ลักษณะทางสัณฐานวิทยา การสร้างสารพิษและรงควัตถุของราโมแนสคัสที่คัดแยกจากอังคัก (MORPHOLOGICAL CHARACTERISTIC, MYCOTOXIN AND PIGMENT PRODUCTIONS OF MONASCUS SP. ISOLATED FROM ANGKAK (RED YEAST RICE))

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสามารถในการสร้างสารพิษและรงควัตถุของราโมแนสคัสที่คัดแยกได้จากข้าวแดง (อังคัก) ทางการค้า ผลการศึกษาพบราโมแนสคัส 13 ไอโซเลตที่มีลักษณะสัณฐานวิทยาแตกต่างกัน โดยเส้นผ่านศูนย์กลางของโคโลนีหลังการเพาะเลี้ยงบนอาหารเลี้ยงเชื้อ potato dextrose agar อุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส นาน 3 วัน อยู่ระหว่าง 1.63-2.72 เซนติเมตร โคโลนีเป็นสีขาวครีมจนถึงสีส้ม โดยทั่วไปราที่คัดแยกได้สร้างโคนิเดียรูปร่างกลมและมีสีใสถุงแอสคัสสีใสหรือสีส้ม และมีการสร้างรงควัตถุสีแดงหรือสีส้มภายในโครงสร้าง เส้นใยแตกแขนงมีสีใสหรือสีน้ำตาล การศึกษาความสามารถการสร้างสารพิษของราโมแนสคัสใช้การทดสอบการต้านการเจริญของแบคทีเรีย B. subtilis ด้วยวิธี agar disc diffusion ผลการศึกษาพบราโมแนสคัส 4 ไอโซเลตที่ไม่แสดงการยับยั้งการเจริญของ B. subtilis คือ PSRU03  PSRU05  PSRU08 และ PSRU10 โดย PSRU03 สามารถสร้างรงควัตถุได้มากกว่าราไอโซเลตอื่นและจากการศึกษาเปรียบเทียบตัวทำละลายในการสกัดรงควัตถุ พบว่าสารสกัดเอทานอลความเข้มข้นร้อยละ 80 มีปริมาณของรงควัตถุสูงกว่าสารสกัดน้ำ 2-8 เท่าคำสำคัญ: โมแนสคัสรงควัตถุ  สารพิษจากเชื้อรา  ซิตรินิน  ข้าวแดงThis research aimed to study the capability of producing mycotoxin and pigments of Monascus strains isolated from commercial red yeast rice products (angkak). It was found that13 different morphological characters of Monascus were isolated from the red yeast riceproducts. Colonies of isolated strains were 1.63-2.72 cm in diameters with white or orange front colors after cultured in potato dextrose agar at 30๐C for 3 days. They commonly produced globular and hyaline conidia, hyaline or orange ascomata, and red or orange pigments. Mycelia were branched and in hyaline to brown color. Capability of producing mycotoxin of isolated Monascus was designed based on the fact that mycotoxin possesses antibacterial activity for B.subtilis. As a result, 4 isolated Monascuss trains PSRU03, PSRU05, PSRU08, and PSRU10did not show any inhibition activity. In addition, Monascussp. PSRU03 produced more pigments than the other isolated strains. In comparative study of solvent for pigments extraction, it was found that 80% ethanolic extracts exhibited 2-8 times higher pigment contents than those contained in the water extracts.Keywords: Monascus, Pigments, Mycotoxin, Citrinin, Red Yeast Rice