Thai Pharmaceutical and Health Science Journal - วารสารไทยเภสัชศาสตร์และวิทยาการสุขภาพ

การประยุกต์ใช้อินฟราเรดสเปกโทรสโกปีร่วมกับวิธีทางเคโมเมตริก สำหรับพิสูจน์ชนิดที่ถูกต้องของเครื่องยาไทย–จันทน์ชะมด Application of Infrared Spectroscopy–chemometric Methods for the Authentication of a Thai Crude Drug Chan-chamot

Sununta Srisopon — 2025-03-31

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: จันทน์ชะมดเป็นเครื่องยาที่ใช้ในแพทย์แผนไทย ชื่อท้องถิ่นของพืชที่เป็นแหล่งที่มาของเครื่องยาชนิดนี้มีความซับซ้อน จึงอาจนำไปสู่การใช้สมุนไพรผิดชนิด การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อระบุและพิสูจน์ชนิดที่ถูกต้องของเครื่องยาจันทน์ชะมดที่มีจำหน่ายในท้องตลาดโดยใช้อินฟราเรดสเปกโทรสโกปี (IR) วิธีการศึกษา: เปรียบเทียบอินฟราเรดสเปกตรัมในช่วง 1,801 – 501 ซม^-¹ ของสารสกัดแอซีโทนของตัวอย่างจันทน์ชะมดกับตัวอย่างแท้ด้วยวิธีการเคโมเมตริก ได้แก่ การวิเคราะห์ความคล้ายคลึง (SA) การวิเคราะห์แบบกลุ่มเชิงลำดับชั้น (HCA) และการวิเคราะห์องค์ประกอบหลัก (PCA) นอกจากนี้ได้พัฒนาแบบจำลอง PCA สำหรับ soft independent modeling of class analogy (SIMCA) เพื่อใช้ทำนายความถูกต้องของตัวอย่าง ผลการศึกษา: อินฟราเรดสเปกตรัมและสเปกตรัมแบบอนุพันธ์ที่สองของตัวอย่างจันทน์ชะมดและ Mansonia gagei มีความคล้ายคลึงกันสูง (R > 0.9) นอกจากนี้ HCA และ PCA ยังจัดให้อยู่ในกลุ่มเดียวกัน SIMCA ที่ใช้แบบจำลอง PCA ที่สร้างจากข้อมูลสเปกตรัมในช่วงของหมู่ฟังก์ชันหรือช่วงของลายนิ้วมือ สามารถแยกความแตกต่างระหว่างจันทน์ชะมดออกจากเครื่องยาชนิดอื่นที่มีโอกาสใช้ทดแทนด้วยความแม่นยำ 100.00% สรุป: การใช้อินฟราเรดสเปกโทรสโกปีร่วมกับวิธีทางเคโมเมตริกช่วยระบุและพิสูจน์ชนิดที่ถูกต้องว่าเครื่องยาจันทน์ชะมดมีที่มาจาก M. gagei

คำสำคัญ: จันทน์ชะมด; Mansonia gagei; อินฟราเรดสเปกโทรสโกปี; เคโมเมตริก; การพิสูจน์ชนิดที่ถูกต้อง

Abstract

Objective: Chan-chamot is a crude drug utilized in Thai traditional medicine. Its plant source has a complex vernacular naming system that can lead to misuse of this crude drug due to incorrect identification. This study aimed to identify and authenticate commercially available Chan-chamot crude drugs using infrared (IR) spectroscopy. Methods: The IR spectra in the ranges of 1,801 – 501 cm^-1 obtained from the acetone extracts were compared with those of authentic samples using chemometric methods, i.e., similarity analysis (SA), hierarchical cluster analysis (HCA) and principal component analysis (PCA). PCA models for authentication were developed and subsequently used for soft independent modeling of class analogy (SIMCA). Results: The IR and second derivative spectra of Chan-chamot and Mansonia gagei demonstrated a high similarity (R > 0.9). Both HCA and PCA also grouped them into the same cluster. SIMCA based on PCA models constructed from either IR wavenumber in functional group or fingerprint regions successfully distinguished Chan-chamot from its potential substitutions with 100.00% accuracy. Conclusion: The combination of IR and chemometric methods effectively clarified the botanical identification and authentication of Chan-chamot as M. gagei.

Keywords: Chan-chamot; Mansonia gagei; infrared spectroscopy; chemometrics; authentication

ปัจจัยที่สัมพันธ์กับประสบการณ์การมีอาการในคนไข้โรคมะเร็งระบบทางเดินอาหารที่ได้รับเคมีบำบัดหลังผ่าตัด Factors Related to Symptom Experience among Patients with Gastrointestinal Cancer Receiving Post-operative Chemotherapy

Xin Xin Chen — 2025-03-30

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่ออธิบายประสบการณ์การมีอาการและทดสอบความสัมพันธ์ของประสบการณ์ฯ กับเพศ ปริมาณยาออกซิลิพลาตินสะสม พฤติกรรมการดูแลตนเอง และการสนับสนุนทางสังคมกับประสบการณ์การมีอาการในผู้ป่วยมะเร็งทางเดินอาหารที่ได้รับเคมีบำบัดภายหลังการผ่าตัด วิธีการศึกษา: การศึกษาเชิงความสัมพันธ์มีกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยมะเร็งทางเดินอาหารที่รับการรักษาต่อเนื่องที่แผนกศัลยกรรมทางเดินอาหาร The Second Affiliated Hospital of Wenzhou Medical University in China จำนวน 111 คน จากการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม 1) ข้อมูลส่วนบุคคล 2) แบบสอบถามประสบการณ์การมีอาการ 3) แบบประเมินการสนับสนุนทางสังคม 4) แบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลตนเอง ทดสอบความสัมพันธ์ด้วยสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สันและพอยท์ไบซีเรียล ผลการศึกษา: กลุ่มตัวอย่างรายงานประสบการณ์ฯ 2 - 25 อาการต่อคน (เฉลี่ย 9.8 ± 5.22) อาการที่พบมากที่สุด ได้แก่ ชามือและเท้า (81.7%) หมดพลังงาน (78.3%) คลื่นไส้ (73.3%) ไม่อยากอาหาร (71.7%) เปลี่ยนแปลงการรับรสชาติอาหาร (56.7%) และอาการเหล่านี้มีความถี่ ความรุนแรง ความทุกข์ทรมานมากกว่าอาการอื่น ๆ เพศหญิง และปริมาณสะสมของยาออกซิลิพลาติน (P-value < 0.05 และ < 0.01 ทั้งหมด) สัมพันธ์ทางบวกกับประสบการณ์ฯ ในมิติความถี่ ความรุนแรงและความทุกข์ทรมานอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ พฤติกรรมการดูแลตนเองและการสนับสนุนทางสังคมสัมพันธ์ทางลบกับประสบการณ์ฯ ในมิติความถี่ ความรุนแรงและความทุกข์ทรมานอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P-value < 0.01 ทั้งหมด) อายุไม่สัมพันธ์กับประสบการณ์ฯ ในทุกมิติ สรุป: ผู้ป่วยมะเร็งทางเดินอาหารที่รับเคมีบำบัดหลังผ่าตัดมีประสบการณ์อาการ 2 - 25 อาการต่อคน เพศหญิงและปริมาณสะสมของยาออกซิลิพลาตินสัมพันธ์ทางบวก ส่วนพฤติกรรมการดูแลตนเองและการสนับสนุนทางสังคมสัมพันธ์ทางลบกับประสบการณ์ ควรส่งเสริมการสนับสนุนทางสังคมและพฤติกรรมการดูแลตนเองเพื่อให้ผู้ป่วยมีอาการลดลง

