การพัฒนาความสามารถด้านการอ่านอย่างมีวิจารณญาณโดยใช้วิธีการสอนแบบแลกเปลี่ยนบทบาท กรณีศึกษาโรงเรียนกาฬสินธุ์พิทยาสรรพ์

Abstract

บทคัดย่อ งานวิจัยนี้มีจุดประสงค์สามประการคือ (1) เพื่อพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนโดยใช้วิธีการสอนแบบแลกเปลี่ยนบทบาทและกลวิธีอภิปัญญาเพื่อ ส่งเสริมความสามารถด้านการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ สำหรับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย (2) เพื่อประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนการสอนในการพัฒนา การอ่านอย่างมีวิจารณญาณ และ (3) เพื่อสำรวจทัศนคติของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการเรียนการสอนที่ได้พัฒนาขึ้น กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 50 คน ที่ได้ลงทะเบียนเรียนวิชาการอ่านและการเขียนในปีการศึกษา 2556 ซึ่งใช้การเลือกแบบจำเพาะเจาะจง และแบบแผนการวิจัยเป็นแบบ One-group pretest-posttest design การเก็บข้อมูลได้ดำเนินการโดยการใช้ข้อสอบวัดผลสัมฤทธิ์ในการประเมินความสามารถในการอ่านอย่างมีวิจารณญาณก่อนและหลังการทดลองโดยนำผลคะแนนของนักเรียนที่ได้จากการสอบก่อนและหลังการทดลองมาเปรียบเทียบโดยใช้ paired sample t-test และ gained score analysisเพื่อวัดความแตกต่างของผลคะแนนและระดับคะแนนที่พัฒนาขึ้นก่อนและหลังการสอนโดยใช้รูปแบบการสอนที่พัฒนาขึ้น นอกจากนี้ระหว่างการทดลองยังใช้แบบบันทึกการเรียนของนักเรียนและแบบบันทึกการสอนของครูเพื่อเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพเกี่ยวกับการพัฒนาทักษะการอ่านอย่างมีวิจารณญาณและทัศนคติของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการเรียนการสอน และยังได้สำรวจทัศนคติของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการเรียนการสอนโดยใช้แบบสอบถามที่ได้พัฒนาขึ้นโดยเฉพาะหลังการทดลอง ผลการวิจัยพบว่า ผลคะแนนการอ่านอย่างมีวิจารณญาณก่อนและหลังการทดลองมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ 0.01 เมื่อคำนวณระดับคะแนนการพัฒนาแล้วพบว่า 100%ของนักเรียนทั้งหมดมีการพัฒนา  ด้านทัศนคติของนักเรียนที่มีต่อรูปแบบการเรียนการสอนโดยพิจารณาจากแบบสอบถามทัศนคติ แบบบันทึกการเรียนของนักเรียน และ แบบบันทึกการสอนของครู พบว่า นักเรียนมีทัศนคติที่ดีต่อรูปแบบการเรียนการสอนนี้ ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า รูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้นนี้เป็นรูปแบบที่มีประสิทธิภาพซึ่งสามารถนำไปใช้ในการพัฒนาความสามารถในการอ่านอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายได้ คำสำคัญ : การอ่านอย่างมีวิจารณญาณ การสอนแบบแลกเปลี่ยนบทบาท