การยกระดับเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดนางแล สู่การเป็นเกษตรกรปราดเปรื่อง

Enhancing of Nanglae Pineapple Farmers Becoming Smart Farmers

Abstract

            การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาศักยภาพในปัจจุบันของเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดนางแล2) ศึกษาโซ่คุณค่าของสับปะรดนางแลในจังหวัดเชียงราย 3) ศึกษาและหาแนวทางในการจัดการห่วงโซ่คุณค่าสับปะรดนางแลในจังหวัดเชียงรายให้มีประสิทธิภาพ และ 4) เพื่อเสนอแนวทางในการลดต้นทุนและเพิ่มมูลค่าให้กับสับปะรดนางแลจังหวัดเชียงราย โดยประชากรในการศึกษาได้แก่ เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดนางแลในเขตตำบลนางแล อำเภอเมือง จังหวัดเชียงรายทั้งสิ้น 54 คน ใช้วิธีการวิจัยเชิงปริมาณร่วมกับเชิงคุณภาพได้แก่ การสำรวจ การสนทนากลุ่ม และการสังเกตการณ์ ผลการวิจัยด้านศักยภาพตามคุณสมบัติพื้นฐานของการเป็นเกษตรกรปราดเปรื่อง พบว่า เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดนางแล มีศักยภาพตามคุณสมบัติพื้นฐานของการเป็นเกษตรกรปราดเปรื่อง อยู่ในระดับปานกลาง โดยด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุดได้แก่ มีความภูมิใจในความเป็นเกษตรกร รองลงมา ได้แก่ด้านมีความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมและสังคม และน้อยที่สุดได้แก่ ด้านมีข้อมูลประกอบการตัดสินใจผลการศึกษาโซ่คุณค่าของสับปรดนางแลในจังหวัดเชียงรายพบว่า ต้นกล้าสับปะรดที่ใช้ในการเพาะปลูกส่วนใหญ่เพาะต้นกล้าขึ้นมาเอง ส่วนปุ๋ยมีการสั่งซื้อจากสหกรณ์การเกษตรตำบลนางแล การดำเนินงานในส่วนของขั้นตอนการปลูกสับปะรดส่วนใหญ่ใช้ต้นกล้าเดิมไม่มีการเพาะปลูกเพิ่มเติม เนื่องจากต้นสับปะรดหนึ่งต้นสามารถให้ผลผลิตได้ถึง 4 ปี การใส่ปุ๋ยต้นสับปะรดจะให้ปุ๋ยอยู่ 1 ครั้งโดยใช้ปุ๋ยยูเรีย สูตร 46-0-0 การเก็บเกี่ยว เกษตรกรจะเก็บเกี่ยวผลผลิตในช่วงเดือนเมษายนไปจนถึงกรกฎาคม โดยใช้แรงงานคนในการเก็บเกี่ยวทั้งหมด ช่องทางการจัดจําาหน่ายพบว่า มีอยู่ด้วยกัน 4 ช่องทางคือ 1)ขายปลีกให้กับนักท่องเที่ยว 2) ขายส่งให้กับพ่อค้าคนกลาง 3) ส่งออกไปยังต่างประเทศ และ4) แปรรูป ทั้งนี้เกษตรกรส่วนใหญ่มีการพยากรณ์การเพาะปลูกและมีการวางแผนด้านแรงงานก่อนทุกครั้ง ปัญหาที่พบคือ ไม่มีการใช้เทคโนโลยีและอุปกรณ์ที่ทันสมัยมาช่วยในการจัดการ โรคราขาว น้ำฝนไม่เพียงพอ สับปะรดแตก ช่องทางการจัดจําหน่าย ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อผลผลิตสับปะรดและต้นทุนผลการศึกษานี้ยังได้มีการเสนอวิธีการพัฒนาห่วงโซ่คุณค่าของสับปะรดนางแลในจังหวัดเชียงรายด้วย