คำสำคัญ: มะเร็งระบบทางเดินอาหาร; ประสบการณ์การมีอาการ; ปริมาณยาเคมีบำบัดสะสม; พฤติกรรมการดูแลตนเอง; การสนับสนุนทางสังคม

บทคัดย่อ

Abstract

Objective: To determine symptom experience and its relationships with age, gender, cumulative dose of oxaliplatin, social support, and self-care behavior among patients with gastrointestinal (GI) cancer having chemotherapy after surgery. Methods: This correlational research used a simple random sampling to recruit 120 participants. Research instruments consisted of 1) demographic questionnaire, 2) The Memorial Symptom Assessment Scale (MSAS), 3) The Multidimensional Scale of Perceived Social Support, and 4) The Appraisal of Self-Care Agency Scale-Revised scale. Associations were tested using Pearson’s product-moment correlation and Point biserial correlation. Result: Participants reported experiencing 2 to 25 symptoms (mean of 9.8 ± 5.22). The top five reported symptoms were numbness/ tingling in hands/feet (81.7%), followed by lack of energy (78.3%), nausea (73.3%), lack of appetite (71.7%), and change in the way food tastes (56.7%). The five symptoms were reported with more frequency, severity, and distress than other symptoms. Female sex and cumulative dose of oxaliplatin had a positive correlation with symptom frequency, severity, and distress (P-value < 0.05 and < 0.01, respectively). Self-care behavior and social support had a statistically significant negative correlation with symptom frequency, severity, and distress (P-value < 0.01 for all). Age had no statistical correlations with any symptoms. Conclusion: Cancer patients receiving chemotherapy after surgery experienced 2 – 5 symptoms. Female and cumulative oxaliplatin dose had positive correlations and self-care behavior and social support had negative correlations with the experience. Self-care behavior and social support should be promoted to alleviate symptom experience.

Keywords: gastrointestinal cancer; symptom experience; cumulative chemotherapy dose; self-care behavior; social support

ความชุกและปัจจัยทำนายของโรคโลหิตจางหลังคลอดในมารดาหลังคลอด ที่โรงพยาบาล Nyangabwe เมืองฟรานซิสทาวน์ ประเทศบอตสวานา Prevalence and Predicting Factors of Postpartum Anemia Among Postpartum Mothers at Nyangabwe Referral Hospital, Francistown, Botswana

Malebogo Queen Nthusang — 2025-03-30

ภ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อสำรวจความชุกและปัจจัยทำนายภาวะโลหิตจางของมารดาหลังคลอด โรงพยาบาลส่งต่อแนงแกบวี ฟรานซีสทาวน์ บอสวาน่า ปัจจัยทางชีววิทยา (การติดเชื้อเอชไอวี) ปัจจัยทางจิตใจ (ความเครียด) และปัจจัยทางสังคม (การรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็ก ผลิตภัณฑ์เสริมธาตุเหล็กและโฟลิก อาหารต้องห้าม (Food Taboo) และสิ่งที่ไม่ใช่อาหาร (Pica) วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบภาคตัดขวางในมารดาหลังคลอดจำนวน 385 ราย ด้วยวิธีการคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบสะดวกในเดือนกุมภาพันธ์ถึงมีนาคม พ.ศ. 2567 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยนี้ประกอบด้วย แบบสอบถามที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น และแบบวัดการรับรู้ความเครียด วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ย ความถี่ และสัดส่วน หาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต้นและตัวแปรตามด้วยค่าไคว์สแคว์ และหาปัจจัยทำนายด้วยการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติค ผลการศึกษา: ความชุกของภาวะโลหิตจางในมารดาหลังคลอดเท่ากับ ร้อยละ 51.4 (95% CI: 46.5% - 56.4%) ปัจจัยทำนายภาวะโลหิตจางของมารดาหลังคลอดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติประกอบด้วย การติดเชื้อเอชไอวี (AOR=4.57, 95% CI: 2.41 - 8.67) การรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมธาตุเหล็กและโฟลิกไม่สม่ำเสมอ (AOR=2.18, 95% CI: 1.29 - 3.68) และการรับประทานสิ่งที่ไม่ใช่อาหาร (Pica) ในระหว่างตั้งครรภ์ (AOR=4.39, 95% CI: 2.67 - 7.23) สรุป: ความชุกของภาวะโลหิตจางในมารดาหลังคลอดพบประมาณครึ่งหนึ่งของกลุ่มตัวอย่าง โดยปัจจัยทำนายภาวะโลหิตจางในระยะหลังคลอดประกอบด้วยการติดเชื้อเอชไอวี การรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมธาตุเหล็กและโฟลิกไม่สม่ำเสมอ และการรับประทานสิ่งที่ไม่ใช่อาหาร ดังนั้นการลดการติดเชื้อเอชไอวี การประทานผลิตภัณฑ์เสริมธาตุเหล็กและโฟลิกอย่างสม่ำเสมอ และการป้องกันการรับประทานสิ่งที่ไม่ใช่อาหาร ในขณะตั้งครรภ์ สามารถป้องกันผลกระทบจากภาวะโลหิตจางของมารดาหลังคลอดได้

คำสำคัญ: ภาวะโลหิตจางในระยะหลังคลอด; การติดเชื้อเอชไอวี; ผลิตภัณฑ์เสริมธาตุเหล็กและโฟลิก; สิ่งที่ไม่ใช่อาหาร; บอสวาน่า

