กการศึกษาระดับของและปัจจัยต่อความเชื่อมั่นแห่งตนในการทำเวชปฏิบัติ ทางการแพทย์แผนไทยประยุกต์ของผู้สำเร็จการศึกษาหลักสูตรการแพทย์แผนไทยประยุกต์บัณฑิต Self-efficacy and Its Influencing Factors in the Practice of Applied Thai Traditional Medicine Among the Graduates of the Applied Thai Traditional Medicine Program

Abstract

บทคัดย่อ วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาระดับและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการรับรู้ความสามารถแห่งตนในเวชปฏิบัติการแพทย์แผนไทยประยุกต์ วิธีการศึกษา: การศึกษาภาคตัดขวางมีตัวอย่างคือ แพทย์แผนไทยประยุกต์ที่สำเร็จการศึกษาในปีการศึกษา 2552 – 2555 จำนวน 560 คน ประเมินโดยใช้แบบสอบถามลักษณะทางประชากรศาสตร์ การรับรู้ความความสามารถแห่งตนฯ ความยากในการปฏิบัติงานเวชปฏิบัติฯ สี่ด้าน (เวชกรรมแผนไทย หัตเวชกรรมไทย เภสัชกรรมไทย และผดุงครรภ์แผนไทย) และปัจจัยทั้งสี่ด้านของความสามารถแห่งตนฯ (ประสบการณ์ตรง ประสบการณ์จากตัวแบบ การโน้มน้าวทางวาจา และสภาวะด้านร่างกายและอารมณ์) ทดสอบความสัมพันธ์ด้วยค่าสัมประสิทธิ์ของเพียร์สัน และการทดสอบค่าที ผลการศึกษา: คะแนนเฉลี่ยของการรับรู้ความสามารถแห่งตนฯ โดยรวมเป็น 171.91 จาก 250 คะแนน คะแนนเฉลี่ยความยากเป็น 104.22 จาก 250 คะแนน พบว่าเวชกรรมแผนไทย หัตถเวชกรรมแผนไทย และ ผดุงครรภ์แผนไทย มีคะแนนปัจจัย “ประสบการณ์ตรง” สูงสุด ตามด้วย “การเห็นตัวแบบ” โดยมีคะแนนมากกว่า 90 (จาก 100 คะแนน) ทั้งสองปัจจัย พบว่าเกรดเฉลี่ย ระยะเวลาจากจบจนได้งาน และจำนวนแห่งที่ทำงานสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับคะแนนความเชื่อมั่นแห่งตนฯ ด้านเวชกรรมแผนไทย เภสัชกรรมไทย และเวชกรรมแผนไทย ตามลำดับ (P-value < 0.05 ทั้งหมด) ผู้ที่ไม่เลือกเรียนวิชาด้านเวชกรรมแผนไทย หัตถเวชกรรมแผนไทย เภสัชกรรมแผนไทย และผดุงครรภ์แผนไทยมีคะแนนความเชื่อมั่นแห่งตนฯ โดยรวมสูงกว่าผู้ที่เลือกเรียนวิชาในด้านนั้น (P-value = 0.04, 0.001, < 0.001 และ 0.001 ตามลำดับ) สรุป: นักศึกษาแพทย์แผนไทยประยุกต์ควรเพิ่มความเชื่อมั่นแห่งตนต่อการปฏิบัติโดยเน้นการลงมือทำด้วยตนเอง รวมทั้งการใช้ตัวแบบ และคำพูดจูงใจ คำสำคัญ: ความเชื่อมั่นในความสามารถแห่งตน; แพทย์แผนไทยประยุกต์; การศึกษา; เวชปฏิบัติ Abstract Objective: To determine level of self-efficacy in practicing the Applied Thai Traditional Medicine (ATTM) and its influencing factors. Methods: This cross-sectional study had 560 graduates from 2009 to 2012 as participants. Data collection was carried out using questionnaires collecting general information and assessing self-efficacy in ATTM practice activities including Thai medicine (Tmed), Thai massage (Tmas), Thai pharmacy (Tpharm), and Thai midwifery (Tmid), practice difficulty, and factors influencing self-efficacy (i.e., mastery experience, vicarious experience, verbal persuasion, and physiological and affective states). Associations were tested using Pearson’s correlation coefficients and independent t-test. Results: Mean score of overall self-efficacy was 171.91 out of 250 points while that of practice difficulty was 104.22 out of 250 points. Tmed, Tmas, and Tmid had the highest scores of the factors “mastery experience” and “vicarious experience” (> 90 of the possible 100 points). Grade point average, duration of applying for job, and number of workplace were significantly correlated with self-efficacy in Tmed, Tpharm and Tmed, respectively (P-value < 0.05 for all). Participants not taking courses of Tmed, Tmas, Tpharm, and Tmid had overall self-efficacy scores higher than those taking the respective courses (P-value = 0.04, 0.001, < 0.001 and 0.001, respectively). Conclusion: Self-efficacy of tudents in ATTM could be enhanced by more actual training based on mastery experience, and vicarious experience and verbal persuasion. Keywords: self-efficacy; applied Thai traditional medicine; education; practice difficulty; clinical practice