รูปแบบการจัดการศึกษาของวัดให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน EDUCATION ORGANIZING MODEL OF THE BUDDHIST TEMPLE TOWARDS COMMUNITY LEARNING RESOURCE

Abstract

บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาการจัดการศึกษาของวัด2) เพื่อสร้างรูปแบบการจัดการศึกษาของวัดเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน   (3) เพื่อประเมินรูปแบบการจัดการศึกษาของวัดแหล่งเรียนรู้ของชุมชน (4) เพื่อตรวจสอบยืนยันรูปแบบที่พัฒนาขึ้นในสถานการณ์จริงสร้างรูปแบบการจัดการศึกษาของวัดให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน โดยมีขั้นตอนการดำเนินการวิจัย 4 ขั้นตอน คือ  ขั้นตอนที่ 1)  ใช้การวิเคราะห์เอกสาร  และจัดสัมมนาผู้ทรงคุณวุฒิ  เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและแนวทางการจัดการศึกษาของวัดให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน  2) สร้างรูปแบบโดยกำหนดรายละเอียดของกรอบสาระและจัดให้มีการประเมินความสอดคล้องของเนื้อหาสาระ  โดยผู้ทรงคุณวุฒิ  5 คน  3)  สร้างแบบประเมินความเหมาะสม  ความเป็นไปได้  และประโยชน์ของรูปแบบ  ที่สร้างขึ้นโดยใช้ผู้ทรงคุณวุฒิ  15  คน  ประเมินตามแบบประเมินรูปแบบที่พัฒนาขึ้น  4)  จัดให้มีการตรวจสอบยืนยันรูปแบบในสถานการณ์จริง  โดยใช้แบบประเมินเพื่อตรวจสอบยืนยันที่ปรับปรุงขึ้นและให้ผู้ทรงคุณวุฒิในจังหวัดสุราษฏร์ธานีที่เกี่ยวข้องกับการจัดการศึกษาของวัดในจังหวัดสุราษฏร์ธานี  ประกอบด้วย  เจ้าคณะ และรองเจ้าคณะจังหวัดสุราษฏร์ธานี  เจ้าคณะอำเภอ  ผู้อำนวยการสำนักพระพุทธศาสนาจังหวัด  และเจ้าหน้าที่วัฒนธรรมอำเภอในจังหวัดสุราษฏร์ธานี  แล้วนำมาวิเคราะห์ผลเสนอต่อไป ผลการวิจัย พบว่า 1. รูปแบบการจัดการศึกษาของวัดให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลัก ได้แก่  หลักการของรูปแบบ  จุดมุ่งหมายของการจัดการศึกษา  โครงสร้างระบบกลไกในการดำเนินการ  วิธีดำเนินการจัดการศึกษา  การประเมินผลการจัดการศึกษา  โดยใช้  5 กระบวนการคือ   1) การจัดการองค์กรในวัด 2) การพัฒนาผู้นำและบุคคลที่เกี่ยวข้อง  3) การจัดระบบการเรียนรู้  4) การพัฒนาการใช้สื่อและเทคโนโลยี 5) การพัฒนาวัฒนธรรม 2. รูปแบบที่สร้างขึ้น มีความเหมาะสม  ความเป็นไปได้  และประโยชน์ในการจัดการศึกษาให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนในระดับมาก   ทั้งการประเมินโดยผู้ทรงคุณวุฒิด้านวิชาการ  และประเมินในสถานการณ์จริง 3. รูปแบบการจัดการศึกษาของวัดจำเป็นต้องอาศัยหลักการหลายอย่าง  เพื่อนำไปสู่จุดมุ่งหมายที่กำหนด  โดยมีกลไกในการดำเนินการ  มีวิธีดำเนินการและการประเมินผลที่เหมาะสมก็จะทำให้การจัดการศึกษาของวัดเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนที่มีประสิทธิผล คำสำคัญ : การจัดการศึกษา, วัด, การเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน ABSTRACT The objectives of the research were (1) to study the existing practice and problem of  education organizing of the Buddhist temple, (2) to build model for organizing education as the community learning resource, (3) to evaluate the determined model and, (4) to run the model confirmatory evaluation in the real situation. Four steps were utilized, namely, Step I to analyze concerned documents and to carry on expert persons seminar; Step II to build tentative model by  detailing the contents and running index of objective congruence evaluation by 5 expert persons, Step III  to construct the model evaluation questionnaire on the suitability, the possibility and the benefit of the model and evaluated by 15 expert persons and Step IV to make confirmatory evaluation in real situation by local expert persons, including the Head of  Provincial Buddhist Office and his deputy, the heads of district Buddhist offices, the directors of district culture offices in Suratthanee Province with total of 41 persons. The earned data were analyzed. The Results 1. The model for organizing education as the community learning resource of the temple community learning resource of the temple composed 5 aspect by concentrating on 5 processes, including, 1) office organizing, 2) develop the leaders and the people involved, 3) carrying on learning system, 4) media and technology development  and  5) culture development. 2. The suitability, the possibility and the benefit of the built model evaluation were “much” for promoting education as the community learning resource of the temple. 3.  The built model included multiple principles and education objectives by building center for education, utilizing various activities and appropriate evaluation methods. Consequently, the education organizing of the Buddhist temple would be the effective learning resource of the community.   Keywords : Education Organizing, Buddhist Temple, Community Learning Resource