ภาพสะท้อนสังคมและวัฒนธรรมที่ปรากฏในเรื่องสั้นหนังสือวันเด็กแห่งชาติ (SOCIAL AND CULTURAL REFLECTIONS PRESENT IN SHORT STORIE IN NATIONAL CHILDREN’S DAY BOOKS)

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ภาพสะท้อนสังคมและวัฒนธรรมที่ปรากฏในเรื่องสั้นหนังสือวันเด็กแห่งชาติ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากเรื่องสั้นที่ปรากฏในหนังสือวันเด็กแห่งชาติ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2504-2563 จำนวน 56 เล่ม รวม 213 เรื่อง เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า ภาพสะท้อนสังคมที่ปรากฏในเรื่องสั้นของหนังสือวันเด็กแห่งชาติเกี่ยวข้องกับสถาบันสังคม จำนวน 5 สถาบัน ได้แก่ สถาบันครอบครัว สถาบันการเมืองการปกครอง สถาบันเศรษฐกิจ สถาบันการศึกษาและสถาบันศาสนา อีกทั้งพบการสะท้อนปัญหาสังคม ในสถาบันครอบครัว พบภาพสะท้อนสังคม 4 ด้าน ได้แก่ หน้าที่ของสถาบันครอบครัว ประเภทของครอบครัว การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างสังคมจากสังคมเกษตรกรรมเป็นสังคมอุตสาหกรรมกับการเปลี่ยนแปลงบทบาทด้านต่าง ๆ ของสมาชิกในครอบครัว และวิกฤตการณ์ในครอบครัว ในสถาบันการเมืองการปกครอง พบภาพสะท้อนสังคม 2 ด้าน ได้แก่ ลักษณะสำคัญของประชาธิปไตย และปัญหาทางการเมืองการปกครอง ในสถาบันเศรษฐกิจ พบภาพสะท้อนสังคม 3 ด้าน ได้แก่ กิจกรรมในระบบเศรษฐกิจ การยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และปัญหาทางเศรษฐกิจ ในสถาบันการศึกษา พบภาพสะท้อนสังคม 4 ด้าน ได้แก่ หน้าที่ของสถาบันการศึกษา บทบาทครู บทบาทของรัฐบาล และปัญหาทางการศึกษา และในสถาบันศาสนา พบภาพสะท้อนสังคม 4 ด้าน ได้แก่ ความเชื่อ พิธีกรรม การปฏิบัติทางศาสนา และสัญลักษณ์ ส่วนปัญหาสังคมที่พบ มีจำนวน 5 ด้าน ได้แก่ ความยากจน อบายมุข ยาเสพติด ทรัพยากรธรรมชาติเสื่อมโทรม และแรงงานเด็ก และด้านภาพสะท้อนวัฒนธรรมที่ปรากฏในเรื่องสั้นหนังสือวันเด็กแห่งชาติ พบภาพสะท้อนใน 2 วัฒนธรรม ได้แก่ วัฒนธรรมทางวัตถุ และวัฒนธรรมที่ไม่ใช่วัตถุ โดยวัฒนธรรมทางวัตถุ พบจำนวน 8 ด้าน ได้แก่ อาหาร การประดิษฐ์เครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ การเลี้ยงสัตว์เพื่อต้องการแรงงานไว้ช่วยทำงาน การสร้างถนน การสร้างที่อยู่อาศัย ดนตรี การละเล่น และเทคโนโลยี ส่วนวัฒนธรรมที่ไม่ใช่วัตถุ พบจำนวน 2 ด้าน ได้แก่ ความเชื่อและค่านิยม ด้านความเชื่อ พบการสะท้อนความเชื่อทางศาสนา จำนวน 3 ด้าน ได้แก่ ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่วกฎแห่งกรรม และผลจากการทำบาปและการทำบุญ และด้านค่านิยม พบการสะท้อนค่านิยมหลัก 12 ประการ เช่น 1. มีความรักชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์ เสียสละ อดทน เป็นต้นคำสำคัญ: ภาพสะท้อนสังคมและวัฒนธรรม  เรื่องสั้น  หนังสือวันเด็กแห่งชาติThis research aims to analyze the social and cultural reflections that are present in short stories in the National Children’s Day books. The data was collected from short stories in the National Children’s Day books from the years 1961 to 2020, consisting of 56 volumes, for the total of 213 short stories. The samples were selected through the purposive sampling method, and the data was analyzed by using descriptive analysis. The results of the research indicated that the social reflections that existed in the short stories in the National Children’s Day books were connected to five social institutions as follows: Family institution; Political institution; Economic institution; Educational institution; Religion institution. The findings also indicated social problems in the short stories. As for the family institution, the social reflections were found in the following four aspects: The functions of family institution; The types of families; The shift of the social structure from an agricultural society to an industrialized society and the change in the roles of family members; The crisis in the family. Regarding the pollical institution, there were two aspects of social reflections found, as follows: The main features of democracy; The political problems. With regard to the economic institution, the social reflections were found in the following three aspects: The economic activities; The adherence to the Philosophy of Sufficient Economy; The economic problems. In the educational institution, there were the following four aspects of social reflections found: The functions of the educational institution; The roles of teachers; The roles of government; The education problems. With respect to the religion institution, the social reflections were found in the following four aspects, as follows: Beliefs; Rituals; Religious practices; Symbols. Regarding social problems, there were the following five aspects of social problems found: Poverty; Vice; Drugs; Deteriorating natural resources; Child labor. Concerning the cultural reflections found in the short stories in the National Children’s Day books, the reflections were found in the following two cultures: Material culture; Non-material culture. In the material culture, the reflections were present in the following 8 aspects: Foods; Tool inventions; Livestock farming; Road construction; Home building; Music; Thai traditional plays; Technology. As for the non-material culture, the reflections were found in 2 aspects as follows: Beliefs; Values. With respect to beliefs, there were religious reflections found in the following three aspects: You reap what you sow; The law of Karma; The consequences of committing sins and making merit. Concerning values, the reflection of the 12 core values were found, such as 1. A love of three tenets of the nation: the nation, religion, and the monarchy and 2. Honesty, sacrifice, patience.Keywords: Social and Cultural Reflections, Short Stories, National Children’s Day Books