ปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์กับการหกล้มในผู้สูงอายุวัยปลายที่พึ่งพาตนเองได้ ในพื้นที่ชนบทของประเทศไทย Risk Factors Associated with Falls Among Independent Oldest-Old Adults in Rural Thailand

Abstract

บทคัดย่อ วัตถุประสงค์: เพื่อทดสอบความสัมพันธ์ระหวางการหกล้มกับปัจจัยเสี่ยงภายในและภายนอกในผู้สูงอายุชาวไทยที่อายุมากกว่า 80 ปี วิธีการศึกษา: ดำเนินการช่วงเมษายนถึงพฤษภาคม 2568 มีผู้เข้าร่วมวิจัยจำนวน 57 คน เป็นผู้สูงอายุที่พึ่งพาตนเองได้และอาศัยอยู่ชุมชนของ อ.ท่าศาลา จ.นครศรีธรรมราช เก็บข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์โครงสร้างสำหรับ 1-ปัจจัยภายใน ได้แก่ ปัจจัยด้านชีวภาพ เศรษฐานะและสังคม และพฤติกรรม 2—ปัจจัยภายนอกด้านอันตรายทางสิ่งแวดล้อม และ 3-ประวัติการล้ม และการประเมินสิ่งแวดล้อมในบ้าน วิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วยการทดสอบไคสแควร์และการถดถอยโลจิสติกพหุคูณ ผลการศึกษา: พบว่าร้อยละ 52.6 ของผู้สูงอายุวัยปลายเคยหกล้มอย่างน้อยหนึ่งครั้งในช่วง 12 เดือนที่ผ่านมา ปัจจัยภายในที่ทำนายการหกล้มได้อย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ ภาวะเสียการทรงตัว (adj. OR = 5.88, 95% CI = 1.55 - 22.21, P-value = 0.009) และการใช้ยาลดความดันโลหิต (adj. OR = 6.82, 95% CI = 1.78 - 26.16, P-value = 0.005) สรุป: ความเสี่ยงของการหกล้มสัมพันธ์กับสมรรถภาพทางกายและการใช้ยา การป้องกันการหกล้มในผู้สูงอายุวัยปลายที่พึ่งพาตนเองได้ส่วนหนึ่งควรเน้นการปรับสภาพแวดล้อม การทำกายภาพบำบัด และการทบทวนการใช้ยาโดยเภสัชกร คำสำคัญ: การหกล้ม; ผู้สูงอายุวัยปลายที่พึ่งพาตนเองได้; ปัจจัยเสี่ยงภายในและภายนอก; ยาลดความดันโลหิต; พื้นที่ชนบท Abstract Objective: To examine associations between falls and internal and external risk factors among Thai older adults over 80 years old. Methods: A total of 57 functionally independent adults aged over 80 years, residing in the community of Thasala District, Nakhon Si Thammarat, Thailand, participated in the study from April to May 2025. Data were collected via structured interviews (i.e., 1-intrinsic factors encompassing the biological, socioeconomic, and behavioral domain, 2-extrinsic factors focusing on environmental hazards, and 3-fall history) and home environment assessments. Associations were tested using chi-square tests and multivariate logistic regression. Results: It was found that 52.6% of the participants experienced at least one fall in the past 12 months. Significant predictors of falls included balance disorders (adj. OR = 5.88, 95% CI = 1.55 - 22.21, P-value = 0.009) and the use of antihypertensive medications (adj. OR = 6.82, 95% CI = 1.78 - 26.16, P-value = 0.005). Conclusion: Falls were associated with physical function and medication use. To prevent falls in independent oldest-old adults, in part, one might promote environmental modification, physical therapy, and pharmacist-led medication review. Keywords: falls; independent oldest-old adults; intrinsic and extrinsic  risk factors; antihypertensive drugs; rural area