พฤติกรรมด้านสุขภาพและปัจจัยจิตวิทยาที่ส่งผลต่อการตัดสินใจใช้บริการด้านสุขภาพด้วยวิธีการแพทย์ทางเลือกของลูกค้าโรงพยาบาลบ้านนา จังหวัดนครนายก

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) สำรวจพฤติกรรมด้านสุขภาพ ปัจจัยจิตวิทยา และการตัดสินใจใช้บริการการแพทย์ทางเลือกของผู้ใช้บริการและลูกค้าคาดหวังของโรงพยาบาลบ้านนา (2) เปรียบเทียบพฤติกรรมด้านสุขภาพที่แตกต่างกันกับการตัดสินใจใช้บริการแพทย์ทางเลือก (3) วิเคราะห์อิทธิพลของปัจจัยจิตวิทยาที่มีผลต่อการตัดสินใจใช้บริการการแพทย์ทางเลือก กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษา ได้แก่ ผู้ใช้บริการโรงพยาบาลบ้านนา จำนวน 461 คน และลูกค้าคาดหวัง จำนวน 582 คน สุ่มตัวอย่างแบบสองขั้นตอน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ และการสนทนากลุ่ม สถิติที่ใช้ประกอบด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติทดสอบสมมติฐาน ได้แก่ สถิติวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว และสถิติวิเคราะห์สมการถดถอยพหุคูณ ผลการวิจัยพบว่า (1) กลุ่มตัวอย่างผู้ใช้บริการ ส่วนใหญ่มีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพโดยพบแพทย์เมื่อเจ็บป่วย มีความต้องการใช้บริการแพทย์แผนไทยมากที่สุด รองลงมาคือ ธรรมชาติบำบัด แพทย์แผนจีน ชะลอวัย และแพทย์สายจิตตามลำดับ กลุ่มตัวอย่างลูกค้าคาดหวังมีความสนใจใช้บริการ คลินิกบำบัดงดบุหรี่ คลินิกดูแลน้ำหนักและการออกกำลังกาย (2) พฤติกรรมด้านสุขภาพของผู้ใช้บริการและลูกค้าคาดหวังที่แตกต่างกันมีระดับการตัดสินใจใช้บริการการแพทย์ทางเลือกแตกต่างกัน (3) ปัจจัยจิตวิทยาของผู้ใช้บริการ ได้แก่ รูปแบบการดำเนินชีวิต (ค่าสัมประสิทธิ์ถดถอย (β=.29) ทัศนคติ (β=.22) แรงจูงใจ (β=.16) ประสบการณ์ (β=.13) มีอิทธิพลทางบวกต่อการตัดสินใจใช้บริการแพทย์ทางเลือก และสามารถอธิบายการทำนายการตัดสินใจได้ร้อยละ 74 (R2=0.74) ในขณะที่ประสบการณ์บริการ (β=.29) แรงจูงใจ (β=.20) ทัศนคติ (β=.13) การรับรู้ข้อมูลด้านสุขภาพ (β=.10) มีอิทธิพลทางบวกต่อการตัดสินใจใช้บริการด้วยวิธีการแพทย์ทางเลือกของกลุ่มลูกค้าคาดหวังของโรงพยาบาลบ้านนา และสามารถอธิบายการทำนายการตัดสินใจได้ร้อยละ 43 (R2=0.43)คำสำคัญ: พฤติกรรมด้านสุขภาพ ปัจจัยจิตวิทยา การตัดสินใจใช้บริการ การแพทย์ทางเลือกThis survey research aimed to (1) survey health behavior, psychological factors and customer’s decision making on Alternative medicine of BANNA Community hospital. (2) compared the difference of health behavior and customer’s decision making on Alternative medicine. (3) analyze the effect of psychological factors towards customer’s decision making on Alternative medicine. These researches were testing 2 groups of samples, which were 461 of customers who have visited the hospital within three month and 582 samples of prospect customer, using two-stage random sampling techniques. The data were collected by questionnaires, in-depth interview and focus group. The statistics used in the research were the descriptive statistics and One-way ANOVA, Multiple regression techniques were used to test the hypotheses. The findings found that (1) the health behavior of the samples of customer had mostly non-preventive health care life style. When considering customer’s demand on Alternative medicine, there were found in descending order as follows : 1) Thai traditional 2) Naturopathy 3) Chinese traditional 4) Anti-Aging 5) Mind-Body. On the other hand, the samples of prospect customer were interested on Alternative medicine; Quit smoking, Weight Loss and exercise program. (2) The difference in health behavior made the difference in customer’s decision making on Alternative medicine. (3) In result of the analysis on psychological factors, there were 4 factors of the variables, which were health care lifestyle (regression coefficient (β=.29), attitude (β=.22), motivation (β=.16) and experience (β=.13) had influence to the level of customer’s decision making on Alternative medicine with predicted ratio 74% (R2=0.74). As the experience (β=.29), motivation (β=.20), attitude (β=.13) and perception (β=.10) of prospect customer’s had influence to the level of decision making on Alternative medicine with predicted ratio 43% (R2=0.43)Keywords: Health Behavior, Psychological Factors, Decision Making, Alternative Medicine