การศึกษาระบบนิเวศเมืองสำหรับสังคมผู้สูงอายุผ่านกระบวนการมีส่วนร่วม (THE STUDY OF URBAN ECOLOGICAL FOR AGING SOCIETY THROUGH PROMOTING PARTICIPATORY PROCESS)

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางวางแผนการพัฒนาระบบนิเวศเมืองสำหรับสังคมผู้สูงอายุผ่านกระบวนการมีส่วนร่วม โดยศึกษาผ่านกระบวนการคิดเชิงออกแบบซึ่งเป็นเครื่องมือการดำเนินกิจกรรมในการส่งเสริมกระบวนการมีส่วนร่วมสำหรับการวางแผนที่เหมาะสม ซึ่งเก็บรวบรวมข้อมูลจากการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการ กลุ่มเป้าหมาย คือ ผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ขึ้นไป อาศัยอยู่ภายในอำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร จำนวน 240 คน และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยเทคนิคการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาซึ่งมีขอบเขตในการพิจารณาระบบนิเวศสำหรับสังคมผู้สูงอายุทั้งหมด 3 ระดับ คือ ระดับบุคคล ระดับบ้าน และระดับชุมชน ผลการศึกษาพบว่า 1) ระดับบุคคล: ผู้สูงอายุบางกลุ่มมีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมต่อสุขภาวะของการสูงวัยที่ดี อาทิ การนอนผิดเวลา การรับประทานอาหารผิดเวลา การไม่ทำกิจกรรมออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ 2) ระดับบ้าน: มีความเสี่ยงในการอยู่อาศัยสำหรับผู้สูงอายุเนื่องจากขาดสิ่งอำนวยความสะดวกที่ช่วยเอื้อต่อการอยู่อาศัยของผู้สูงอายุอย่างปลอดภัยและลดความเสี่ยง อาทิ ราวจับพยุง ปุ่มกดฉุกเฉิน 3) ระดับสภาพแวดล้อมชุมชน: ความสามารถในการเข้าถึงบริการขั้นพื้นฐานของสังคมมีความเกี่ยวโยงกับบริบทของพื้นที่ ซึ่งสามารถเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อการพัฒนารูปแบบทางกายภาพให้เกิดความเหมาะสมต่อสังคมสูงวัยในพื้นที่ด้วยการสร้างกลไกการประสานงานในระดับพื้นที่ และสร้างเสริมนวัตกรรมในการดูแลผู้สูงอายุโดยส่งเสริมการใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีที่ทันสมัย รวมทั้งพัฒนาพื้นที่สำหรับกิจกรรมเพื่อส่งเสริมให้ผู้สูงอายุได้มีกิจกรรมการออกกำลังกาย การพบปะสังสรรค์ และการฟื้นฟูที่เหมาะสมในแต่ละกลุ่มผู้สูงอายุ คำสำคัญ: การส่งเสริมกระบวนการมีส่วนร่วม  ระบบนิเวศเมือง  สังคมผู้สูงอายุ This study aims to propose an urban ecological development planning for the aging society through the design thinking process. By applying this tool to carry out workshop activities through the participation process among elderly people (60 years and over) who live in Ban Phaeo District, Samut Sakhon Province. With the sampling of 240 persons, the content analysis technique was applied to analyze ecological system for the elderly society at all 3 levels which are individual level, home level and community level. The results of the study demonstrated that; 1) individual level: most of elderly group have an inappropriate behavior towards good health such as quality of sleeping, irregular daily dietary, daily behaviors associated with less physical. 2) home level: there is a risk of elderly living due to lack of facilities that help facilitating the activities of aged group towards the safe living to reduce the daily risk. 3) environment level: the ability to access basic social services is related to the context of surrounding area which should turn into a lively neighborhood. The finding can lead policy suggestions for the urban development in term of physical forms for elderly society by creating coordination mechanisms at the area level while promoting innovation in elderly caring by promoting the use of modern technology. Furthermore, the consideration for an appropriate public space must be recommended to promote the activities of daily life (necessary activities) as well as creative and social relations, and improvement activities for elderly. Keywords: Participation, Urban Ecological Development, Aging Society