กรณีศึกษา: การเกิด Acute Generalized Exanthematous Pustulosis ที่ระยะการเกิดล่าช้า ในผู้ที่ได้รับยาคลินดามัยซินชนิดรับประทาน และได้รับการยืนยันด้วยการทำทดสอบที่ผิวหนังด้วยแผ่นแปะ A Case Report: Delayed-onset Acute Generalized Exanthematous Pustulosis from Oral clindamycin Confirmed by Patch Testing

Abstract

บทคัดย่อ   Acute Generalized Exanthematous Pustulosis (AGEP) เป็นอาการไม่พึงประสงค์ทางผิวหนังชนิดรุนแรง (severe cutaneous adverse drug reactions; SCARs) ที่มีลักษณะผื่นตุ่มหนองปราศจากเชื้อ (sterile pustule) และไม่ขึ้นตามรูขุมขน (non-follicular) ร่วมกับอาการอื่น เช่น ไข้ เยื่อบุผิวหนังอักเสบ ความผิดปกติของระบบเลือด หรืออวัยวะภายในต่างๆ โดยมีสาเหตุจากยามากถึงร้อยละ 90 โดยเฉพาะยาปฏิชีวนะ ระยะเวลาเกิดอาการมักพบในช่วง 1 - 2 วันแรกหลังเริ่มยา กรณีศึกษานี้เป็นผู้ป่วยหญิงไทยอายุ 51 ปี ได้รับการรักษาด้วย clindamycin และ etoricoxib หลังทำหัตถการด้วยวิธี electrocauterization เมื่อรับประทานยาครบกำหนดการเวลารักษา จากนั้น 4 วัน ผู้ป่วยเริ่มมีไข้ และผื่นแดงบริเวณข้อพับขาก่อนลามมากขึ้นเป็นตุ่มหนองทั่วร่างกาย ร่วมกับความผิดปกติของระบบเลือดและอวัยวะภายใน แพทย์เฉพาะทางผิวหนังและเภสัชกรร่วมวินิจฉัยว่าเป็น AGEP จาก clindamycin และ etoricoxib หลังอาการหายเป็นปกติได้มีการตรวจยืนยันด้วยการทำทดสอบที่ผิวหนังด้วยแผ่นแปะ (patch test) พบว่าให้ผลบวกต่อ clindamycin คำสำคัญ: คลินดามัยซิน, ผื่นตุ่มหนองแบบเฉียบพลัน, ระยะการเกิดล่าช้า, การทดสอบที่ผิวหนังด้วยแผ่นแปะ  Abstract Acute Generalized Exanthematous Pustulosis (AGEP) is a severe cutaneous adverse reaction with clinical manifestations characterized by the development of numerous non-follicular sterile pustules with other symptoms such as fever, mucosal involvement, abnormal hematologic system or internal organ. In approximately 90 percent of cases is caused by drugs, most common antibiotics. The reaction develops within 1-2 days after initiation of suspected drug. In this case, a Thai woman 51 years old was treated by clindamycin and etoricoxib after electrocauterization. The patients finished of five days of both drugs. Four days later, she had a fever and erythematous rash at leg fold which spreaded and became pustule all over her body. Abnormal hematologic system and internal organ were involved. Dermatologist and pharmacist diagnosed AGEP assocaie with clindamycin and etoricoxib. After she resolved from the AGEP reaction, patch test was confirmed positive for clindamycin. Keywords: clindamycin, acute generalized exanthematous pustulosis, delayed-onset, patch test