Abstract

Objective: This study aims to explore the prevalence and the predicting factors of PPA in postpartum mothers from Nyangabwe Referral Hospital, Francistown, Botswana. The predicting factors of interest include biological factors (HIV positive status), psychological factors (stress) and social factors (Dietary intake of food rich in iron, adherence to Iron Folic Acid (IFA) supplements, food taboos and pica). Method: A cross-sectional study was conducted on 385 postpartum mothers with a convenience sampling technique during February to March 2024. The instruments were a pre-tested researcher designed structured questionnaire and the Perceived Stress Scale (PSS). Descriptive analysis was done using means, frequency, and proportions. Chi-square test was used to determine the relationship between independent and dependent variables. Multivariable logistic regression analysis was performed to identify predictors of PPA. Results: The overall prevalence of PPA was estimated at 51.4% (95% CI: 46.5% - 56.4%). HIV-positive status (AOR=4.57, 95% CI: 2.41 - 8.67), poor adherence to IFA supplements (AOR=2.18, 95% CI: 1.29 - 3.68), and practiced PICA during pregnancy (AOR= 4.39, 95% CI: 2.67 - 7.23) could statistically predict PPA. Conclusion: The prevalence of PPA was about a half the samples and HIV positive, poor adherence to IFA, and practice pica were significant predicting factors of PPA among women in Botswana. Suggesting the need for interventions to reduce HIV infection in childbearing women, encouraging the importance of adhering to IFA supplements and promoting nutritional health education to prevent pica practices during pregnancy and postpartum periods hence prevent consequences of PPA.

Keywords: Postpartum anemia; HIV; IFA supplements; Pica; Botswana.

ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการจำกัดกิจกรรมเนื่องจากกลัวหกล้ม ในผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในชุมชนในประเทศไทย Prevalence and Correlates of Fear-related Activity Restriction in Community-dwelling Older Adults in Thailand

Wanida Noimontree — 2025-03-30

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อสำรวจความชุกของการจำกัดกิจกรรมเนื่องจากกลัวหกล้มและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในชุมชนของประเทศไทย วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบตัดขวางเก็บข้อมูลผู้สูงอายุจำนวน 175 คนใน 6 ชุมชน (เป็นชุมชนเมืองชนบทอย่างละ 3 แห่ง) ในจังหวัดชลบุรี สุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน สัมภาษณ์โดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล ความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน ภาวะเกือบหกล้ม การหกล้ม การบาดเจ็บจากการล้ม การคาดการณ์ความยากลำบากเนื่องจากบาดเจ็บจากการหกล้ม และการจำกัดกิจกรรมเนื่องจากกลัวหกล้ม ประเมินการทรงตัวโดยทดสอบการยืนต่อเท้า และการมองเห็นด้วยแผ่นตรวจสายตา ทดสอบความสัมพันธ์ด้วยการทดสอบไคสแควร์ และการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติก ผลการศึกษา: ตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นหญิง (118 ใน 175 คน) อายุเฉลี่ย 69.3 ปี (ช่วง 60 - 89 ปี) พบ 39.4% จำกัดกิจกรรมเนื่องจากกลัวหกล้ม ในเบื้องต้นพบว่าเพศ ภาวะเกือบหกล้มในสัปดาห์ที่ผ่านมา การมีประวัติเคยหกล้มใน 1 ปีที่ผ่านมา การบาดเจ็บจากการหกล้ม การคาดการณ์ความยากลำบากเนื่องจากบาดเจ็บจากการหกล้ม และการทรงตัวบกพร่องล้วนสัมพันธ์กับการจำกัดกิจกรรม การวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติกพบว่าเพศหญิง (OR = 4.41, 95% CI = 1.88 - 10.34) และการทรงตัวบกพร่อง (OR = 4.34, 95% CI = 1.97 - 9.57) สัมพันธ์กับการจำกัดกิจกรรม สรุป: ความชุกของการจำกัดกิจกรรมจากการกลัวหกล้มในผู้สูงอายุไทย คือ 39.4% หรือ 4 ใน 10 เพศหญิงที่การทรงตัวบกพร่องมีแนวโน้มที่จะจำกัดกิจกรรมเนื่องจากความกลัวนี้ ควรสร้างความเข้าใจโดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์ที่เน้นการส่งเสริมการทรงตัว และลดความกลัวการหกล้มที่มากจนเกินไปในผู้สูงอายุไทย

คำสำคัญ: ความกลัวการหกล้ม; การหกล้ม; การจำกัดกิจกรรม; การทรงตัวบกพร่อง; ผู้สูงอายุ

Abstract

Objective: To examine prevalence of fear-related activity restriction and associated factors among community-dwelling older adults in Thailand. Method: We employed a cross-sectional study design to recruit 175 community-dwelling older adults from six study sites, three in rural and urban areas each, across Chon Buri province in the eastern region of Thailand using multistage sampling. Participants were interviewed using questionnaires to collect demographic information, activities of daily living, near fall events, fall, fall-related injuries, anticipation of difficulties from fall-related injuries, and fear-related activity restriction. Balance performance and visual acuity were assessed by a full tandem stance test and Snellen chart, respectively. Associations were tested using chi-squared tests and logistic regression. Results: Of 175 participants, the majority were female (118 of 175). Their mean age was 69.3 years (range 60 - 89 years). 39.4% restricted activities due to the fear. Univariate analysis showed that gender, near fall events in the past week, falling history in the past year, fall-related injuries, anticipation of difficulty from fall-related injuries, and poor balance performance were associated with activity restriction. Logistic analysis indicated female gender (OR = 4.41, 95% CI = 1.88 - 10.34) and poor balance performance (OR = 4.34, 95% CI = 1.97 - 9.57) were independently associated with fear-related activity restriction. Conclusion: The prevalence of fear-related activity restrictions due to fear of falling was 39.4% or 4 in 10 older participants. Older women with poor balance performance were more likely to restrict their activities due to this fear. Evidence-based interventions should be implemented to preserve balance performance and reduce fear might be beneficial for Thai community-dwelling older adults.

Keywords: fear of falling; falls; activity restriction; balance performance; older adults

พฤติกรรมการใช้สิทธิ์สวัสดิการรักษาพยาบาล การซื้อประกันสุขภาพเอกชน และรายจ่ายทางสุขภาพที่ต้องจ่ายด้วยตัวเองของข้าราชการในจังหวัดสงขลา Behavior in Using Health Benefit Scheme, Purchasing Private Health Insurance and Out-of-pocket Direct Medical Costs of Beneficiaries under the Civil Servant Medical Benefits Scheme

