บทบาทของชมรมผู้สูงอายุต่อการบริการสาธารณะ

The Role of the Elderly Club in Public Service

Authors

  • จุลศักดิ์ ชาญณรงค์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

Keywords:

ชมรมผู้สูงอายุไทย, การบริการสาธารณะ

Abstract

งานวิจัยชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์ 2 ประการ ประกอบด้วย (1) เพื่อศึกษาทัศนะเกี่ยวกับบทบาทของชมรมผู้สูงอายุไทยต่อการบริการสาธารณะ และ (2) เพื่อนำเสนอบทบาทของชมรมผู้สูงอายุไทยต่อการบริการสาธารณะ เป็นงานวิจัยแบบผสม โดย การวิเคราะห์แบบสอบถาม สอบถามจากกลุ่มตัวอย่างคือประธานชมรมผู้สูงอายุของทุกภาคทั่วประเทศ จำนวน 394 คน ระบุบทบาทของชมรมผู้สูงอายุต่อการบริการสาธารณะ 5 ด้าน ประกอบด้วย บทบาทด้านการพัฒนาชุมชน บทบาทด้านการศาสนา บทบาทด้านวัฒนธรรมประเพณี บทบาทด้านการศึกษา และบทบาทด้านนันทนาการ ด้วยการแจกแจงความถี่และร้อยละ และ วิเคราะห์แบบสัมภาษณ์กับผู้ให้ข้อมูลหลัก คือ คือ ตัวแทนจากภาคส่วนต่าง ๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องโดยตรงกับการพัฒนาบทบาทของชมรมผู้สูงอายุต่อการบริการสาธารณะ จำนวน 10 คน ด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิเคราะห์พบว่า (1) บทบาทของชมรมผู้สูงอายุต่อการบริการสาธารณะ จากมากที่สุดถึงน้อยที่สุด คือ บทบาทด้านการศาสนา บทบาทด้านวัฒนธรรมประเพณี บทบาทด้านการพัฒนาชุมชน บทบาทด้านนันทนาการ และบทบาทด้านการศึกษา ตามลำดับ (ค่าเฉลี่ย 4.28 4.16 4.11 4.06 และ 4.02 ตามลำดับ) และ (2) ข้อเสนอเกี่ยวกับบทบาทของชมรมผู้สูงอายุต่อการบริการสาธารณะแบ่งเป็นสองส่วนหลัก ประกอบด้วย ประการที่หนึ่งคือข้อเสนอในภาพรวม (ชมรมผู้สูงอายุควรดำเนินงานร่วมกับภาครัฐซึ่งเป็นคู่ปฏิสัมพันธ์เดิม ชมรมผู้สูงอายุควรดำเนินงานร่วมกับเครือข่ายอื่น ๆ และการผลักดันให้ชมรมผู้สูงอายุมีศักยภาพในการดูแลตนเองได้จนถึงการผลักดันให้ชมรมผู้สูงอายุมีการดำเนินคล้ายกับกิจการเพื่อสังคม) สำหรับข้อเสนอในประการที่สอง ข้อเสนอในรายด้าน โดยชมรมผู้สูงอายุควรเน้นบทบาทที่เคยให้ทั้งความสำคัญและสมาชิกมีส่วนร่วมกับกิจกรรมมากที่สุดคือบทบาทด้านการศาสนา รองลงมา คือ บทบาทด้านวัฒนธรรมประเพณี นอกจากนี้ชมรมผู้สูงอายุควรเน้นบทบาทด้านอื่น ๆ ควบคู่กันไปด้วย โดยเฉพาะบทบาทด้านการบริการวิชาการ บริการชุมชนหรือบทบาทด้านสังคม (This research has two objectives: 1) to study perceptions on the role of the Thai elderly club in public service and 2) to present the role of the Thai Elderly Club in public service. This is a mixed-method research. By analyzing the questionnaire inquiring from a sample group of 394 elderly club presidents from all regions across Thailand, the role of elderly clubs can be categorized into five areas of public service: community development role, religious role, traditional culture role, educational role, and recreational role. This research consists of frequency and percentage distribution and analyzed interviews with key informants. Ten representatives from various sectors were directly involved in the development of the role of the senior elderly club in public service, using content analysis methods. The results show that 1) the role of the elderly club in public service from the greatest to the least is the religious role, traditional culture role, community development role, recreational role, and educational role, respectively (means 4.28, 4.16, 4.11, 4.06, and 4.02, respectively) and 2) proposals regarding the role of the senior elderly club in public service are divided into two main parts. The first is the overall proposal. (Elderly clubs should work together with the government sector, which is the original interaction partner. Elderly clubs should work together with other networks and push for elders' clubs to have the potential to take care of themselves, to the point of pushing for elders' clubs to operate like social enterprises). The second proposal is a proposal on a side-by-side basis. Elderly clubs should emphasize the roles that have given both importance and the most participation to members in activities, religious roles, followed by cultural and traditional roles. In addition, the elderly club should focus on other roles as well, especially the role of academic services and community service or social roles.)

