การศึกษาปัจจัยจิตสังคมที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการลดน้ำหนักที่เหมาะสมของวัยรุ่น (A STUDY OF PSYCHOSOCIAL FACTORS RELATED TO APPROPRIATE WEIGHT-LOSS BEHAVIORS OF ADOLESCENTS)

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมาย 1) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยจิตลักษณะเดิม ได้แก่ เอกลักษณ์แห่งตนและลักษณะมุ่งอนาคตควบคุมตน ปัจจัยสถานการณ์ ได้แก่ ตัวแบบภาพลักษณ์ทางกายและการเปิดรับข่าวสาร และปัจจัยจิตลักษณะตามสถานการณ์ ได้แก่ ทัศนคติต่อการลดน้ำหนักและความพึงพอใจในภาพลักษณ์ทางกายกับพฤติกรรมการลดน้ำหนักที่เหมาะสม 2) เพื่อทำนายพฤติกรรมการลดน้ำหนักที่เหมาะสม โดยใช้ปัจจัยจิตลักษณะเดิม ปัจจัยสถานการณ์ และปัจจัยจิตลักษณะตามสถานการณ์ กลุ่มตัวอย่างเป็นวัยรุ่นตอนปลาย คือ นักศึกษาระดับปริญญาตรี จำนวน 360 คน ใช้วิธีการสุ่มแบบชั้นภูมิ สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณทั้งชนิดโดยรวม (Enter) และเป็นขั้น (Stepwise) ผลการวิจัยพบว่า 1. เอกลักษณ์แห่งตน ตัวแบบภาพลักษณ์ทางกาย การเปิดรับข่าวสาร และความพึงพอใจในภาพลักษณ์ทางกายมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการลดน้ำหนักที่เหมาะสม (**p>.01) ลักษณะมุ่งอนาคตควบคุมตนมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการลดน้ำหนักที่เหมาะสม (*p>.05) 2. เอกลักษณ์แห่งตน ลักษณะมุ่งอนาคตควบคุมตน ตัวแบบภาพลักษณ์ทางกาย การเปิดรับข่าวสาร ทัศนคติต่อการลดน้ำหนัก และความพึงพอใจในภาพลักษณ์ทางกายสามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการลดน้ำหนักที่เหมาะสมได้ร้อยละ 33.9 และสามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการลดน้ำหนักที่เหมาะสมในด้านการบริโภคร้อยละ 25.6 และด้านการออกกำลังกายร้อยละ 26.4 โดยตัวแปรที่สามารถทำนายพฤติกรรมการลดน้ำหนักที่เหมาะสมทั้งด้านการบริโภคและด้านการออกกำลังกาย ลำดับแรก คือ การเปิดรับข่าวสาร รองลงมา ได้แก่ เอกลักษณ์แห่งตน ลักษณะมุ่งอนาคตควบคุมตน และทัศนคติต่อการลดน้ำหนัก ตามลำดับคำสำคัญ: ปัจจัยจิตสังคม  พฤติกรรมการลดน้ำหนัก  วัยรุ่นThe objectives of this study were as follows (1) to examine the relationship between the psychological factors concerned ego identity and locus of control, social and situation factors including role models and media exposure, and psychological stage factors, such as attitudes to weight-loss and body image satisfaction related to weight-loss behaviors, (2) to predict to weight-loss behaviors using the psychological factor, social situation factors, and psychological stage factors. The participants were in late adolescence, consisting of 360 undergraduate students. via the stratified random sampling method. The statistics for analysis included mean, standard deviation, Pearson’s product moment correlation coefficient, and both enter and stepwise multiple regression analysis. the results of, the study were as follows. 1. Ego identity, role model, media exposure and body image satisfaction correlated positively to the appropriate weight-loss behaviors (**p > .01). The locus of control factor correlated positively with appropriate weight-loss behaviors (*p > .05). 2. The factors of ego identity, locus of control, role model, media exposure, weight-loss attitudes, and body image satisfaction in combination can predict appropriate weight-loss behaviors at 33.9% and a combination prediction of appropriate weight-loss behaviors terms of consumption at 25.6% and exercise at 26.4%. appropriate Weight-loss behaviors, consumption, and exercise as the strongest predictor of media exposure, ego identity, locus of control and attitudes to weight-loss respectively.Keywords: Psychosocial Factors, Weight Loss Behaviors, Adolescents