Wariya Phooaphirak — 2025-03-30

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใช้สิทธิสวัสดิการรักษาพยาบาลข้าราชการ การซื้อและการใช้ประกันสุขภาพเอกชนของข้าราชการในจังหวัดสงขลา วิธีการศึกษา: สุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตามสัดส่วนข้าราชการ เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น และรวบรวมข้อมูลผู้ใช้สิทธิฯ ในโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ พ.ศ. 2563 ทุกรายที่มีรายจ่ายทางสุขภาพที่จ่ายด้วยตัวเอง (Out-of-pocket expenditures; OOPs) สรุปข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ผลการศึกษา: จากข้าราชการ 313 ราย พบว่าร้อยละ 72.00 ใช้สิทธิฯ ในช่วง 3 เดือนย้อนหลัง ส่วนใหญ่ (ร้อยละ 53.95) ใช้บริการผู้ป่วยนอกในเวลาราชการ ร้อยละ 34.50 เกิด OOPs สำหรับตนเอง โดยส่วนใหญ่ซื้อยาจากร้านยา (ร้อยละ 25.88) ข้าราชการซื้อประกันสุขภาพเอกชนร้อยละ 31.95 โดยร้อยละ 96.00 ซื้อประกันโรคร้ายแรง ผู้ซื้อร้อยละ 54.00 ไม่ได้ใช้ประกันเอกชนในช่วง 3 เดือนย้อนหลัง ข้อมูลโรงพยาบาลแสดงว่าผู้ใช้สิทธิฯ มี OOPs เฉลี่ย 6,437.09 บาท/ปี สัดส่วน OOPs สูงสุดของผู้ป่วยนอก คือ ค่ายา/สารอาหารทางเส้นเลือด (ร้อยละ 44.86, เฉลี่ย 2,247.50 บาท/ราย/ปี) เป็นยาเคมีร้อยละ 32.22 และ OOPs สูงสุดของสิทธิฯ ผู้ป่วยใน คือ ค่าห้อง/ค่าอาหาร (ร้อยละ 27.61, เฉลี่ย 6,095.06 บาทต่อรายต่อปี) ภาวะที่ OOPs เฉลี่ยสูงสุดเกี่ยวข้องกับความเสี่ยงของมะเร็งทั้งผู้ป่วยนอก (106,046 บาท) และผู้ป่วยใน (194,199 บาท) ยา Tagrisso (osimertinib 80 mg) (ยามุ่งเป้าโรคมะเร็ง) มี OOPs เฉลี่ยสูงสุดทั้งผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยใน อายุ 61 ปีขึ้นไปเกิด OOPs เฉลี่ยสูงสุดในบริการผู้ป่วยนอก (2,006.94 บาท/ราย/ปี) สรุป: แม้ว่าสิทธิรักษาพยาบาลข้าราชการเป็นประกันสุขภาพภาครัฐที่ครอบคลุมสิทธิประโยชน์สูงสุด ผู้ใช้สิทธิฯยังมี OOPs โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคมะเร็งและสูงอายุ ผลการวิจัยสามารถใช้ประกอบการพัฒนาสิทธิประโยชน์ของกรมบัญชีกลาง และเป็นข้อมูลประกอบการเลือกซื้อประกันสุขภาพเอกชนแก่ข้าราชการที่มีความเสี่ยง

คำสำคัญ: ข้าราชการ; ประกันสุขภาพเอกชน; รายจ่ายทางสุขภาพที่ต้องจ่ายด้วยตัวเอง; ความครอบคลุม; สิทธิประโยชน์ด้านยา

Abstract

Objective: To determine use of healthcare benefits, purchase of additional private health insurance, and use of private health insurance among government official beneficiaries under Civil Servant Medical Benefit Scheme (CSMBS) in Songkhla province, Thailand. Methods: The study used a multi-stage sampling was used corresponding to the proportion of civil servant beneficiaries and a questionnaire developed by the researcher. The database of Songklanagarind Hospital in the year 2020 was reviewed for healthcare benefit usage among beneficiaries regarding out-of-pocket expenditures (OOPs). Data were analyzed using descriptive statistics. Results: Of the 313 beneficiaries, 72.00% used their health benefits in the past three months. 53.95% accessed outpatient services during working hours. 34.50% incurred OOPs, mostly for purchasing medications from pharmacies (25.88%). 31.95% of them purchase additional private health insurance. The most purchased insurance was for critical illness (96.00%). 54.00% of beneficiaries did not use private health insurance in the past three months. From the hospital database, beneficiaries incurred an average OOPs of 6,437.09 baht per year. The highest proportion of OOPs for outpatient services was for medications and parenteral nutrition (44.86%, averaging 2,247.50 baht/person/year), with chemotherapy accounting for 32.2%. Expenses for room/food accounted for the highest proportion of inpatient services (27.61%, averaging 6,095.06 baht/person/year). The highest average OOPs was associated with cancer for outpatients (106,046 baht) and inpatients (194,199 baht). Tagrisso (osimertinib 80 mg), a targeted cancer therapy, incurred the highest average OOPs for outpatients and inpatients. Individuals aged 61 years and older incurred the highest average OOPs for outpatient (2,006.94 baht per/case/year). Conclusion: Despite the highest coverage benefits by CSMBS, beneficiaries still incurred certain OOPs, especially cancer patients and the elderly. This research could help the Comptroller General's Department improve CSMBS coverage for essential needs and provide beneficiaries with valuable insights for purchasing additional private health insurance for those at risk.

Key words: civil servant; private health insurance; out-of-pocket expenditures (OOPs); coverage; medicine benefits

Experts’ Perspectives on Emboldening Proactive Practice Competency of Thailand Community Pharmacists

Bhanubhong Prommalee — 2025-03-31

Objective: To examine perspectives emboldening proactive practice competency of Thailand community pharmacists. Method: Qualitative study with phenomenological approach was conducted. Semi-structured in-depth face-to-face interviews using open-ended guiding questions was conducted on site and online platforms. Data were collected from 2024 May to June. A purposive sampling and snowballing techniques was used to recruit 12 potential participants. A thematic analysis was subsequently evaluated to classify the information into themes and subthemes. Results: Several perspectives were indicated for emboldening proactive practice competency of Thailand community pharmacists, i.e., proud elite, views closed to medical profession liability (e.g., diagnosis, physical examination, etc.), uplifting professional values (e.g., challenging in dealing with complicated, chronic diseases and NCDs cases in drugstores). Conclusion: Since the perspectives affected individual’s actions and task performances, this study thus highlighted novel perspectives emboldening proactive practice competency of Thailand community pharmacists that are different from general standard pharmacy practices. The results could be strategies for developing the pharmacy profession corresponding to the patient's expectation and society.

