ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองของบุคคลและครอบครัวต่อพฤติกรรมป้องกันกลับเป็นซ้ำ ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง Effects of an Individual and Family Self-management Program on the Recurrence Prevention Behaviors among Stroke Patients

Abstract

บทคัดย่อ วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการจัดการตนเองของบุคคลและครอบครัวต่อพฤติกรรมป้องกันกลับเป็นซ้ำในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง วิธีการศึกษา: การวิจัยกึ่งทดลองทดสอบก่อนและหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง 64 คน คัดเลือกตัวอย่างโดยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจงตามคุณสมบัติที่กำหนด แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 32 คน และกลุ่มควบคุม 32 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการจัดการตนเองของบุคคลและครอบครัว เป็นเวลา 12 สัปดาห์ กลุ่มควบคุมได้รับการพยาบาลตามปกติ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ป่วยและญาติ 2) โปรแกรมการจัดการตนเองของบุคคลและครอบครัว 3) แบบสอบถามพฤติกรรมการป้องกันการกลับเป็นซ้ำโรคหลอดเลือดสมอง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณาและสถิติที ผลการศึกษา: ภายหลังโปรแกรม กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมป้องกันการกลับเป็นซ้ำโรคหลอดเลือดสมองโดยรวม (mean = 147.15, SD = 6.84) มากกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรม (mean  = 108.62, SD = 8.40) และกลุ่มควบคุม (mean = 107.09, SD = 8.32) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P-value < 0.05) และค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมรายด้าน คือ 1) ด้านการรับประทานอาหาร 2) ด้านการออกกำลังกาย และ 3) ด้านการจัดการความเครียด มากกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรม และกลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P-value < 0.05) สรุป: โปรแกรมการจัดการตนเองของบุคคลและครอบครัวต่อพฤติกรรมป้องกันกลับเป็นซ้ำในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเพิ่มคะแนนพฤติกรรมป้องกันการกลับเป็นซ้ำโรคหลอดเลือดสมอง คำสำคัญ: การจัดการตนเองของบุคคลและครอบครัว; พฤติกรรมการป้องกันการกลับเป็นซ้ำโรคหลอดเลือดสมอง; โรคหลอดเลือดสมอง Abstract Objective: To study the effects of an individual and family self-management program on recurrence prevention behaviors in stroke patients. Methods: This was quasi-experimental research with pre- and post-test design. The sample consisted of 64 stroke patients (32 each in test and control groups) selected by purposive selection according to the specified characteristics. The test group received the 12-week individual and family self-management program; while the control group received regular care. The research tools consisted of 1) personal data record form of patients and family, 2) individual and family self-management program, and 3) stroke recurrence prevention behavior questionnaire. Data were analyzed using descriptive statistics and t-statistics. Results: After the program, the test group had the mean overall stroke recurrence prevention behavior score (mean = 147.15, SD = 6.84) higher than before (mean = 108.62, SD = 8.40) and the control group (mean = 107.09, SD = 8.32) with statistical significance (P-value < 0. 05) and had mean scores for each aspect of the behavior, i.e., 1) diet, 2) exercise, and 3) stress management, at the end of the program higher than those before the program and those in the control group (P-value < 0.05) Conclusion: The individual and family self-management program improved scores of stroke recurrence prevention behaviors. Keywords: individual and family self-management; stroke prevention behavior; stroke