References

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2564). รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทยปี พ.ศ. 2564. กรุงเทพฯ: กรมกิจการผู้สูงอายุ.

กิตติพร เนาว์สุวรรณ และ มาริสา สุวรรณราช. (2562). สภาพปัญหาและความต้องการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุที่อยู่ในเขตความรับผิดชอบขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในภาคใต้ตอนล่าง. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์. 11(2): 118-132.

ณัฐกฤตา บริบูรณ์ พีระศักดิ์ เลิศตระการนนท์ และ เพ็ญประภา ศิวิโรจน์. (2560). ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะเปราะบางของผู้สูงอายุในชุมชน: กรณีศึกษาในอำเภอเสริมงาม จังหวัดลำปาง. J Med Health Sci. 24(1): 45-54.

ณัษฐนนท ทวีสิน และ ธรรศพงศ์ วงษ์สวัสดิ์. (2563). บทบาทการมีส่วนร่วมกิจกรรมทางสังคมของผู้สูงอายุยุคใหม่ ในเขตชุมชนทวีวัฒนา กรุงเทพมหานคร. วารสารวิชาการ สถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ. 11(5): 128.

เดชา สังขวรรณ วรรณลักษณ์ เมียนเกิด และ รุ่งนภา เทพภาพ. (2560). กลไกการขับเคลื่อนชมรมผู้สูงอายุในการส่งเสริมสถานภาพและบทบาทของผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: สำนักงานศูนย์วิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2556). รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2556. สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2566. จาก http://thaitgri.org/?p=36172#.

วรรณษา วงษ์เส็ง. (2558). บทบาทและการมีส่วนร่วมของผู้สูงอายุด้านประชาสังคมในการพัฒนาชุมชน เขตบางแค กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ ศศ.ม.(การจัดการภาครัฐและภาคเอกชน). นครปฐม: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ศศิพัฒน์ ยอดเพชร. (2555). ลักษณะการดำเนินงานและกิจกรรมของชมรมผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: ร้าน JPRINT 2.

สิริวัลลิ์ พฤษาอุดมชัย. (2560). ปัจจัยความสำเร็จชมรมผู้สูงอายุตำบลดอนแฝก จังหวัดนครปฐม. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal, Silpakorn University. 11(1): 1439-1453.

อธิปไตย จาดฮามรด และ ศุภลักษณ์ สุวรรณชฎ. (2561). บทบาทของผู้สูงอายุในการพัฒนาชุมชน: กรณีศึกษาชุมชนศรีฐาน ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วารสารปัญญา. 25(2): 34-44.

อรรถชัย คล่องแคล่ว. (2560). บทบาทของผู้สูงอายุกับการพัฒนาชุมชนย่อยที่14 (ป่ายาง) เทศบาลเมืองจันทบุรี. วิทยานิพนธ์ รป.ม.(การจัดการภาครัฐและภาคเอกชน). ชลบุรี: วิทยาลัยการบริหารรัฐกิจ มหาวิทยาลัยบูรพา.

อรุณี สัณฐิติวณิชย์ และ ณรุจน์ วศินปิยมงคล. (2564). การร่วมจัดบริการสาธารณะของผู้สูงอายุในจังหวัดอุบลราชธานี.วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. 12(1): 25-44.

World Health Organization. (2002). Active Ageing: A Policy Framework. Geneva: World Health Organization.

Downloads

Published

2025-06-10