พฤติกรรมการอ่านฉลากก่อนซื้อหรือใช้ผลิตภัณฑ์ยาและเครื่องสำอาง ของนิสิตระดับปริญญาตรีมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

Abstract

บทคัดย่อวัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาเจตคติ ความรู้ และพฤติกรรมการอ่านฉลากก่อนซื้อหรือใช้ผลิตภัณฑ์ยาและเครื่องสำอาง และศึกษาปัจจัยเชิงสาเหตุของพฤติกรรมดังกล่าว ของนิสิตระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ-องครักษ์ วิธีการศึกษา: เป็นการวิจัยเชิงสำรวจโดยกลุ่มตัวอย่างคือ นิสิตระดับปริญญาตรีทุกชั้นปี ที่กำลังศึกษาอยู่ในมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ องครักษ์ ประจำปีการศึกษา 2552 จำนวน 420 คน จาก 12 คณะวิชา เครื่องมือที่ใช้คือ แบบสอบถามเจตคติ ความรู้ และพฤติกรรมการอ่านฉลากก่อนซื้อหรือใช้ผลิตภัณฑ์ยาและเครื่องสำอาง เก็บรวบรวมข้อมูลโดยให้กลุ่มตัวอย่างตอบแบบสอบถามด้วยตนเอง และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ ผลการศึกษา: กลุ่มตัวอย่างมีอายุระหว่าง 18 - 24 ปี ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ศึกษาคณะวิศวกรรมศาสตร์ (27.2%) และประมาณครึ่งหนึ่งศึกษาชั้นปีที่ 1 ข้อความบนฉลากยาที่ตัวอย่างอ่านมากที่สุด คือ ชื่อยา (72.1%) วิธีใช้ยา (32.7%) และคำเตือนเกี่ยวกับอันตรายที่อาจเกิดขึ้น (30.3%) ตามลำดับ ส่วนข้อความบนฉลากเครื่องสำอางที่อ่านมากที่สุด คือ ชื่อทางการค้า (47.0%) ราคา(22.5%) และวิธีใช้ (19.2%) ตามลำดับ คะแนนเฉลี่ยของเจตคติต่อการอ่านฉลากผลิตภัณฑ์ยาและผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางเท่ากับ 4.07 และ 4.11 ตามลำดับพบว่าตัวอย่างมีคะแนนเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับฉลากยา (2.97) มากกว่าฉลากเครื่องสำอาง (1.86) คะแนนพฤติกรรมการอ่านฉลากผลิตภัณฑ์ยาและฉลากเครื่องสำอางพบว่าเท่ากับ 3.29 และ 3.03 ตามลำดับ พบว่าเจตคติต่อการอ่านฉลากและความรู้เกี่ยวกับฉลากสามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการอ่านฉลากได้ร้อยละ 5.1 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยพบว่ามีเพียงเจตคติต่อการอ่านฉลากเท่านั้นที่สามารถทำนายพฤติกรรมการอ่านฉลากได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (β = 0.187, P < 0.001) สรุป: ผลการวิจัยครั้งนี้เป็นประโยชน์ต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเช่น สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา และมหาวิทยาลัยใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการวางแผนส่งเสริมให้นิสิตนักศึกษาระดับปริญญาตรี มีพฤติกรรมการอ่านฉลากที่ถูกต้อง เพื่อให้ผู้บริโภคเลือกซื้อหรือใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพได้อย่างปลอดภัยและมีสุขภาพที่ดีต่อไปคำสำคัญ: ฉลากยา, ฉลากเครื่องสำอาง, พฤติกรรมการอ่านฉลากไทยเภสัชศาสตร์และวิทยาการสุขภาพ 2553;5(2):121-130§