ความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมการเตรียมตัวเพื่อการตายกับการสนับสนุนทางสังคม ทัศนคติต่อความตาย ความเชื่อทางศาสนา อายุ และความวิตกกังวลเกี่ยวกับการตายในผู้สูงอายุโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย Associations between Death Preparation Behavior and Social Support, Attitude toward Death, Religious Beliefs, Age and Mortality Anxiety of the Older Adults with End-Stage Renal Disease

Abstract

บทคัดย่อ วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาระดับของพฤติกรรมการเตรียมตัวเพื่อการตาย และปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมดังกล่าวในผู้สูงอายุชาวไทยนับถือศาสนาพุทธที่เป็นโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย วิธีการศึกษา: สุ่มตัวอย่างแบบง่ายจากผู้สูงอายุที่เป็นโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่รับบริการที่คลินิกโรคไตวาย โรงพยาบาลพุทธโสธร จ.ฉะเชิงเทรา จำนวน 97 คน รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ 1) ข้อมูลส่วนบุคคล 2) การสนับสนุนทางสังคม 3) ทัศนคติต่อความตาย 4) ความเชื่อทางศาสนาเกี่ยวกับความตาย 5) ความวิตกกังวลเกี่ยวกับความตาย และ 6) พฤติกรรมการเตรียมตัวเพื่อการตายในผู้สูงอายุโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย ทดสอบความสัมพันธ์โดยใช้สถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของสเปียร์แมน (r) ผลการศึกษา: ตัวอย่างถึงร้อยละ 79.38 มีพฤติกรรมการเตรียมตัวเพื่อการตายอยู่ในระดับสูง (mean = 52.30, SD = 4.48) พบว่าพฤติกรรมการเตรียมตัวเพื่อการตายสัมพันธ์กับการสนับสนุนทางสังคมและทัศนคติต่อความตายสัมพันธ์ทางบวกในระดับปานกลาง (r = 0.568,  P-value < 0.001; r = 0.331, P-value < 0.01 ตามลำดับ) ความเชื่อทางศาสนาและอายุสัมพันธ์ทางบวกในระดับต่ำ (r = 0.260, P-value < 0.01; r = 0.169,  P-value < 0.05 ตามลำดับ) ส่วนความวิตกกังวลเกี่ยวกับความตายสัมพันธ์ทางลบในระดับต่ำ (r = -0.185,  P-value < 0.05) สรุป: ผู้สูงอายุชาวพุทธที่มีโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายมีพฤติกรรมการเตรียมตัวเพื่อการตายระดับสูง และสัมพันธ์ทางบวกกับการสนับสนุนทางสังคม ทัศนคติต่อความตาย ความเชื่อทางศาสนาและอายุ และสัมพันธ์ทางลบกับความวิตกกังวลเกี่ยวกับความตาย คำสำคัญ: พฤติกรรมการเตรียมตัวเพื่อการตาย, ผู้สูงอายุ, การสนับสนุนทางสังคม, ทัศนคติต่อความตาย, โรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย Objective: To determine death preparation behavior and factors related to the behavior among Thai Buddhist older adults with end-stage renal disease (ESRD). Method: The sample of 97 older adults with ESRD receiving care at the kidney disease clinic at Buddasothron hospital, Chachoengsao province. Research instruments included questionnaires for demographic characterisics, scial support, attitudes to death, religious beliefs about death, mortality anxiety, preparatory behavior for death in older adults with ESRD. Spearman ranked order correlation coefficient (r) was used test the correlation. Results: Majority of the participants (79.38%) had a high level of death preparation behavior (mean = 52.30, SD = 4.48). Death preparation behavior was moderately, positively correalted with social support and attitudes toward death (r = 0.568,  P-value < 0.001; r = 0.331, P-value < 0.01, respectively) while slightly, positively correalted with religious beliefs and age (r = 0.260, P-value < 0.01; r = 0.169,  P-value < 0.05, respectively).   Mortality anxiety was negatively correlated with the behavior (r = -0.185, P-value < 0.05). Conclusion: Buddhist Thai older patients with ESRD had a high level of death preparation behavior. The behavior was correlaed positively with social support, attitudes toward death, religious belief and age, and negatively with mortality anxiety. keywords: death preparation behaviors, older adults, social support, attitudes toward death, end stage renal disease