ปัญหาจากการใช้ยาในการจดั การความผิดปกตขิ องสมดุลแร่ธาตุและกระดูกในผู้ป่วยไตวายระยะสุดท้ายที่รอรับ การปลูกถ่ายไต ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ Drug-Related Problems in the Management of Disturbance of Mineral and Bone Metabolism in ESRD Patients Awaiting Renal Tra

Abstract

บทคัดย่อ วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกและลักษณะของปญั หาจากการใช้ยา รวมถึงยา ที่เป็นสาเหตุของปญั หา ในการควบคุมความผิดปกติของสมดุลแร่ธาตุและกระดูก ในผู้ป่วยไตวายระยะสุดท้ายที่รอรับการปลูกถ่ายไต วิธีการศึกษา: การวิจัยนี้เป็น การศึกษาเชิงพรรณนา ทำการศึกษาที่คลินิกผู้ป่วยก่อนการปลูกถ่ายไต (Pre-KT Clinic) โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เก็บข้อมูลที่จุดเวลาหนึ่ง (cross-sectional study) ในผู้ป่วยที่อยู่ในรายชื่อรอรับการปลูกถ่ายไตที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ทุก คน ซึ่งมีนัดตรวจประเมินความพร้อมของร่างกายก่อนการปลูกถ่ายไตตัง้ แต่เดือน กรกฎาคม 2554 ถึงกุมภาพันธ์ 2555 เภสัชกรคลินิกเป็นผู้ประเมินว่าผู้ป่วยมี ปัญหาจากการใช้ยาหรือไม่ ปัญหาจากการใช้ยาที่พบถูกจัดแบ่งประเภทโดยใช้ เกณฑ์ของ Cipolle และคณะ และยืนยันความถูกต้องโดยเภสัชกรผู้เชี่ยวชาญ ภายนอก ผลการศึกษา: จากผู้ป่วยทัง้ หมด 112 คน พบว่า 71 คน (ร้อยละ 63.39) มีปญั หาจากการใช้ยาในการควบคุมความผิดปกติเกี่ยวกับแมแทบอลิซึม ของแคลเซียม ฟอสฟอรัส และฮอร์โมนพาราไทรอยด์ พบปญั หาจากการใช้ยา 97 ปญั หา คิดเป็น 0.87 ปญั หาต่อผู้ป่วย ปญั หาที่พบมากที่สุดคือ ปญั หาความร่วมมือ ในการใช้ยา (ร้อยละ 30.93) รองลงมาคือ ปญั หาความปลอดภัยในการใช้ยา (ร้อย ละ 25.78) รายการยาที่เกี่ยวข้องมากที่สุดคือ calcium salts (ร้อยละ 43.30) รองลงมาคือ vitamin D sterols (ร้อยละ 31.96) สรุป: ประมาณ 2 ใน 3 ของ ผู้ป่วยที่รอรับการปลูกถ่ายไตมีปัญหาจากการใช้ยาในการควบคุมความผิดปกติ ของสมดุลแร่ธาตุและกระดูก ความไม่ร่วมมือในการใช้ยาเป็นปญั หาที่พบมากที่สุด และ calcium salts เป็นรายการยาที่พบปญั หามากที่สุด คำสำคัญ: ปญั หาจากการใช้ยา, ผู้ป่วยที่รอรับการปลูกถ่ายไต, แมแทบอลิซึมของ กระดูกและแร่ธาตุ, ภาวะไตวายระยะสุดท้าย   Abstract Objective: To determine the prevalence, category, medications related to drug-related problems in the management of abnormalities in calcium, phosphate, and bone metabolism in ESRD patients on the waiting list for renal transplantation. Method: A cross-sectional descriptive study was conducted in kidney transplant candidates listed at the Pre-KT clinic, King Chulalongkorn Memorial Hospital. All patients who had their appointment for regular pre-transplantation evaluation from July 2011 to February 2012 were enrolled in this study. Drug-related problems were identified by a clinical pharmacist using the criteria described by Cipolle and were confirmed by external expert opinion. Results: Of the 112 patients, 71 (63.39%) had DRPs related to calcium, phosphorus, and parathyroid hormone metabolism disorders. A total of 97 DRPs were detected, representing 0.87 DRPs per patient. The most common DRP identified were noncompliance to drug therapy (30.93%) and safety-related problems (25.78%), respectively. The medicines most frequently involved were calcium salts (43.30%) and vitamin D sterols (31.96%). Conclusion: DRPs in the management of renal bone disease occurred in about two-thirds of