ผลของโปรแกรมการฝึกโยคะต่อความรู้สึกอยากแอลกอฮอล์และความเครียดของผู้ติดแอลกอฮอล์ที่รับการรักษาแบบผู้ป่วยในระยะบำบัดด้วยยา: การทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มเปรียบเทียบ Effects of Yoga Training Program on Alcohol Craving and Stress among Persons with Alcohol Dependence Receiving Inpatient Detoxification Treatment: A Randomized Controlled Trial

Abstract

บทคัดย่อ วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมฝึกโยคะต่อ 1) คะแนนความรู้สึกอยากแอลกอฮอล์และความเครียดก่อนและหลังการทดลอง ทั้งกลุ่มที่ฝึกโยคะและกลุ่มที่รักษาด้วยยาอย่างเดียว 2) ความแตกต่างของคะแนนความรู้สึกอยากแอลกอฮอล์และคะแนนความเครียดก่อนและหลังการทดลองระหว่างกลุ่มที่ฝึกโยคะกับกลุ่มที่รักษาด้วยยาอย่างเดียว วิธีการศึกษา: การวิจัยเชิงทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม มีผู้ติดแอลกอฮอล์ที่รับการรักษาแบบผู้ป่วยในระยะบำบัดด้วยยาที่สถาบันบำบัดและฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติดแห่งชาติบรมราชชนนีซึ่งมีคุณสมบัติตามเกณฑ์และจับคู่ด้วยคะแนนความรู้สึกอยากแอลกอฮอล์และจำนวนครั้งที่เข้ารับการบำบัดสุ่มเข้ากลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมกลุ่มละ 30 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ 1) โปรแกรมฝึกโยคะ 10 สัปดาห์ 2) แบบประเมินความรู้สึกอยากแอลกอฮอล์ 3) แบบประเมินความเครียด 4) แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป ทดสอบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยด้วย paired t test และ independent t test ผลการศึกษา: คะแนนเฉลี่ยความรู้สึกอยากแอลกอฮอล์ และคะแนนความเครียดก่อนและหลังการทดลองในกลุ่มทดลองลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(P-value < 0.05 ทั้งคู่) ในขณะที่ไม่มีนัยสำคัญในกลุ่มควบคุม ผลต่างคะแนนเฉลี่ยของความรู้สึกอยากแอลกอฮอล์และความเครียดในกลุ่มทดลองล้วนต่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P-value < 0.05 ทั้งคู่) สรุป: การฝึกโยคะทำให้คะแนนความรู้สึกอยากแอลกอฮอล์และความเครียดลดลงเมื่อเปรียบเทียบกับการรักษาด้วยยาอย่างเดียว ควรนำโปรแกรมโยคะนี้ไปฝึกในกลุ่มคนไข้ติดแอลกอฮอล์ในระยะที่รักษาด้วยยาต่อไป คำสำคัญ: โปรแกรมการฝึกโยคะ, ความรู้สึกอยากแอลกอฮอล์, ความเครียด, ผู้ติดแอลกอฮอล์ Abstract Objective: To compare 1) scores of alcohol craving and stress before and after yoga program in patients receiving yoga (test group) and those receiving medications only (control group), and 2) changes in scores of alcohol craving and stress between the test and control groups. Methods: In this randomized controlled trial, participants were alcohol addicts hospitalized for detoxification treatment in medical wards of Princess Mother National Institute on Drug Abuse Treatment, Thailand. They met the inclusion criteria and were match-paired randomized on alcohol craving score and number of previous addiction therapy to the test ad control groups (30 each). Research instruments consisted of 1) 10-week yoga training program, 2) Alcohol Craving Questionnaire-Revised (ACQ-R), 3) Thai version of 10-Item Perceived Stress Scale [T-PSS-10], and 4) demographics data collection form. Scores were compared using paired t test and independent test. Results: Scores of alcohol craving and stress in the test group before and after the intervention were significantly different (P-value < 0.05, for both) while no significant differences were not found in the control group. Changes in scores of alcohol craving and stress between the test and control groups were significant (P-value < 0.05, for both). Conclusion: Yoga practice alleviated alcohol craving and stress. It should be used in regular alcohol addicts hospitalized for detoxification with medications.   Keywords: yoga training program, alcohol craving, stress, persons with alcohol dependence