Key words: proactive practice, Community Pharmacy, qualitative research

The The Development of Knowledge and Ability to Solve Neonatal Nursing Problems with Critical Thinking Using Problem-Based Learning of Bachelor of Nursing Science

Sujima Tilakarayasrup — 2025-03-31

Objective: To compare the knowledge and ability to solve neonatal nursing problems with critical thinking before and after problem-based learning. Method: In this quasi-experimental research with one-group pretest-posttest design, the sample consisted of 114 2^ndyear nursing students at St. Teresa International University, academic year of 2023. Students learned using the manual of problem-based learning for Pediatric and Adolescent Nursing Subjects. A form was used to collect personal data. A questionnaire was used to assess knowledge and ability to solve problems of neonatal of nursing with critical thinking. This questionnaire had content validity index ranging from 0.67 - 1.00, and Cronbach’s alpha coefficient for internal consistency reliability of 0.88. Scores of knowledge and ability to solve problems before and after learning were compared using paired t-test. Results: After learning, scores of knowledge and ability to solve problems were significantly higher than those before learning (mean = 13.07 ± 2.78 and 18.73 ± 1.89 points, respectively) with statistical significance at 0.05 level (t = 19.882, P-value < 0.001). Conclusion: Critical thinking using problem-based learning was effective in improving knowledge and ability to solve problems in neonatal nursing among 2^nd year nursing students. This kind of learning should be implemented in all years of nursing study.

Keywords: Problem-base learning, Knowledge, Ability, Critical thinking, Nursing students

Factors Related to Hazardous Drinking among Female Vocational Students in Sisaket Province, Thailand

Mr. Chatchai Pimathai — 2025-03-31

Objective: To determine the rate of hazardous drinking and its associating factors among female vocational students. Method: The participants were 234 female vocational students, under the office of the vocational education commission, in Sisaket province, Thailand through the cluster random sampling. Research instruments included questionnaires assessing stress, perceived self-efficacy in refusing to drink alcohol, attitude towards alcohol drinking, and family relationship, and the alcohol use disorder identification test. Data was analyzed using descriptive statistics and binary logistic regression. Results: The prevalence of hazardous drinking was 40.9%. The significant factors related to hazardous drinking were attitude towards alcohol drinking (adj. OR = 2.63, 95% CI = 1.47 - 4.73), age (adj. OR = 2.08, 95% CI = 1.15 - 3.74) and alcohol drinking among family members (adj. OR = 1.96, 95% CI = 1.10 - 3.50). Conclusion: Female vocational students had a high rate of hazardous alcohol drinking. Programs to adjust attitude toward alcohol drinking and demote alcohol drinking in the family should be implemented.

Key words: hazardous drinking; alcohol drinking; female vocational students; adolescents

Factors Affecting Early Childhood Health Management of Childcare Teachers in Child Development Centers

Sukon Vattanaamorn — 2025-03-31

Objective: To explore factors affecting early childhood health management of childcare teachers in child development centers. Methods: A cross-sectional study was conducted on 216 childcare teachers in child development centers proportional to the number of the centers in each province using simple random sampling in Nakhon Nayok, Rayong, and Kanchanaburi provinces from August to November 2021. Data was collected using a questionnaire that included childcare teachers^,personal information, childhood health management, and related factors. Descriptive statistics and multiple regression were employed for data analyses. Results: It was found that the sample group had the highest level of early childhood health management overall (M = 111.75, SD = 10.25), self-development factors in terms of work skills and social support in terms of interaction and cooperation can predict early childhood health management by 39.8% (R²= 0.398, P-value < 0.001). The factors with the highest affecting power were self-improvement in performance skills (β = 0.465, P-value < 0.001), and social support for interaction and cooperation, respectively (β = 0.229, P-value < 0.001). Conclusion: Performance skills and social support in interaction and cooperation factors were important in childcare teachers' early childhood health management in the centers. Nurses play a significant role in promoting childcare teachers to have health management skills and supporting related community organizations to participate in child development centers so the children are physically and mentally healthy.

Keywords: early childhood; health management; childcare teacher; child development center

ปัจจัยทำนายความกลัวการคลอดบุตรของมารดาตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงสูงที่มารับการฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลบาไวลา มาลาวี Predictors of Fear of Childbirth Among High-risk Pregnant Mothers Attending Antenatal Clinic at Bwaila Hospital Malawi

Elestina Gondoloni — 2025-03-30

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่ออธิบายความกลัวการคลอดบุตรและปัจจัยทำนาย ในมารดาตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงสูง วิธีการศึกษา: การศึกษาภาคตัดขวางเชิงคาดการณ์สหสัมพันธ์ที่คลินิกฝากครรภ์ของหน่วยสุขภาพครอบครัวของโรงพยาบาลบไวลา ลิลองเว มาลาวี ช่วงมีนาคม 2567 รวบรวมมารดาตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงสูงอายุ 15 ถึง 40 ปี รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามทางประชากรและสังคม ความกลัวการคลอดบุตร ความรู้เกี่ยวกับการเตรียมตัวคลอดบุตร มาตรวัดความกลัวการคลอดบุตรแบบเห็นภาพโดยใช้กระดาษ มาตรวัดภาวะซึมเศร้าหลังคลอดของเอดินเบอร์ก การสนับสนุนทางสังคม และความไว้วางใจในความสัมพันธ์ทางสุขภาพ ทดสอบความสัมพันธ์แบบเพียร์สันต์และพอทย์ไบซีเรียล และสหสัมพันธ์ถดถอยแบบมาตรฐาน ผลการศึกษา: คะแนนเฉลี่ยความกลัวการคลอดบุตรอยู่ในระดับต่ำ (20.43, SD=10.49)) ความรู้เกี่ยวกับการเตรียมตัวคลอดบุตร ความเจ็บปวดที่เกี่ยวข้องกับการตั้งครรภ์ ภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับการตั้งครรภ์ ภาวะซึมเศร้าขณะตั้งครรภ์ การสนับ สนุนจากคู่สมรส และความไว้วางใจในความสัมพันธ์ทางสุขภาพร่วมกันทำนายความสัมพันธ์กับความกลัวการคลอดบุตร 19.0% (R²= 0.190, F_6,116 = 4.53, P-value < 0.001 และภาวะซึมเศร้าขณะตั้งครรภ์ (β = 0.256, P-value = 0.007) และความรู้เกี่ยวกับการเตรียมตัวคลอดบุตร (β = -0.196, P-value = 0.022) ทำนายความสัมพันธ์ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สรุป: มารดาตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงสูงมีความกลัวการคลอดบุตรในระดับต่ำ โดยมีความรู้เกี่ยวกับการเตรียมตัวคลอดบุตรและภาวะซึมเศร้าขณะตั้งครรภ์เป็นปัจจัยทำนายสำคัญ ควรให้สุขศึกษาอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับการเตรียมการคลอดบุตรร่วมกับการให้บริการทางสุขภาพจิตในระหว่างการตั้งครรภ์เพื่อป้องกันภาวะซึมเศร้าและวิตกกังวล

คำสำคัญ: ความกลัวการคลอดบุตร; ภาวะซึมเศร้าขณะตั้งครรภ์; ความรู้เกี่ยวกับการเตรียมตัวคลอดบุตร; การตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงสูง; มาลาวี

