anesthetics are now widely used as sedation in intensive care, especially in critical care patients who have impaired renal and liver function. Inhalational anesthetics are independently exhaled by the lungs and require minimal metabolism. Its advantages include that inhaled sedation reduces the extubation and weaning times of mechanical ventilation, lowers opioids (analgesic sparing effect) and muscle relaxant use, enhances recovery, and minimizes delirium. The multidisciplinary team especially the pharmacists providing pharmaceutical care to critically ill patients should understand the intricate pharmacotherapy, pharmacokinetics, and pharmacodynamics of inhalational anesthetics to optimize and personalize these medications for these patients. Keywords: inhalational anesthetics; sedation; critically ill patient