การวิเคราะห์ปริมาณยูจีนอลและไอโซยูจีนอลพร้อมกันในยาไทยพื้นบ้านบางชนิด (SIMULTANEOUS DETERMINATION OF EUGENOL AND ISOEUGENOL IN SOME THAI TRADITIONAL MEDICINES)

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจหาปริมาณยูจีนอลและไอโซยูจีนอลพร้อมกันในตัวอย่างยาไทย โดยทำการวิเคราะห์ด้วยเทคนิคโครมาโทกราฟีของเหลวสมรรถนะสูงและตรวจวัดด้วยไดโอดแอร์เรย์ ทั้งนี้ได้ทำการศึกษาหาสภาวะที่เหมาะสมในการตรวจวิเคราะห์ และประเมินความใช้ได้ของวิธีการ จากการทดลองพบว่า สภาวะที่ดีที่สุดในการตรวจวิเคราะห์ ได้แก่ การใช้วัฏภาคเคลื่อนที่ของสารละลายผสมระหว่างเมทานอลและน้ำที่อัตราส่วน 63:37 โดยปริมาตร ควบคุมอัตราการไหลของสารละลายวัฏภาคเคลื่อนที่ 1.0 มิลลิลิตรต่อนาที และตรวจวัดที่ความยาวคลื่น 280 นาโนเมตร สภาวะข้างต้น ทำให้ตรวจวัดยูจีนอลและไอโซยูจีนอลได้ที่ระยะเวลารีเทนชันเท่ากับ 9.5 นาที และ 10.5 นาทีตามลำดับ ค่าขีดจำกัดต่ำสุดที่สามารถตรวจวัดได้ (LOD) ของยูจีนอลและไอโซยูจีนอลที่ความเข้มข้น 0.005 และ 0.001 มิลลิกรัมต่อลิตรตามลำดับ และค่าขีดจำกัดต่ำสุดที่สามารถวิเคราะห์เชิงปริมาณได้ (LOQ) ของยูจีนอลและไอโซยูจีนอลที่ความเข้มข้น 0.02 และ 0.01 มิลลิกรัมต่อลิตรตามลำดับ ความเป็นเส้นตรงของยูจีนอลและไอโซยูจีนอลอยู่ในช่วงความเข้มข้น 0.1-100 มิลลิกรัมต่อลิตรและ 0.1-50 มิลลิกรัมต่อลิตรตามลำดับ เมื่อนำวิธีการตรวจสอบวิเคราะห์นี้ไปวิเคราะห์ปริมาณยูจีนอลและไอโซยูจีนอลในตัวอย่างยาไทยพื้นบ้าน 10 ตัวอย่าง ซึ่งเป็นกลุ่มยาน้ำรักษาอาการปวดท้อง และกลุ่มยาแก้ไอ พบว่า สามารถตรวจพบยูจีนอล ในตัวอย่างยา 6 ชนิด โดยพบปริมาณยูจีนอลและไอโซยูจีนอลในช่วงความเข้มข้น 0.17-95.84 มิลลิกรัมต่อลิตร และที่ความเข้มข้น 0.39 มิลลิกรัมต่อลิตรคำสำคัญ: ยูจีนอล  ไอโซยูจีนอล  ยาไทยThe aim of this research was to simultaneously determination of eugenol and isoeugenol contents in some thai traditional medicine samples by reverse-phase high performance liquid chromatography coupled to diode array detector. The optimum conditions in analysis and validation method were studied. The results revealed that the isocratic system of mobile phase as methanol : water in the volume ratio of 63:37 v/v, controlled flow rate as 1 ml/min and detection  wavelength at 280 nm were the best conditions in this experiment. In the above conditions, eugenol and isoeugenol showed the retention time at 9.5 and 10.5 mins, respectively. The limit of detection (LOD) of eugenol and isoeugenol were 0.005 and 0.001 mg/L, respectively and limit of quantitation (LOQ) of eugenol and isoeugenol were 0.02 and 0.01 mg/L, respectively. The linearity of eugenol and isoeugenol were in the range of 0.1-100 mg/L and 0.1-50 mg/L, respectively. This method was applied to analyse eugenol and isoeugenol in 10 thai traditional medicine samples which stomachic mixture and cough medicine. It is revealed that eugenol and isoeugenol could be detected in the range of 0.17-95.84 mg/L and 0.39 mg/L, respectively.Keywords: Eugenol, Isoeugenol, Thai Traditional Medicine