รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา

Abstract

บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้ใช้การวิจัยแบบผสมวิธี (Mixed Method) มีความมุ่งหมายเพื่อศึกษาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหาร การสร้างรูปแบบ และประเมินรูปแบบภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา การวิจัยมีขั้นตอนการวิจัย 3 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาสภาพปัจจุบันของภาวะผู้นำเชิงสร้าง สรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน กำหนดขนาดตัวอย่างโดยใช้ตารางกำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างของเครจซี; และมอร์แกน (Krejcie;& Morgan. 1970: 608) ได้ขนาดกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 331 คน ขั้นตอนที่ 2 ขั้นการสร้างรูปแบบภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา การเลือกกลุ่มเป้าหมาย ใช้การสนทนากลุ่ม ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญ โดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) รวมจำนวน 17 คน ขั้นตอนที่ 3 ขั้นประเมินรูปแบบภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา การเลือกกลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ ผู้บริหาร สถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา  จำนวน 144 โรงเรียน จำนวน 144 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง (Semi-structured Interview) การหาคุณภาพด้านความตรงตามเนื้อหา (Content Validity) ได้ค่าความสอดคล้องระหว่าง 0.80-1.00 การหาค่าสัมประสิทธิ์ แอลฟา (Alpha-Coefficient) ของครอนบาค ได้ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.95 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า    1. ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหาร สถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา ทั้ง 5 ด้าน เรียงตามลำดับคะแนนเฉลี่ยมากไปหาน้อย ได้แก่ ด้านความเป็นผู้นำการเรียนรู้แบบทีม ด้านความเป็นผู้นำสร้างความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ด้านความเป็นผู้นำของผู้นำ ด้านความเป็นผู้นำที่มุ่งผลสัมฤทธิ์ และด้านความเป็นผู้นำบริหารความเสี่ยง ตามลำดับโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก 2. ผลการพัฒนารูปแบบ พบว่า องค์ประกอบของรูปแบบภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา ประกอบด้วยองค์ประกอบ 5 ด้าน ได้แก่ 1) การเปิดโอกาสให้ทุกคนร่วมคิดร่วมทำโดยใช้กระบวนการทำงานเป็นทีมหรือกลุ่ม 2) การเพิ่มขวัญและกำลังใจในการทำงาน 3) การกระตุ้น และ สนับสนุนความคิดริเริ่มและการค้นคิดนวัตกรรมใหม่ๆ 4) การตื่นตัวต่อภาวะคุกคาม ปัญหา อุปสรรค หรือตระหนักถึงการสูญเสียโอกาส และ 5) การส่งเสริมมาตรฐาน คุณภาพ และความเป็นเลิศทางวิชาการให้เป็นที่ยอมรับของชุมชน และ 3. ผลการประเมินความเหมาะสม และความเป็นไปได้ของรูปแบบภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมา โดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด   คำสำคัญ: รูปแบบ, ภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์, สถานศึกษาขั้นพื้นฐาน Abstract This study is a mixed method research which has set it purposes; 1) to study creative leadership development of school administrators, synthesize a model and evaluate creative leadership of school administrators under the Nakhonratchasima Primary Educational Service. This research consists of three (3) stages; section 1: to study creative leadership development of school administrators by using the Krejcie & Morgan’s sampling table of 331 respondents. Section 2: to construct a model of creative leadership development of school administrators under the Nakhonratchasima Primary Educational Service. The focus group technique was applied with the purposive sampling of 17 experts. Section: 3) an evaluation of a model of creative leadership development of school administrators under the Nakhonratchasima Primary Educational Service. The survey technique and semi-structured interview has been done with 144 school administrators under the Nakhonratchasima Primary Educational Service. The research instrument consists of questionnaire, semi-structured interview with IOC between 0.80-1.00. The statistics used for data analyses were percentage, mean, and standard deviation and content analysis.   The findings were found that: 1. An overall creative leadership development of school administrators under the Nakhonratchasima Primary Educational Service comprise five (5) Sort highest average score. Leadership Learning team. Leadership creates creativity. The leadership of the leader Leadership aimed at achievement. Leadership and risk management. were at the high level. 2. A model of creative leadership development of school administrators under the Nakhonratchasima Primary Educational Service comprise five (5) components: 1) given chance for everyone to participate in thinking and take action via teamwork. 2) enhance moral and spirit in work. 3) stimulate and encourage the creativity in new innovation. 4) being active or alert to any problems, obstruction, threats or being concern for loss of opportunity. 5) supporting for standard, quality, and academic excellence to be excepted by community.  3. The feasibility and appropriateness of creative leadership development of school administrators under the Nakhonratchasima Primary Educational Service in overall were at the highest.   Keywords: A model, moral contribution of basic school students, school