การพัฒนาตัวบ่งชี้คุณลักษณะที่เอื้อต่อการบริหารแบบมีส่วนร่วมของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ ในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร THE DEVELOPMENT OF CHARACTERISTIC INDICATORS THAT FACILITATES THE PARTICIPATIVE MANAGEMENT OF DEPARTMENT HEADS IN SCHOOLS UNDER

Abstract

บทคัดย่อ งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์  เพื่อศึกษาองค์ประกอบและตัวบ่งชี้คุณลักษณะที่เอื้อต่อการบริหารแบบมีส่วนร่วมของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ และเพื่อตรวจสอบความเที่ยงตรงตามสภาพจริงขององค์ประกอบและตัวบ่งชี้คุณลักษณะที่เอื้อต่อการบริหารแบบมีส่วนร่วมของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานครกับกลุ่มผู้รู้แจ้งชัด มีการดำเนินการวิจัย  3 ขั้นตอน คือขั้นตอนที่ 1 การกำหนดองค์ประกอบและตัวบ่งชี้คุณลักษณะที่เอื้อต่อการบริหารแบบมีส่วนร่วมของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ ดำเนินการโดยการศึกษาเอกสารแนวคิด ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง สัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้อง และวิเคราะห์ สังเคราะห์องค์ประกอบ และตัวบ่งชี้ ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนาตัวบ่งชี้คุณลักษณะที่เอื้อต่อการบริหารแบบมีส่วนร่วมของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ ดำเนินการโดยสร้างเครื่องมือวิจัย ตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือ ทดลองใช้แบบสอบถาม เก็บรวบรวมข้อมูล โดยใช้แบบสอบถามเก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 478 คน โดยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ สกัดปัจจัยเพื่อพิจารณาจัดกลุ่ม ตัวแปร และหมุนแกนแบบออโธโกนอล (Orthogonal) และขั้นตอนที่ 3 การตรวจสอบความเที่ยงตรงตามสภาพจริงขององค์ประกอบและตัวบ่งชี้คุณลักษณะที่เอื้อต่อการบริหารแบบมีส่วนร่วมของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้จากการเก็บรวบรวมข้อมูลกับกลุ่มผู้รู้แจ้งชัด จำนวน 48 คน   ที่ได้รับการคัดเลือกจากผู้อำนวยการสถานศึกษาและคณะ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ t-test ผลการวิจัยพบว่า 1. คุณลักษณะที่เอื้อต่อการบริหารแบบมีส่วนร่วม ของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร มี 9 องค์ประกอบ 64 ตัวบ่งชี้ คือ 1) ความเป็นผู้นำทางวิชาการ มี 12 ตัวบ่งชี้  2) ความมีอิสระในการปฏิบัติงาน มี 10 ตัวบ่งชี้  3) ความไว้วางใจ  มี 8 ตัวบ่งชี้  4) ความผูกพันต่อองค์การ มี 9 ตัวบ่งชี้  5) บุคลิกภาพ มี 7 ตัวบ่งชี้  6) การทำงานเป็นทีม มี   3 ตัวบ่งชี้ 7) การตัดสินใจ มี 6 ตัวบ่งชี้  8) การตั้งเป้าหมายและวัตถุประสงค์ของงาน มี 6 ตัวบ่งชี้ 9) การติดต่อสื่อสาร มี 3 ตัวบ่งชี้ 2.ตัวบ่งชี้คุณลักษณะที่เอื้อต่อการบริหารแบบมีส่วนร่วมของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานคร มีความเที่ยงตรงตามสภาพจริงทุกตัว คำสำคัญ:การบริหารแบบมีส่วนร่วม, หัวหน้ากลุ่มสาระ, ตัวบ่งชี้คุณลักษณะ Abstract The  purposes  of  the  research  were  to  study the factors and indicators of characteristics that facilitates the participative management of department heads in schools under Bangkok metropolitan administration and to check the concurrent validity of those indicators by the known groups. The research procedures were divided into 3 steps. Steps 1 : Setting the factors and the indicators of characteristics that facilitates the participative management of department headsby analyzing and synthesizing the related literatures and interviewing experts. Step 2 : Developing  indicators of characteristics that facilitates the participative management of department heads  by using the questionnaire to collect data from 478 samples.  The data were analyzed by using exploratory factor analysis, principal component analysis, and orthogonal varimax rotation. And step 3 : Testing the concurrent validity with 48 known group experts. Data analysis was done by using t-test. The research results were as follows: 1. There were 9 factors with 64 indicators of characteristics that facilitates the participative management of department heads in schools under Bangkok metropolitan administration. They were   1) Instructional leadership with 12 indicators,        2) Autonomy with 10 indicators,                                           3) Trust  with   8 indicators, 4) commitment with 9 indicators,        5) Personality with 7 indicators, 6) Teamwork  with 3 indicators, 7) Decision-Makingwith  6 indicators, 8) Goals and objectives setting with 6 indicators, and 9) Communication with 3 indicators. 2. Every indicator of characteristics that facilitate the participative management of department heads in schools under Bangkok metropolitan administration was approved as the concurrent validity one. Keywords: Participative Management, Department heads, Indicators of Characteristics