Abstract

Objectives: To describe the level of fear of childbirth (FoC) and its predicting factors among high-risk pregnant mothers. Methods: A correlative predictive cross-sectional study was conducted at the Antenatal Clinic of the Family Health Unit (FHU) of Bwaila Hospital, Lilongwe, Malawi in March 2024. High-risk pregnant mothers aged between 15 and 40 years were included. Data were collected using socio-demographic questionnaire, fear of childbirth questionnaire, knowledge of childbirth preparation questionnaire, paper-based visual analog pain scale, Edinburgh postnatal depression scale, social support effectiveness questionnaire, and the health relationship trust scale. Associations were tested by Pearson’s product-moment and point-biserial correlation, and multiple linear regression. Results: The participant's FoC was low (mean score = 20.43, SD = 10.49). Knowledge of childbirth preparedness, pregnancy-related pain, pregnancy-related complications, antenatal depression, partner support, and maternal trust in midwife predicted FoC, explaining 19.0% variance of FoC (R²= 0.190, F_6,116 = 4.53, P-value < 0.001). Only antenatal depression (β = 0.256, P-value = 0.007) and knowledge of childbirth preparedness (β = -0.196, P-value = 0.022) significantly predicted FoC. Conclusion: The level of FoC among high-risk pregnant mothers was low and only knowledge of childbirth preparedness and antenatal depression significantly predicted FoC. High-risk pregnant mothers should be provided with childbirth preparation and integrated mental health services in ANC to prevent antenatal depression and anxiety.

Keywords: fear of childbirth; antenatal depression; knowledge of childbirth preparedness; high-risk pregnancy; Malawi

การมีส่วนร่วมของเภสัชกรต่อปัญหาที่เกี่ยวกับการใช้ยาปฏิชีวนะในหอผู้ป่วยอายุรกรรม Pharmacist Interventions on Problems Related with Antibiotics Use in General Medicine Wards

Theerapong Seesin — 2025-03-30

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของการมีเภสัชกรในทีมสหสาขาวิชาชีพในการใช้ยาปฏิชีวนะต่อผลลัพธ์ของผู้ป่วย วิธีการศึกษา: การศึกษาเชิงพรรณนาแบบไปข้างหน้าในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2563 ที่โรงพยาบาลขนาด 820 เตียงแห่งหนึ่งในประเทศไทย เกณฑ์การคัดผู้ป่วยเข้าการศึกษาได้แก่ ผู้ป่วยที่พักรักษาในหอผู้ป่วยอายุรกรรม มีอายุ 18 ปี ขึ้นไป และได้รับยาปฏิชีวนะอย่างน้อย 1 ชนิด ส่วนผู้ป่วยที่จำเป็นต้องใช้ยาปฏิชีวนะที่ไม่มีในโรงพยาบาล หรือปฏิเสธการรักษาจะถูกคัดออก เภสัชกรทบทวนเวชระเบียนเพื่อค้นหาปัญหาและแก้ไขปัญหาโดยใช้แบบฟอร์มแนะนำการเลือกใช้ยาปฏิชีวนะช่วยในการปรึกษาแพทย์ระหว่างการตรวจเยี่ยมผู้ป่วยประจำวัน การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่ากลาง และพิสัยควอร์ไทล์ ผลการศึกษา: ผู้ป่วยจำนวน 47 คน เป็นเพศหญิงร้อยละ 53.2 ค่ามัธยฐานของอายุคือ 68 ปี ผู้ป่วยทุกคนมีโรคร่วมอย่างน้อย 1 โรค โรคติดเชื้อที่พบมากที่สุดคือโรคติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ (ร้อยละ 26.4) รองลงมาคือปอดอักเสบ (ร้อยละ 17.0) ผู้ป่วยร้อยละ 36.2 มีภาวะพิษเหตุติดเชื้อ พบปัญหาที่เกี่ยวกับการใช้ยาปฏิชีวนะจำนวน 24 ปัญหา ในผู้ป่วย 19 คน (ร้อยละ 40.4) ปัญหาหลักคือการเลือกใช้ยาปฏิชีวนะที่มีการออกฤทธิ์ครอบคลุมเชื้อไม่เหมาะสม โดยเฉพาะเมื่อเปลี่ยนจากยาชนิดฉีดเป็นชนิดรับประทาน โดยพบ 8 ปัญหา (ร้อยละ 33.3) รองลงมาคือการใช้ยาขนาดสูงเกินไปโดยไม่ปรับตามการทำงานของไต (ร้อยละ 20.8) เมื่อสิ้นสุดการรักษามีผู้ป่วยหายดีร้อยละ 74.5 ค่ากลางของวันนอนโรงพยาบาลคือ 7 วัน สรุป: เภสัชกรสามารถช่วยค้นหาและแก้ไขปัญหาที่เกี่ยวกับการใช้ยาปฏิชีวนะร่วมกับสหสาขาวิชาชีพ ซึ่งอาจช่วยเพิ่มการใช้ยาอย่างสมเหตุผลและเพิ่มผลลัพธ์การรักษาของผู้ป่วย

คำสำคัญ: เภสัชกร; สหสาขาวิชาชีพ; การมีส่วนร่วมในการรักษา; ยาปฏิชีวนะ

Abstract

Objective: To determine effects of the integrated pharmacist interventions to multidisciplinary team regarding antibiotics use on patients’ outcomes. Methods: A prospective descriptive study was performed in August 2020 in an 820-bed hospital in Thailand. Participants were patients aged 18 years or older admitted to a general medicine ward and received at least one dose of an antibiotic. Patients who need unavailable antibiotics or denied treatment were excluded. A pharmacist reviewed medical records for antibiotics related problems and modified antibiotic regimens together with physicians. The pharmacist used the self-developed antibiotics-guided form in her verbal consultations during a routine morning round. Descriptive statistics including frequency, percentage, mean, standard deviation, median and interquartile range were used for data analysis. Results: Of the 47 patients enrolled, the majority were women (53.2%). The median age was 68 years. All patients had at least one comorbidity. Urinary tract infections were the main infectious disease problems (26.4%), followed by pneumonia (17%). 36.2% of the patients had sepsis. Twenty-four antibiotics related problems were found in 19 patients (40.4%). Most frequent problems were improper antibiotics selection regarding spectrum based on empirical therapy particularly switching from intravenous to oral forms (8 problems, 33.3%), followed by overdose of antibiotics in kidney impairment patients (20.8%). After courses of treatment, most patients were cured (74.5%). The median length of hospital stay was 7 days. Conclusion: The integrated pharmacist interventions to multidisciplinary team helped identify and resolve antibiotics related problems and might improve rational use of antibiotics and improve patients’ outcomes.

