ลักษณะนิเวศวิทยาสิ่งแวดล้อมเฉพาะของหอยตลับ (Meretrix casta, Chemnitz, 1782) บริเวณหาดเลนแหลมผักเบี้ย: โครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ยอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเพชรบุรี

Abstract

Mudflat Area of Laem Phak Bia: The King's Royally Initiated Laem Phak Bia Environmental Research and Development Project, Phetchaburi
 
Sateinpong Khowhit and Kasem Chunkao
 
รับบทความ: 25 ธันวาคม 2558; ยอมรับตีพิมพ์: 15 พฤษภาคม 2559
 
 
บทคัดย่อ
การศึกษาลักษณะนิเวศวิทยาสิ่งแวดล้อมเฉพาะของหอยตลับ (Meretrix casta, Chemnitz, 1782) บริเวณหาดเลนแหลมผักเบี้ย: โครงการศึกษาวิจัยและพัฒนาสิ่งแวดล้อมแหลมผักเบี้ยอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเพชรบุรี ในช่วงระหว่างเดือนพฤษภาคม 2555 ถึงเดือนเมษายน 2556 โดยกำหนดจุดเก็บตัวอย่างหอยตลับพื้นที่หาดเลนแบ่งเป็น 10 แนว แต่ละแนวห่างกัน 100 เมตร ผลการศึกษา พบว่า หอยตลับอาศัยฝังตัวในดินตะกอนชนิดดินร่วนทราย (sandy loam) ที่มีระดับเสมอกับผิวดินตะกอนจนกระทั่งความลึกไม่เกิน 15 เซนติเมตร อนุภาคของดินตะกอนประกอบด้วยดินทรายร้อยละ 42 ดินทรายแป้งร้อยละ 46 ดินเหนียวร้อยละ 12 คลื่นและลมสงบ น้ำทะเลขึ้นลงแบบน้ำคู่ (semidiurnal tide) ใช้เวลามากกว่า 12 ชั่วโมง หาดเลนมีระดับที่เสมอกับผิวดินตะกอนจนกระทั่งทำมุมลาดเอียงไม่เกิน 20 องศา ปริมาณหอยตลับมีค่าเฉลี่ยทั้งหมด 1.61 ตัว/ตารางเมตร เดือนธันวาคม 2555 พบมากที่สุดจำนวน 2.69 ตัว/ตารางเมตร ฤดูหนาว (ตุลาคม 2555 ถึงมกราคม 2556) พบมากที่สุดจำนวน 2.26 ตัว/ตารางเมตร ระยะห่างชายฝั่งทะเล 300 เมตรพบมากที่สุด 4.46 ตัว/ตารางเมตร และไลน์ L9 พบมากที่สุดมีจำนวน 3.72 ตัว/ตารางเมตร การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ปริมาณหอยตลับมีความสัมพันธ์ไปในทิศทางเดียวกันกับคุณภาพน้ำประกอบด้วยค่าอุณหภูมิ ความเป็นกรด–เบส ออกซิเจนที่ละลายน้ำ ไนเทรต (p < 0.01) และคลอโรฟิลล์ เอ (p < 0.05) คุณภาพดินตะกอนประกอบด้วยค่าอินทรียวัตถุ แคลเซียม โพแทสเซียม และแมกนีเซียม (p < 0.01) มีความสัมพันธ์ไปในทิศทางตรงข้ามกับคุณภาพน้ำประกอบด้วยค่าความเค็ม ความขุ่น (p < 0.01) และแอมโมเนีย (p < 0.05)
คำสำคัญ: ลักษณะนิเวศวิทยาสิ่งแวดล้อมเฉพาะ หอยตลับ หาดเลน
 
Abstract
The study on ecological niche of Hard Clams (Meretrix casta, Chemnitz, 1782)  in  the mudflat area of Laem Phak Bia under the King's Royally Initiated Laem Phak Bia Environmental Research and Development Project at Phetchaburi during May 2012 to April 2013. Field collection of the hard clams were carried out by line transect sampling method, using 10 line of a 100 meters transect (L1–L10). The results showed that the habitat of hard clams was sandy loam in depth degree as surface sediment to 15 cm which had sandy 42%, silt 46%, clay 12% of that, clam wind and wave, semidiurnal tide with more than 12 hours beach exposed during lowest tide, mudflat was as same level as sandy sediment that met the slope of that 20 degree. An average total of 1.61 individuals/m2. of hard clams were obtained in this study. Our survey demonstrates that the highest number of the hard clams was 2.69 individuals/m2 in December 2012 and 2.26 individuals/m2 in the winter (October 2012 to January 2013). At the distance of 300 meters off shore, the highest number of hard clams was 4.46 individuals/m2. Among ten line transect, hard clams exhibited the highest abundance of 3.72 individuals/m2 in Line 9 (L9). The correlation showed positively related to the water quality, i.e., temperature, pH, DO, nitrite (p < 0.01) and chlorophyll a (p < 0.05). The correlation showed negatively related to the water quality salinity, turbidity, ammonia (p < 0.01). The correlation showed positively related to the sediment quality, organic matter, calcium, potassium and magnesium (p < 0.01).
Keywords: Ecological niche, Hard clam, Mudflat area