ความชุกของความอ่อนล้าและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ในผู้ป่วยวัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่ตอนต้นที่เป็นมะเร็งในประเทศจีน Prevalence of and Factors Associated with Fatigue in Adolescents and Young Adults with Cancer in China

Abstract

บทคัดย่อ วัตถุประสงค์: เพื่อประมาณและเปรียบเมทียบความชุกของอาการอ่อนล้าระดับปานกลางถึงรุนแรงในผู้ป่วยมะเร็งวัยรุ่นและวัยหนุ่มสาว และวิเคราะห์ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความรุนแรงของอาการอ่อนล้า วิธีการศึกษา: ณ โรงพยาบาลแห่งหนึ่งในเมือง Zhejiang ประเทศจีน ผู้ป่วยมะเร็งวัยรุ่นและวัยหนุ่มสาว (อายุ 18 – 30 ปีขณะได้รับการวินิจฉัย) จากการสุ่มอย่างง่ายตอบแบบสอบถามดังนี้ แบบประเมินความอ่อนล้าของไพเพอร์-อาร์, ดัชนีคุณภาพการนอนหลับพิตต์สเบิร์ก แบบประเมินความวิตกกังวลแฮมิลตัน แบบประเมินภาวะโภชนาการผู้ป่วย และแบบประเมินความพึงพอใจในครอบครัว ทดสอบความต่างสถิติด้วย t test, Fisher’s exact test) และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน ผลการศึกษา: ผู้ป่วยมะเร็งวัยรุ่นและวัยหนุ่มสาวรวม 171 คนตอบแบบสอบถาม พบอุบัติการณ์ของอาการอ่อนล้าระดับปานกลางถึงรุนแรงในกลุ่มวัยรุ่นต่ำกว่ากลุ่มวัยหนุ่มสาวอย่างมีนัยสำคัญ (94% และ 99% ตามลำดับ, P-value < 0.05) แต่คะแนนความอ่อนล้าไม่ต่างกัน ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความอ่อนล้าอย่างมีนัยสำคัญ (P-value < 0.001) ได้แก่ ความวิตกกังวล (rวัยรุ่น = -0.399, rวัยหนุ่มสาว = -0.587) และคุณภาพการนอนหลับ (rวัยรุ่น = -0.470, rวัยหนุ่มสาว = -0.400) ในกลุ่มวัยรุ่นความอ่อนล้าสัมพันธ์อย่างมากกับภาวะโภชนาการ (r = -0.469, P-value < 0.001) และรายได้ครอบครัว (r = 0.333, P-value < 0.01) ในขณะที่กลุ่มวัยหนุ่มสาวความอ่อนล้าสัมพันธ์กับรายได้ต่อเดือน (r = 0.434, P-value < 0.001) และระยะเวลาตั้งแต่ได้รับการวินิจฉัย (r = -0.206, P-value < 0.05) สรุป: อาการอ่อนล้าปานกลางถึงรุนแรงพบบ่อยในผู้ป่วยมะเร็งวัยรุ่นและวัยหนุ่มสาวโดยรุนแรงขึ้นตามอายุ ปัจจัยหลักที่เกี่ยวข้องคือความวิตกกังวลและคุณภาพการนอนหลับ ซึ่งชี้ถึงความสำคัญของการดูแลด้านจิตใจและการจัดการการนอนหลับ คำสำคัญ: มะเร็ง; ความอ่อนล้า; ความชุก; วัยรุ่น; วัยผู้ใหญ่ตอนต้น; ชาวจีน Abstract Objective: To determine and compare the prevalence of moderate-to-severe fatigue in adolescent and young adult cancer patients and examine factors associated with fatigue severity. Method: At a hospital in Zhejiang, China, cancer patients aged 18 - 30 years at diagnosis were selected by simple random sampling to complete questionnaires including the Piper Fatigue Scale-R (PFS-R), Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Hamilton Anxiety Rating Scale (HAMA), Patient-Generated Subjective Global Assessment (PG-SGA©), and the Family APGAR Scale. Statistical comparisons were made using t-test, Fisher’s exact test, and Pearson correlation. Results: 171 adolescents (A) and young adults (YA) with cancer completed the questionnaires. The incidence of moderate to severe fatigue in adolescents was significantly lower than that in young adults (94% and 99%, respectively, P-value < 0.05). No difference in fatigue scores between the two groups (P-value > 0.05). Anxiety (rA = -0.399 and rYA = -0.587) and sleep quality (rA = -0.470 and rYA = -0.400) were strong associated factors of fatigue (P-value < 0.001). In adolescents, fatigue was more affected by nutritional status (r = -.469, P-value < 0.001) and family income (r = 0.333, P-value < 0.01). In young adults, fatigue was significantly correlated with monthly income (r = 0.434, P-value < 0.001) and the duration of diagnosis (r = -0.206, P-value < 0.05). Conclusion: Moderate-to-severe fatigue is common in adolescents and young adults with cancer and increases with age. Anxiety and sleep quality are the core related factors, highlighting the importance of psychological intervention and sleep management. Keywords: cancer; fatigue; prevalence; adolescents; young adults; Chinese