กลยุทธ์การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ตามปัจจัยความสัมพันธ์เชิงสาเหตุเพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมการสร้างสรรค์นวัตกรรมของครูอาชีวศึกษาในวิทยาลัยอาชีวศึกษาของรัฐบาล จังหวัดกรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาโมเดลปัจจัยความสัมพันธ์เชิงสาเหตุที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการสร้างสรรค์นวัตกรรม 2) ศึกษาสภาพการดำเนินการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของครูอาชีวศึกษา 3) พัฒนากลยุทธ์การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ตามปัจจัยความสัมพันธ์เชิงสาเหตุและสภาพการดำเนินการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมการสร้างสรรค์นวัตกรรม และ 4) ประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของการนำกลยุทธ์การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมการสร้างสรรค์นวัตกรรมไปปฏิบัติ กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย 1) ครูอาชีวศึกษาในวิทยาลัยอาชีวศึกษาของรัฐบาล จังหวัดกรุงเทพมหานคร 17 แห่ง จำนวน 196 คน โดยใช้แบบสอบถามเพื่อศึกษาปัจจัยความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ 2) ครูอาชีวศึกษาในวิทยาลัยอาชีวศึกษาของรัฐบาล 1 แห่ง จำนวน 25 คน โดยใช้แบบสอบถามสภาพและปัญหาเพื่อศึกษาสภาพการดำเนินการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ 3) ผู้บริหารและครูอาชีวศึกษาในวิทยาลัยอาชีวศึกษาของรัฐบาล 1 แห่ง จำนวน 9 คน โดยใช้แบบบันทึกข้อมูลในการประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนากลยุทธ์ และ 4) ผู้เชี่ยวชาญในวิทยาลัยอาชีวศึกษาของรัฐบาล 1 แห่ง จำนวน 5 คน โดยใช้แบบประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ในการนำกลยุทธ์ไปปฏิบัติเพื่อประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ในการนำกลยุทธ์ไปปฏิบัติ สถิติวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์โมเดลสมการเชิงโครงสร้างและการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาโมเดลปัจจัยความสัมพันธ์เชิงสาเหตุที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการสร้างสรรค์นวัตกรรมของครูอาชีวศึกษาตามสมมติฐานมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยปัจจัยด้านเครือข่ายทางสังคม ปัจจัยด้านการเปิดกว้างทางความคิด ปัจจัยด้านลักษณะการคิดริเริ่ม และปัจจัยด้านการสนับสนุนมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการสร้างสรรค์นวัตกรรม 2) สภาพการดำเนินการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์อยู่ในระดับมาก (X ̅ = 3.70, S.D. = 1.16) สภาพปัญหา คือ การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ยังมีประสิทธิภาพไม่เพียงพอ ขาดการติดตามและประเมินผลอย่างเป็นระบบ รวมทั้งการพัฒนายังไม่ตรงจุดและไม่ตอบโจทย์ตามวัตถุประสงค์และลักษณะงาน 3) กลยุทธ์ ประกอบด้วย วิสัยทัศน์ พันธกิจด้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ และกลยุทธ์เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมการสร้างสรรค์นวัตกรรม จำนวน 12 กลยุทธ์ ครอบคลุมกลยุทธ์ 4 ประเภท ได้แก่ กลยุทธ์แบบ SO จำนวน 3 กลยุทธ์ กลยุทธ์แบบ ST จำนวน 3 กลยุทธ์ กลยุทธ์แบบ WO จำนวน 3 กลยุทธ์ และกลยุทธ์แบบ WT จำนวน 3 กลยุทธ์ และ 4) ผลการประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของการนำกลยุทธ์พัฒนาทรัพยากรมนุษย์เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมการสร้างสรรค์นวัตกรรมไปปฏิบัติในภาพรวมอยู่ในระดับมาก (X ̅ = 4.23, S.D. = 0.81) ผลการวิจัยสามารถสรุปได้ว่า กลยุทธ์การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมการสร้างสรรค์นวัตกรรมควรคำนึงถึงปัจจัยที่ส่งผลและสภาพแวดล้อมทุกด้านเพื่อนำไปสู่ผลลัพธ์การพัฒนากลยุทธ์ที่เหมาะสมและเป็นไปได้ในการนำกลยุทธ์ไปปฏิบัติ ซึ่งเมื่อนำกลยุทธ์ไปปฏิบัติจริงจะได้สามารถสนับสนุนและส่งเสริมการพัฒนาครูอาชีวศึกษาให้มีพฤติกรรมการสร้างสรรค์นวัตกรรมได้อย่างตรงจุด และตอบโจทย์การพัฒนาต่อไป คำสำคัญ: กลยุทธ์การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์  ปัจจัยความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ  พฤติกรรมการสร้างสรรค์นวัตกรรม The purposes were to: 1) develop a model of causal factors affecting innovative working behavior, 2) study the current condition of human resource development, 3) develop strategies of human resource development according to the developed model and current condition, and 4) evaluate the appropriateness and possibility of the developed strategies for implementation. The sample group consisted of 1) 196 teachers in government’s vocational colleges in Bangkok to study causal factors with a questionnaire, 2) 25 teachers in the selected vocational college to study the current condition of human resource development with a questionnaire, 3) 9 head teachers and teachers in the selected vocational college to conduct a strategy development workshop with a record sheet, and 4) 5 administrators as experts in the selected vocational college to evaluate appropriateness and possibility of the developed strategies for implementation. Statistical methods used were means, standard deviation, structural equation model (SEM) analysis, and content analysis. The research results were 1) the causal model was valid and fit well with the empirical data. The social network, open mindedness, original thinking, and organizational support factors had influence on innovative working behavior, 2) the current condition of human resource development was at a high level (X ̅ = 3.70, S.D. = 1.16) while problems covered the ineffective human resource development, the lack of follow-up and systematic evaluation, and the unmatched development with development needs, 3) the strategies to enhance innovative working behavior of teachers consisted of vision, human resources development mission, 12 strategies, which were divided into 4 types of strategies, that is, SO strategy for 3 strategies, ST strategy for 3 strategies, WO strategy for 3 strategies, and WT for 3 strategies, and 4) the evaluation of the strategies’ appropriateness and possibility for implementation was at a high level (X ̅ = 4.23, S.D. = 0.81). In conclusion, human resource development strategies should start from the analysis of causal factors and all sides of organizational environment to establish appropriate and possible human resource development strategies for implementation in order to enhance innovative working behavior of vocational teachers direct to the point and developmental needs. Keywords: Human Resource Development Strategies, Causal Factors, Innovative Working Behavior