ศักยภาพและความพร้อมขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ในพื้นที่ภาคกลางในการมีส่วนร่วมผลิตพยาบาลของชุมชน

Abstract

บทคัดย่อวัตถุประสงค์: การผลิตพยาบาลชุมชนที่ทำงานในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเป็นแนวคิดใหม่ที่น่าจะส่งผลลัพธ์ที่ดีด้านการพัฒนาระบบสุขภาพชุมชนและการเข้าถึงบริการสุขภาพที่มีคุณภาพได้มากขึ้น การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาศักยภาพและความพร้อมขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่ภาคกลางในการสร้างพยาบาลของชุมชน วิธีการศึกษา: เป็นการวิจัยเชิงบรรยายที่รวบรวมข้อมูลโดยการสำรวจความเห็นของผู้บริหารหรือหัวหน้าส่วนงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นพื้นที่ภาคกลางจำนวน 437 แห่ง เกี่ยวกับความพร้อมด้านโครงสร้างหน่วยงาน กำลังคนที่รับผิดชอบทางด้านสุขภาพ ประสบการณ์ความร่วมมือในการพัฒนาสุขภาพ และความพร้อมขององค์กรฯ ด้านการสนับสนุนทุนการศึกษาและการจ้างงานพยาบาล ผลการศึกษา: พบว่าองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีความต้องการพัฒนาโดยการส่งคนในพื้นที่ไปเรียนพยาบาลร้อยละ 43.9 แต่พร้อมสนับสนุนทุนการศึกษาเพียงร้อยละ 30 ส่วนความพร้อมในการจ้างงานพบว่ามีความต้องการน้อย (ร้อยละ 24) ทั้งนี้ปัจจัยเงื่อนไขต่อการมีส่วนร่วมขององค์กรฯ ในการสนับสนุนการผลิตพยาบาล คือ ด้านโครงสร้างซึ่งส่วนใหญ่เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลขนาดเล็ก มีงบประมาณไม่พอต่อการจ้างงานพยาบาล และส่วนใหญ่ไม่มีส่วนงานด้านสาธารณสุข นอกจากนี้ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นบางแห่งขาดความเข้าใจเกี่ยวกับภารกิจของท้องถิ่นในการจัดการด้านสุขภาพและบทบาทของพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบัติงานในชุมชน จึงไม่เห็นความจำเป็นต้องร่วมผลิตและจ้างงานพยาบาลเมื่อสำเร็จการศึกษา รวมถึงขาดความเข้าใจในกฎระเบียบการจ้างงาน นอกจากนี้ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นส่วนใหญ่ขาดกำลังคนด้านสุขภาพโดยเฉพาะด้านการพยาบาลที่ปฏิบัติงานการจัดการหรือให้บริการด้านสุขภาพในชุมชน โดยพบว่าองค์กรที่มีศักยภาพและความพร้อมมีแนวโน้มที่จะร่วมผลิตพยาบาลของชุมชน สรุป: องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจำนวนมากมีความต้องการร่วมผลิตพยาบาลของชุมชนโดยการส่งคนในพื้นที่ไปเรียนพยาบาล แต่องค์กรส่วนมากมีความพร้อม ประสบการณ์ด้านบริการสุขภาพ และความเข้าใจในกฏระเบียบของการจ้างและภารกิจของพยาบาลของชุมชนไม่มากนัก กรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่นและสถาบันการศึกษาด้านการพยาบาลควรเร่งสร้างความเข้าใจและความพร้อมด้านต่าง ๆ โดยเร็วคำสำคัญ: พยาบาลของชุมชน, องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น, สถาบันการศึกษาพยาบาลไทยเภสัชศาสตร์และวิทยาการสุขภาพ 2553;5(2):162-168§