ปัจจัยความสำเร็จในการก่อตั้งงานสุขภาพจิตโรงเรียน ในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร

Abstract

บทคัดย่อ การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เพื่อศึกษากระบวนการดำเนินโครงการสุขภาพจิตโรงเรียน และปัจจัยความสำเร็จในการก่อตั้งโครงการ ในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร โดยมีการเก็บข้อมูลด้วยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก ประกอบกับการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม และการศึกษาจากเอกสารของโครงการสุขภาพจิตโรงเรียนในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร ในโรงเรียนตัวอย่างที่ร่วมโครงการ 2 แห่ง ซึ่งผู้ให้ข้อมูลหลักได้จากการเลือกแบบเจาะจงจากผู้ที่เกี่ยวข้องในการดำเนินโครงการ แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ คณะผู้ก่อตั้งโครงการจำนวน 6 คน บุคลากรในโรงเรียนจำนวน 20 คน นักเรียนและผู้ปกครองนักเรียนจำนวน 60 คู่ ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยสำคัญที่ผลักดันให้การดำเนินโครงการสุขภาพจิตโรงเรียนประสบความสำเร็จ ได้แก่     (1) การมีนักจิตวิทยาโรงเรียนปฏิบัติงานในโรงเรียน ด้วยวิธีการและเครื่องมือที่เหมาะสม และประสานการดำเนินงานระหว่างโรงเรียน โรงพยาบาลและหน่วยงานอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง (2) การส่งจิตแพทย์เด็กเข้าไปในโรงเรียน เพื่อประเมินคัดกรอง พัฒนาส่งเสริม และดูแลรักษาสุขภาพจิตนักเรียน (3) การร่วมวิเคราะห์และวางแผนการดูแลนักเรียนโดยทีมสหวิชาชีพ ผ่านกระบวนการประชุมกลุ่มเพื่อปรึกษาหารือเป็นรายกรณี (4) ส่งเสริมให้ครูเกิดการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติงานร่วมกับนักจิตวิทยาโรงเรียน นอกเหนือจากการอบรมให้ความรู้ และ (5) การได้รับการสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องจากสังกัดกรุงเทพมหานครเอง หรือหน่วยงานภาครัฐและเอกชนอื่น ๆ ซึ่งเหล่านี้ถือเป็นจุดเด่นของโครงการสุขภาพจิตโรงเรียนในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร ที่ทำให้การขับเคลื่อนงานตรงตามเป้าหมายและประสบความสำเร็จอย่างมีประสิทธิภาพ คำสำคัญ : ปัจจัย ความสำเร็จ นักจิตวิทยา สุขภาพจิต โรงเรียน ABSTRACT The objective of this research was to study the school mental health (SMH) program in Bangkok metropolitan schools and to provide the success factors of the effectiveness of the program. A qualitative research was used in this study using in-depth interview, non-participatory observation and a review of the program’s document. Key informants included 6 members of SMH team, 20 school staff and 60 pairs of students and their parents. Results showed that success factors of SMH program included: (1) a school psychologist works at school collaboratively with students, parents and all staff in school, hospital and other institutes that was related, (2) a child and adolescent psychiatrist provides a service in school, (3) a multidisciplinary case conference was set in the school setting to discuss and plan for a child’s problem, (4) all school staff were coached about mental health problem in child by professional in SMH team. Moreover, they were trained while working together with a school psychologist, the last factor, (5) a fund for SMH program could be supported by the Bangkok metropolitan administration, government agency or private agency. These factors were identified as the strength of SMH program in Bangkok metropolitan schools, so these are the key factors of SMH program effectiveness. KeyWords : Factor, Success, Psychologist, Mental Health, School