Key words: pharmacist; multidisciplinary; intervention; antibiotics

การประเมินคุณภาพสมุนไพรบัวบกจากแหล่งจัดหาวัตถุดิบในประเทศไทย Quality Assessment of Centella asiatica (L.) Urban from Herbal Suppliers in Thailand

Sompop Prathanturarug — 2025-03-30

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาคุณภาพของวัตถุดิบสมุนไพรบัวบกจากร้านจำหน่ายสมุนไพรและพื้นที่แหล่งปลูกในประเทศไทย วิธีการศึกษา: รวบรวมวัตถุดิบสมุนไพรบัวบก 12 ตัวอย่าง (จากร้านจำหน่ายในกรุงเทพมหานคร 4 ตัวอย่าง และแหล่งปลูกสมุนไพร 8 ตัวอย่าง) จากจังหวัดบุรีรัมย์ หนองบัวลำภู มหาสารคาม และปราจีนบุรี เมินเปรียบเทียบปริมาณร้อยละสารสกัดและปริมาณสารสำคัญ ได้แก่ มาเดคาสโซไซด์ เอเชียติโคไซด์ กรดมาเดคาสซิก กรดเอเชียติก และสารไทรเทอร์พีนอยด์รวม ผลการศึกษา: พบปริมาณสารสกัดด้วยเอทานอลจากตัวอย่างบัวบกทั้งหมดเป็นไปตามเกณฑ์ของตำรามาตรฐานยาสมุนไพรไทย คือ ไม่น้อยกว่าร้อยละ 15.0 โดยน้ำหนัก เมื่อเปรียบเทียบวัตถุดิบสมุนไพรบัวบกจากร้านสมุนไพรและแหล่งปลูก พบว่าค่าเฉลี่ยร้อยละสารสกัดไม่ต่างกัน (ร้อยละ 23.54 ± 4.35 และ 23.78 ± 5.04 โดยน้ำหนัก ตามลำดับ P-value = 0.990) และสารไทรเทอร์พีนอยด์รวม (ร้อยละ 1.20 ± 0.53 และ 1.98 ± 0.59 โดยน้ำหนัก ตามลำดับ P-value = 0.346) วัตถุดิบสมุนไพรบัวบกที่ซื้อจากแหล่งเดียวกันในช่วงเวลาที่ต่างกันพบความแปรผันของร้อยละสารสกัด (ร้อยละ 16.06 ± 0.22 และ 25.20 ± 1.31 โดยน้ำหนัก P-value < 0.01) และสารไทรเทอร์พีนอยด์รวม (ร้อยละ 1.98 ± 0.20 และ 1.04 ± 0.07 โดยน้ำหนัก P-value = 0.010) พบปริมาณสารไทรเทอร์พีนอยด์แต่ละชนิดต่างกัน โดยสัดส่วนของสารกลุ่มไกลโคไซด์ (มาเดคาสโซไซด์และเอเชียติโคไซด์) ต่อสารกลุ่มอะไกลโคน (กรดมาเดคาสซิกและกรดเอเชียติก) อยู่ในช่วงตั้งแต่ 0.4: 1 ถึง 36.9: 1 ซึ่งแบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่สารหลักเป็นไกลโคไซด์และอะไกลโคน สรุป: วัตถุดิบสมุนไพรบัวบกมีความไม่คงที่ของคุณภาพวัตถุดิบจากตลาดจำหน่าย และแหล่งปลูกที่ต่างกันทั้งสารไทรเทอร์พีนอยด์และสารกลุ่มไกลโคไซด์ และแหล่งปลูกเดียวกันยังมีปริมาณสารสำคัญแต่ละชนิดต่างกัน

คำสำคัญ: บัวบก; สารไทรเทอร์พีนอยด์; คุณภาพวัตถุดิบสมุนไพร; ปริมาณสารสกัดด้วยเอทานอล

บทคัดย่อ

Editorial note

Manuscript received in original form: April 24, 2024;
Revision notified: May 29, 2024;

Revision completed: June 2, 2024;
Accepted in final form: July 14, 2024;

Published online: March 30, 2025.

Abstract

Objective: To investigate the quality of C. asiatica raw material obtained from Thai herbal stores and cultivation sites. Methods: Twelve C. asiatica raw material samples were obtained, 4 from stores in Bangkok and 8 from cultivation sites samples from Buri Ram, Nong Bua Lamphu, Maha Sarakham and Prachin Buri. These samples were investigated for extract yields and active compound contents (madecassoside, asiaticoside, madecassic acid, asiatic acid and total triterpenoids). Results: All the ethanol-soluble extracts met the Thai herbal pharmacopoeia (THP) criteria (i.e., ³ 15.0% w/w). Between herbal stores and plantation sites, there were no differences of the average extract yields (23.54 ± 4.35 and 23.78 ± 5.04% w/w, respectively, P-value = 0.990) or total triterpenoid contents (1.20±0.53 and 1.98±0.59% w/w, respectively, P-value = 0.346). Nevertheless, variability of the yields (16.06 ± 0.22 and 25.20 ± 1.31% w/w, respectively, P-value < 0.01) and triterpenoid contents (1.98 ± 0.20 and 1.04 ± 0.07% w/w, respectively, P-value = 0.010) was found among the raw materials purchased from the same store at different times. The ratios of the triterpenoids (madecassoside and asiaticoside) to the aglycones (madecassic acid and asiatic acid) varied from 0.4:1 to 36.9:1, and the ratios could be divided into two groups: glycoside-dominant and aglycone-dominant groups. Conclusion: The variation in the quality of C. asiatica from the same herbal store indicated that it is an unstable herbal material on the market. C. asiatica from different plantation sites contained different triterpenoids, mostly glycosides in various amounts. Plants in the same site also had different patterns of active compounds.

Keywords: Centella asiatica; triterpenoids; herbal material quality; ethanol-soluble extractive

ses.

Development of Augmented Reality Technology Media on Pediatric Medication Administration for Nursing Students

Kodchanipa Phonpruk — 2025-03-31

Objectives: To develop and test the augmented reality technology media for self-directed learning and determine satisfaction with the media. Method: This research and development study was conducted with 70 participants who were third-year nursing students in the 3/2022 academic semester at Surat Thani Rajabhat University, selected by purposive sampling. Traditional teaching methods were combined with augmented reality technology media which included skills of administrations of oral medications, nebulization medications, and small-dose intravenous medications. Skills were assessed using the assessment form for medication administration. Satisfaction was assessed after learning. Scores of each of 3 skills were compared using paired t test. Results: After learning, scores of each of 3 skills increased significantly from before learning (P-value < 0.001 for all). The highest increase was oral medication administration skill (4.77% improvement), while the smallest gain was for small dose intravenous administration (2.23%). After learning, overall satisfaction with the developed media was high (mean = 4.41 out of 5 points). Conclusion: The augmented reality technology media improved scores of pediatric drug administration skills. The media could be used and further tested.

