แนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (DEVELOPING QUALITY OF LIFE BASED ON THE PHILOSOPHY OF THE SUFFICIENCY ECONOMY)

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวปฏิบัติของชุมชนที่เป็นเลิศในการวิเคราะห์ข้อมูลบัญชีครัวเรือนเพื่อการวางแผนชุมชน และ 2) ศึกษาแนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง วิธีวิจัยที่ใช้คือวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสังเคราะห์เอกสารโครงการความร่วมมือฯ จำนวน 44 ชุด และสัมภาษณ์เชิงลึกตัวแทนชุมชนที่เป็นเลิศ 17 จังหวัด จำนวน 34 คน นำผลการสัมภาษณ์มาออกแบบแนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง แล้วให้ผู้ทรงคุณวุฒิ 9 คน รับรองแนวทางด้วยการสนทนากลุ่ม ผลการวิจัยพบว่า 1) ชุมชนส่วนใหญ่ใช้สมุดบัญชีรายรับ-รายจ่าย ส่งผลให้ชุมชนรู้จักตนเอง ลดรายจ่าย มีการออม ลดต้นทุนการผลิต วางแผนชีวิตด้วยการปรับลดปลดหนี้ ตั้งวิสาหกิจชุมชน สวัสดิการชุมชน และศูนย์การเรียนรู้ 2) แนวทางการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ยึดหลักความพอประมาณ หลักความมีเหตุผล หลักการมีภูมิคุ้มกันที่ดี และเงื่อนไขความรู้คู่คุณธรรม โดยมีการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต 6 ขั้นตอน ได้แก่ การวิเคราะห์ชุมชน การวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรค การออกแบบแนวทางการพัฒนาชุมชน การวางแผนพัฒนาชุมชน การดำเนินงานตามแผน และการติดตามและประเมินผล ทั้งนี้การพัฒนาต้องเป็นไปตามสภาพความเป็นจริง คำนึงถึงความสัมพันธ์กับสิ่งรอบข้าง ตอบสนองด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคมและวัฒนธรรม ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ด้านการเรียนรู้ และด้านสุขภาวะคำสำคัญ: คุณภาพชีวิต  หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง  แผนชุมชนThis research study had two objectives: 1) to study practices of the best communities in analysis of household data for community planning, and 2) to study guidelines for developing quality of community life based on the Philosophy of the sufficiency economy. The qualitative research was used. The synthesis document projects 44 series. The researchers conducted in-depth interview with 34 representatives from best practice communities in 17 provinces. The interview results were used to design guidelines for developing quality of community life based on the Philosophy of the sufficiency economy. The research findings were: 1) most communities used income-expense record books led to community self-awareness, expense reduction, savings, production cost reduction, life planning through reduction of debts, set up community enterprise and community welfares, leaning center. 2) Guidelines for developing quality of life based on the Philosophy of the sufficiency economy included moderation, reasonableness, and reasonable immune, and two conditions of knowledge and virtue; with six steps for quality of life planning: community analysis; strengths, weaknesses, opportunities, threats analysis, community development design, community plan development, implement community plan, and evaluation and follow up study; the development based on real situations and circumstances, interconnected with surrounding, response to economic, social, culture, natural resources and environments, learning, and well-being.Keywords: Developing Quality of Life, The Philosophy of The Sufficiency Economy, Community Planning