นโยบายส่งเสริมการส่งออกอาหารฮาลาลไทย และปัจจัยที่ส่งผลต่อภาพลักษณ์อาหารฮาลาลไทยในกลุ่มผู้บริโภคมุสลิมตะวันออกกลาง

Abstract

งานวิจัยเชิงคุณภาพเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษานโยบายเบื้องต้นด้านการส่งเสริมการส่งออกอาหารฮาลาลไทย และการส่งเสริมภาพลักษณ์อุตสาหกรรมส่งออกอาหารฮาลาลไทยในตลาดตะวันออกกลาง รวมทั้งศึกษาถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อภาพลักษณ์อาหารฮาลาลไทยในกลุ่มผู้บริโภคมุสลิมตะวันออกกลาง เก็บข้อมูลโดยการวิเคราะห์เอกสาร และการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงจากผู้เกี่ยวข้องทั้งสิ้น จำนวน 104 คน ได้แก่ หน่วยงานรัฐบาลไทย 9 คน นักวิชาการ 2 คน องค์กรศาสนา 3 คน องค์กรธุรกิจ 6 คน ผู้ประกอบการ 12 คน ผู้นำเข้าระดับประเทศ 8 คน ผู้บริโภคมุสลิมตะวันออกกลาง 31 คน และผู้บริโภคมุสลิมไทย 33 คนผลการศึกษาพบว่า (1) อุตสาหกรรมอาหารฮาลาลไทยไม่ก้าวไกลเท่าที่ควรเมื่อเปรียบเทียบกับศักยภาพและความพร้อมด้านต่างๆ ที่ประเทศไทยมีอยู่ เนื่องจากนโยบายการพัฒนาอุตสาหกรรมอาหารฮาลาลและแผนส่งเสริมภาพลักษณ์อุตสาหกรรมอาหารฮาลาลไทยไม่มีความชัดเจนในการนำแผนยุทธศาสตร์ไปสู่แผนการปฏิบัติ ขาดการบูรณาการแผนงานโครงการของแต่ละหน่วยงานเข้าด้วยกัน ไม่มีการจัดทำแผนงานเฉพาะเรื่องอาหาร ฮาลาล แผนการตลาดที่ผ่านมาไม่ได้ให้ความสำคัญกับการสร้างภาพลักษณ์และการสื่อสารตราสินค้า ไม่มีมาตรฐานการจัดเก็บข้อมูลธุรกิจฮาลาลที่เป็นระบบ (2) ปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อภาพลักษณ์อาหารฮาลาลไทยในตะวันออกกลาง คือ ภาพลักษณ์ประเทศแหล่งกำเนิด การบริหารจัดการธุรกิจอาหารฮาลาลขององค์กรที่มีบทบาทเกี่ยวข้อง ภาพลักษณ์ของสินค้า และการตลาดและการสื่อสารเพื่อสร้างภาพลักษณ์คำสำคัญ: ภาพลักษณ์อาหารฮาลาลไทย อุตสาหกรรมส่งออกอาหารฮาลาล ตลาดอาหารในตะวันออกกลาง ผู้บริโภคตะวันออกกลางThe qualitative research aims to examine government policies on boosting an image of Thai Halal food export industry and factors influencing a construction of Thai Halal food products image among Muslim consumers from the Middle East. A document analysis relating to Thai Halal food industries were conducted, along with in-depth interviews with 104 key respondents using purposive sampling method; comprising 9 Thai working in government sectors, 2 academics, 3 staffs from Islamic organizations, 6 persons from business sectors, 12 business entrepreneurs, 8 national level importers, 31 Muslim consumers from the Middle East and 33 Thai Muslim consumers.The results of the study show that Thailand’s Halal food industries do not grow as much as the potential they have. it is because the major plans relating to expanding Halal food industries and boosting Thai Halal food products image are not operationally lucid, are not well intergrated, and there is no starategic plans specifically designed for Halal food products. Moreover, the aforementioned plans did not sufficiently emphasize on brand image and brand communication, and lacks the standardization of systematic data collection on Halal food businesses. Important factors influencing an image of Thai Halal food products in the Middle East consist of an image of the country of origin, the management of Thai Halal food products industry operated by relating organizations, the product image, and the marketing strategies and image building communication.Keywords: Thai Halal food image, Halal food export industry, Middle East food market, Middle East consumers