Keywords: augmented reality; technology media; pediatric medication administration; students, nursing

สถานการณ์การจัดการของเสียจากเภสัชภัณฑ์ในร้านขายยาจังหวัดสงขลา The Situation of Pharmaceutical Waste Management in Community Pharmacies in Songkhla Province, Thailand

Waranya Siriyosthumrong — 2025-03-30

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อสำรวจสถานการณ์และปัญหาอุปสรรคในการจัดการของเสียจากเภสัชภัณฑ์ในร้านขายยาจังหวัดสงขลา และเสนอแนะแนวทางการปรับปรุงเกณฑ์ Good Pharmacy Practice (GPP) วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบภาคตัดขวางโดยมีประชากรเป็นร้านขายยาจังหวัดสงขลาจำนวน 432 แห่ง ต้องใช้ตัวอย่างร้านยา 217 แห่ง เลือกตัวอย่างตามสะดวก ผู้วิจัยพัฒนาแบบสอบถามจากแนวปฏิบัติการจัดการของเสียทางการแพทย์ที่เป็นสารเคมี พ.ศ. 2559 ร่วมกับหลักวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน GPP เก็บข้อมูลโดยแจกแบบสอบถามด้วยตนเอง แสดงผลการวิเคราะห์สถานการณ์และปัญหาอุปสรรคด้วยสถิติเชิงพรรณนา และประเมินความรู้และการจัดการของเสียจากเภสัชภัณฑ์ของผู้ประกอบการร้านขายยา ผลการศึกษา: จากร้านขายยา 217 แห่ง พบว่าร้อยละ 31.31 คัดแยกของเสียฯ ด้วยถุงสีเดียวกับมูลฝอยทั่วไป และไม่มีข้อความกำกับ ร้านขายยาร้อยละ 79.26 กำจัดของเสียฯโดยไม่ได้คัดแยกประเภทยา และใช้วิธีการทิ้งรวมกับมูลฝอยทั่วไป (ร้อยละ 54.07) คะแนนเฉลี่ยของความรู้และการปฏิบัติงานตามเกณฑ์ GPP และแนวปฏิบัติฯพ.ศ.2559 เท่ากับ 55.67 คะแนน และ 21.28 คะแนนตามลำดับ จากคะแนนเต็ม 100 ปัญหาและอุปสรรคหลัก ได้แก่ การไม่ทราบแนวทาง/ไม่มีความรู้ในการกำจัดของเสียฯ (ร้อยละ 32.56) สรุป: ร้านขายยาหลายแห่งในจังหวัดสงขลายังจัดการของเสียจากเภสัชภัณฑ์ไม่ถูกต้อง สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาควรเพิ่มการสื่อสารแนวปฏิบัติที่ถูกต้องไปยังร้านขายยา รวมถึงกำกับติดตามการจัดการของเสียฯอย่างสม่ำเสมอ นอกจากนี้ ใน GPP ควรเพิ่มรายละเอียดการจัดการของเสียจากเภสัชภัณฑ์

คำสำคัญ: ของเสียจากเภสัชภัณฑ์; ยาหมดอายุ; การจัดการมูลฝอย; ร้านขายยา; หลักวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน

Abstract

Objective: To explore challenges and obstacles of pharmaceutical waste management practices in community pharmacies in Songkhla Province, Thailand and suggest improvement in good pharmacy practice (GPP) criteria. Methods: This cross-sectional study was conducted in population of 432 community pharmacies in Songkhla Province. A total of 217 community pharmacies was needed and recruited by convenience sampling at the pharmacies. The questionnaire was developed based on the 2016 chemical medical waste management guidelines and the GPP for community pharmacy. Pharmaceutical waste management practices, challenges and obstacles and knowledge were presented using descriptive statistics. Results: Of the 217 pharmacies, 31.31% separated pharmaceutical waste using bags with colors similar to the regular trash bags, without any labeling. 79.26% disposed the waste without sorting types of medications and discarded it together with general waste (54.07%). The average knowledge and practice score were 55.67 and 21.28, respectively, out of 100 points. Lack of knowledge was the main challenge (32.56%). Conclusion: Many community pharmacies in Songkhla province improperly managed pharmaceutical waste. Thai Food and Drug Administration could enhance communication, supervision and regular monitoring on waste management. More details of pharmaceutical waste management should be added to the GPP criteria.

Keywords: pharmaceutical waste; expired drug; waste management; community pharmacy; good pharmacy practice (GPP)

A ผลสัมฤทธิ์ทางคลินิกจากการดำเนินงานการบริบาลทางเภสัชกรรมร่วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพ ในผู้ป่วยที่ได้รับยาวาร์ฟาริน โรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา Clinical Outcomes of Pharmaceutical Care in Collaboration with A multidisciplinary Team for Patients Receiving Warfarin at Ayutthaya Hospital

Kamol Kunaprasert — 2025-03-31

Objective: To determine clinical outcomes and its associating factors of implementation of pharmaceutical care in patients receiving warfarin at Ayutthaya Hospital, Thailand. Method: Data were retrospectively collected from an electronic database spanning from 2002 to 2017 (i.e., duration with warfarin pharmaceutical care) using ICD-10 codes. The data included age, deaths, hospital readmissions, INR and comorbidities. Data were summarized using mean with standard deviation and frequency with percentage. Associations were tested using chi-square test. Results: Of 1,867 patients, 53.4% were women. Their average age was 63.84 years. The majority used warfarin for atrial fibrillation (53.13%). Mean duration of warfarin use was 2.17 years. For primary outcomes, death due to major bleeding or major thromboembolism was 3.42%. Fr secondary outcomes, the incidences of re-hospitalization from major bleeding and major thromboembolism were 1.61% and 7.87%, respectively. Death from any cause was 14.38%. Within-therapeutic INRs during 2013 and 2017 were 34.39% to 38.54% respectively. Most INRs were below 2. 0. Age of 75 years or older was significantly correlated with death from major thromboembolism (P-value < 0.05). Conclusion: Death from severe bleeding and severe thrombosis in patient using warfarin who received pharmaceutical care was 3.42%. Proportions of within-therapeutics range INRs increased. Risk of death from due to severe thrombosis increased with older age.

Keyword: warfarin; pharmaceutical care; clinical outcomes; major bleeding; major thromboembolism

Editorial note, table of content and instructions for authors

Charoen Treesak — 2025-03-31

Editorial Note

In this first issue of volume 20, the Journal has been proudly presenting five studies. The disciplines and issues of these research papers were somewhat diverse from applied laboratory work, to clinical practice both for pharmacy and nursing.

In this challenging endeavor of the Thai Pharmaceutical and Health Science Journal, we are hopeful to better the quality of the articles published. We urge more submissions from international research community, regional and global. We would like to thank in advance for any prospective submissions.

Editor-in-Chief