การถอดบทเรียนการเป็นแหล่งฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน THE LESSON LEARNED TO ORGANIZATIONS OF TEACHER STUDENTS OF PATUMWAN DEMONSTRATION SCHOOL

Abstract

การวิจัยเรื่อง การถอดบทเรียนการเป็นแหล่งฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน วัตถุประสงค์เพื่อ 1) ถอดบทเรียนการเป็นแหล่งฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน 2) สะท้อนบทเรียนจากประสบการณ์การเป็นครูพี่เลี้ยงของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน 3) นำเสนอแนวทางในการกำหนดนโยบายวางแผนการฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูของคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ การดำเนินงานแบ่งเป็น 2 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การถอดบทเรียนการเป็นแหล่งฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน กลุ่มเป้าหมายคือ คณะกรรมการบริหารโรงเรียนที่มีประสบการณ์การทำงาน 15 ปีขึ้นไป มีความรู้ความเข้าใจในบริบทของโรงเรียน และเป็นครูพี่เลี้ยงของนิสิตฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู คัดเลือกแบบเจาะจง จำนวน 22 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ เอกสารที่เกี่ยวข้องและแบบสัมภาษณ์เชิงลึกแบบมีโครงสร้าง ระยะที่ 2 การสะท้อนบทเรียนจากประสบการณ์การเป็นครูพี่เลี้ยงของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ปทุมวัน กลุ่มเป้าหมาย คือ ผู้แทนที่คัดเลือกจากกลุ่มสาระการเรียนรู้ที่มีประสบการณ์การทำงาน 3 ปีขึ้นไป และเคยผ่านการฝึกประสบการณ์วิชาชีพครู คัดเลือกแบบเจาะจง จำนวน 10 คน เครื่องมือที่ใช้ แนวทางการสนทนากลุ่ม ผลการวิจัยพบว่า 1) บทบาทครูพี่เลี้ยง คือ การทำหน้าที่เป็นแบบอย่างให้นิสิต ถ่ายทอดเทคนิคการสอน การจัดการเรียนรู้ การเขียนแผนพร้อมตรวจสอบเนื้อหา การปกครองชั้นเรียน การสร้างศรัทธา เจตคติ จรรยาบรรณในวิชาชีพครู เพื่อให้ตระหนักถึงบทบาทหน้าที่ความเป็นครู มอบความรักความใส่ใจเป็นกันเอง สร้างปฏิสัมพันธ์กับนิสิต มีความยืดหยุ่น ส่งเสริมสนับสนุนให้ความช่วยเหลือและให้โอกาส มีเวลาให้กับนิสิตในการให้คำปรึกษา คำแนะนำ แก้ไขปัญหาการประพฤติปฏิบัติของนิสิตทั้งการสอนและเรื่องส่วนตัว 2) ระบบการนิเทศ มีกระบวนการการนิเทศที่หลากหลาย โดยครูพี่เลี้ยงที่มีทักษะประสบการณ์การสอน ถ่ายทอดความรู้ เทคนิคการเขียนแผนและการสอนเป็นต้นแบบ ใช้รูปแบบการชี้แนะและให้คำปรึกษา มีการพูดคุยกับนิสิตถึงสภาพปัญหาและร่วมกันแก้ไข3) การพัฒนานิสิต ประกอบด้วย การพัฒนาสมรรถนะการจัดการสอนก่อนการฝึกและระหว่างฝึกเพื่อให้นิสิตมี ความพร้อมสามารถจัดการเรียนการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีคุณภาพ โดยมีครูพี่เลี้ยงคอยกำกับดูแลการจัดการเรียนการสอนอย่างใกล้ชิด คุณลักษณะที่นิสิตพึงมีคือ ความรู้ในเนื้อหาสาระวิชาที่แม่นยำ มีแหล่งอ้างอิงที่น่าเชื่อถือ การปฏิบัติงานต้องรู้บทบาทหน้าที่และอยู่ในกฎระเบียบข้อบังคับ รวมถึงมีจรรยาบรรณวิชาชีพ มีจิตสำนึกของความเป็นครูและสามารถยืดหยุ่นได้ตามยุคสมัย 4) การดำเนินงานของศูนย์ฝึกฯ กระบวนการรับนิสิตมีการมอบหมายแบ่งหน้าที่ตามสายงาน มีการประสานงานติดตามระหว่างฝึก การทำข้อตกลงเกี่ยวกับเกณฑ์การให้คะแนนที่ชัดเจน มีชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) ระหว่างกลุ่มสาระฯและต่างกลุ่มสาระฯ 5) แนวทางการกำหนดนโยบายวางแผนการฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูของคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประกอบด้วย ผลิตและพัฒนาครู พัฒนาหลักสูตร งานวิจัย นวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา บริการวิชาการ ส่งเสริมอนุรักษ์ภูมิปัญญาและศิลปวัฒนธรรมไทย วางแผนกลยุทธ์ แผนปฏิบัติการ ระบบบริหารจัดการที่มีคุณภาพ มีธรรมาภิบาล