มูลค่าความเสียหายของคุณภาพน้ำคลองแสนแสบ: การทบทวนบทบาทพันธกิจที่ 4 ของ มศว เพื่ออนุรักษ์คลองแสนแสบ

Abstract

มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒตั้งอยู่ริมฝั่งคลองแสนแสบ ได้ใช้ประโยชน์จากคลองแสนแสบเป็นแหล่งน้ำทิ้งออกจากมหาวิทยาลัย นับเป็นโอกาสดีที่ผู้เขียนจะได้ให้ความรู้แก่ชาว มศว เกี่ยวกับมูลค่ามลพิษทางน้ำในคลองแสนแสบจากงานวิจัย “การสำรวจ CVM ประเมินมูลค่าคุณภาพน้ำคลองแสนแสบ” โดยได้รับความร่วมมือจากชาวกรุงเทพมหานครใน 6 เขต ที่มีพื้นที่ติดคลองแสนแสบ ด้วยวิธีเชิงสุ่มเป็นตัวอย่าง 400 ครัวเรือน ตอบแบบสัมภาษณ์แสดงความเห็น ประเมินมูลค่าความยินดีจะจ่ายเพื่อปรับปรุงคุณภาพน้ำคลองแสนแสบด้วยเทคนิคการสมมุติเหตุการณ์เพื่อให้ประเมินค่า (Contingent Valuation Method เรียกสั้นๆ ว่าวิธี CVM) ซึ่งเป็นเทคนิคที่เกิดขึ้นกว่า 40 ปีที่แล้วเป็นที่นิยมของนักเศรษฐศาสตร์ในประเทศตะวันตก ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ เพิ่งขยายวงกว้างมาถึงประเทศทางตะวันออก เช่น ญี่ปุ่น ไทย เมื่อไม่นานมานี้เอง เทคนิคนี้จะช่วยให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (stakeholder) เช่น ผู้ก่อมลพิษ ผู้ใช้ประโยชน์จากสิ่งแวดล้อม ซึ่งไม่มีตลาดรองรับ (non-marketable goods) ได้มีส่วนร่วมแสดงทัศนะ และประเมินมูลค่ามลพิษ มูลค่าคุณภาพสิ่งแวดล้อม ตัวอย่างงาน CVM ที่มักจะได้รับการกล่าวอ้างถึงเสมอๆ คือ การประเมินหามูลค่าความเสียหายที่เกิดจากอุบัติเหตุเรือบรรทุกน้ำมันทำน้ำมันหกปนเปื้อนในทะเลบริเวณอ่าวใกล้เมืองหลวงของมลรัฐอลาสก้า ประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อปี ค.ศ. 1989 ดังนั้น เพื่อช่วยเหลือให้รัฐบาลมีหลักในการเรียกเงินชดเชยค่าความเสียหาย นักเศรษฐศาสตร์ชั้นนำมีชื่อเสียงของมหาวิทยาลัยชั้นนำจำนวนหนึ่งของสหรัฐอเมริกาจึงได้ใช้เทคนิค CVM ประเมินมูลค่าความเสียหายต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในพื้นที่บริเวณใกล้เคียง นี่จัดว่าเป็นปรากฏการณ์ครั้งสำคัญที่ทำให้ CVM เริ่มเป็นที่ยอมรับกันในหมู่นักวิชาการจนเกิดการพัฒนาด้านเทคนิคใหม่ๆ ในการประเมินค่าที่สะท้อนมูลค่าที่แท้จริงของสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติในปัจจุบันคำสำคัญ: มลพิษทางน้ำ คลองแสนแสบ พันธกิจที่ 4 อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เทคนิค CVM ความยินดีจะจ่ายเพื่อปรับปรุงคุณภาพน้ำ เครือข่ายรักษ์แสนแสบ