การปฏิบัติตามแนวทางการใช้ยาฉีดโพแทสเซียมคลอไรด์ ที่โรงพยาบาลเจ้าพระยายมราช

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการปฏิบัติตามแนวทางการใช้ยาฉีดโพแทสเซียมคลอไรด์ที่กำหนดขึ้นเพื่อเพิ่มความปลอดภัยในการใช้ยากลุ่มเสี่ยงที่โรงพยาบาลเจ้าพระยายมราช และสำรวจความคิดเห็นของบุคลากรที่ปฏิบัติงานต่อแนวทางดังกล่าว เก็บข้อมูลด้วยการทบทวนเวชระเบียนผู้ป่วยในที่มีการสั่งใช้ยาฉีดโพแทสเซียมคลอไรด์ด้วยแบบประเมิน การสำรวจ สังเกตการณ์ปฏิบัติงาน และใช้แบบสอบถามศึกษาความคิดเห็นของบุคลากร วิเคราะห์ผลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการศึกษาติดตามคำสั่งใช้ยาทั้งหมด 174 ครั้ง และสำรวจสถานที่เก็บรักษายา 12 แห่ง คือ คลังยา ห้องยาผู้ป่วยใน และหอผู้ป่วย 10 หอผู้ป่วย พบว่ามีการปฏิบัติตามแนวทางการใช้ยาฉีดโพแทสเซียมคลอไรด์โดยเฉลี่ยร้อยละ 68 พบว่ามีมาตรการที่ปฏิบัติได้ครบถ้วน (ร้อยละ 100) จำนวน 4 ประเด็น คือ การสั่งใช้ยาในขนาดที่เหมาะสม การติดสติ๊กเกอร์เตือนที่หลอดยา การให้ยามีการเจือจางก่อนเสมอไม่ให้ยาเข้าหลอดเลือดดำโดยตรง และการรายงานแพทย์เมื่อพบผู้ป่วยมีระดับโพแทสเซียมในซีรัมมากกว่าหรือเท่ากับ 5.3mEq/L และพบว่ามาตรการที่ปฏิบัติได้น้อยที่สุด 5 ประเด็น คือ การตรวจสอบซ้ำ 2 ครั้งก่อนจ่ายยาโดยเภสัชกร (ร้อยละ 28) การตรวจสอบซ้ำ 2 ครั้งก่อนให้ยาโดยพยาบาล (ร้อยละ 19) การรายงานแพทย์เมื่อพบผู้ป่วยมีอัตราหัวใจเต้นไม่อยู่ในช่วง 60 - 100 ครั้งต่อนาที (ร้อยละ15) การชี้แจงผู้ป่วยและญาติเรื่องการห้ามปรับอัตราเร็วสารละลายที่ให้ทางหลอดเลือดดำ (ร้อยละ 5) และการสังเกตอาการที่อาจแสดงว่ามีระดับโพแทสเซียมสูงหรือต่ำ (ร้อยละ 3) เมื่อวิเคราะห์แบบสอบถามความคิดเห็น 114 ชุด (อัตราการตอบกลับร้อยละ 97) พบว่าบุคลากรทุกคนรับทราบว่ามีการกำหนดแนวทางการใช้ยาฉีดโพแทสเซียมคลอไรด์ มีการอ่านแนวทางดังกล่าวร้อยละ 80 เห็นด้วยกับการปฏิบัติตามแนวทางการใช้ยาฉีดโพแทสเซียมคลอไรด์โดยรวมร้อยละ 84 และมีร้อยละ 15 ที่ไม่แสดงว่าเห็นหรือไม่เห็นด้วย และร้อยละ 1 ไม่เห็นด้วยสรุป: ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่า แม้จะมีการกำหนดและประกาศใช้แนวทางการใช้ยาฉีดโพแทสเซียมคลอไรด์ของโรงพยาบาล และบุคลากรส่วนใหญ่รับทราบและเห็นด้วย แต่แนวทางดังกล่าวยังไม่สามารถปฏิบัติได้อย่างครบถ้วน จึงจำเป็นต้องมีการติดตาม ปรับปรุงและแก้ไขแนวทางปฏิบัติให้มีความสอดคล้องกับการทำงานประจำวัน เพื่อใช้เป็นมาตรการป้องกันความคลาดเคลื่อนทางยาได้อย่างแท้จริงคำสำคัญ: ยาฉีดโพแทสเซียมคลอไรด์, การปฏิบัติตาม, ความคิดเห็น, แนวทางการใช้ยาThai Pharm Health Sci J 2008;3(2):229-236§