การวิจัยปฏิบัติการในงานพัฒนาชุมชน

Abstract

บทคัดย่อ                การวิจัยปฏิบัติการในงานพัฒนาชุมชนมีวัตถุประสงค์เพื่อให้นักพัฒนาชุมชนนำความรู้และขั้นตอนวิจัยปฏิบัติการ (PAOR) มาบูรณาการกับงานพัฒนาชุมชน ช่วยให้ค้นหาวิธีการแก้ไขปัญหาที่พบในชุมชนได้อย่างเป็นระบบและน่าเชื่อถือ ส่งผลให้การพัฒนาชุมชนเกิดประสิทธิผลและเกิดประสิทธิภาพได้อย่างแท้จริง กิจกรรมที่สำคัญในแต่ละขั้นตอนของการวิจัยปฏิบัติในงานพัฒนาชุมชนประกอบด้วย (1) ขั้นตอนการวางแผน (Plan : P) เป็นขั้นตอนค้นหาปัญหาและวิธีการ  แก้ไขปัญหา ประกอบด้วย 1) การสำรวจสภาพปัญหาที่พบในชุมชนและปัญหาการวิจัย 2) ตั้งคำถามการวิจัย เขียนวัตถุประสงค์การวิจัยและคำถามการวิจัย 3) สร้างและตรวจสอบคุณภาพนวัตกรรม และ 4) สร้างและตรวจสอบคุณภาพของโครงการที่เน้นใช้นวัตกรรม (2) ขั้นตอนการปฏิบัติ (Act : A) เป็นขั้นตอนที่นำโครงการที่เน้นใช้นวัตกรรมไปทดลองใช้จริง ประกอบด้วย 1) แบบแผนการทดลอง 2) ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง 3) เครื่องมือการวิจัย 4) การสร้างและตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือการวิจัย และ 5) การดำเนินการทดลอง (3) ขั้นตอนการสังเกตผล (Observe : O) เป็นขั้นตอนที่นำข้อมูลที่ได้จากการดำเนินการทดลองมาวิเคราะห์ข้อมูล ประกอบด้วย 1) การเก็บรวบรวมข้อมูล 2) การจัดกระทำกับข้อมูล และ 3) การวิเคราะห์ข้อมูลและสถิติที่ใช้ และ (4) ขั้นสะท้อนผล (Reflect : R) เป็นขั้นตอนที่นำผลการวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้มาสะท้อนผลแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับผู้มีส่วนได้เสีย ในกรณีผลการแก้ไขปัญหาสำเร็จลุล่วงได้ผลดี ผู้วิจัยสรุปผลและเขียนรายงานผลการวิจัยเผยแพร่ได้ ในกรณีที่การแก้ไขปัญหาไม่สามารถสำเร็จลุล่วงได้ ผู้วิจัยและผู้มีส่วนได้เสียคิดค้นหาวิธีการแก้ไขปัญหาใหม่แล้วเข้าสู่วิจัยปฏิบัติการในงานพัฒนาชุมชนรอบใหม่ต่อไปคำสำคัญ: การวิจัยปฏิบัติการ งานพัฒนาชุมชน