การพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาผู้เรียนโดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นฐาน

Abstract

บทคัดย่อ การวิจัยเรื่องการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาโดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นฐาน  มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนากระบวนการจัดการศึกษา โดยบูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่นในการพัฒนาการเรียนการสอนของครูและเพื่อสรุปเป็นองค์ความรู้ในการพัฒนาการเรียนการสอนโดยบูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษา   กลุ่มเป้าหมายในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ ครูผู้สอนในโรงเรียนที่จัดการศึกษาขั้นพื้นฐานในจังหวัดเชียงใหม่ ในปีการศึกษา 2557 จำนวน 93 คน แผนแบบการวิจัย เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แนวคำถามเพื่อวิเคราะห์สถานการณ์ (Situational Analysis Guideline)  แบบบันทึกภาคสนาม(Field Note ) แนวทางการสัมภาษณ์ (Interview Guideline) และแบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าสถิติพื้นฐาน สำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณลักษณะ ใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการพัฒนาคุณภาพกระบวนการจัดการศึกษา โดยบูรณาการ ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการพัฒนาการเรียนการสอน  มี 4 ขั้นตอนได้แก่  ขั้นตอนที่ 1 การวิเคราะห์สถานการณ์ (Situational Analysis)ภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่ใช้ในการบูรณาการในการเรียนการสอน  ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ที่บูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่น  ขั้นตอนที่ 3 การสะท้อนความคิด (Reflexion)  ในด้านคุณภาพการจัดการเรียนรู้ ระหว่างนักวิจัยหลักกับครูนักวิจัยในโรงเรียน  ขั้นตอนที่ 4 การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน ระหว่างครูนักวิจัยในแต่ละโรงเรียน ด้านองค์ความรู้ในการวิจัยครั้งนี้ มี 3 ประการได้แก่ 1) ด้านการบริหารจัดการ     2) ด้านการมีส่วนร่วมระหว่างชุมชนและโรงเรียน 3) ด้านเทคนิคการจัดการเรียนรู้เพื่อการพัฒนาผู้เรียนโดยใช้         ภูมิปัญญาท้องถิ่น ผลการวิจัย พบว่าเมื่อเปรียบเทียบความก้าวหน้าของคะแนนผลสัมฤทธิ์ก่อนและหลังเรียนของนักเรียนในโครงการ พบว่ามีความก้าวหน้าเพิ่มขึ้น คำสำคัญ : คุณภาพการจัดการศึกษา , ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นฐาน ABSTRACT The purposes of this research were to develop the process of integrating local wisdom in teachers’ instruction and to establish the body of knowledge in the development of the process of integrating local wisdom in teachers’ instruction to enhance the quality of education. The target group of this research were 93 teachers in Chiang Mai province in the academic year 2014. The research design was the participatory action research. The research instruments were ;  1) the situational analysis guideline 2) the field note 3) the interview guidelines and 4) the questionnaires.  The descriptive statistics of scores were used in data analysis. The qualitative data were analyzed by content analysis. The research findings were as follows : the process of the developing the integrated local wisdom in teachers’ instruction were concluded in 4 steps; (1) to analyze local wisdom and learning resources which  are suitable for learning activities by situational analysis technique, (2) to develop the instructional innovation that integrated local wisdom, (3) to reflex the idea about enhancing the leaning quality between the researchers and the teachers as researchers in schools , and (4) to share their findings with others teachers in schools and among others  researchers. There are three domains in body of knowledge of this research 1) administration 2) participation between the communities and schools and 3) techniques in learning process which integrate local wisdoms and learning resources to enhance the pupils’ achievement. The results of this research found that  the pupils’ achievement scores increased when compared with the pre-test and post-test. Keywords :   The Quality of Education Management  , Local Wisdoms Based