การพัฒนาโครงสร้างความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อผลสำเร็จใน การจัดการความรู้ของโรงเรียนในฝัน THE DEVELOPMENT OF CAUSAL STRUCTURAL RELATIONSHIP OF FACTORS AFFECTED TO SUCCESS OF KNOWLEDGE MANAGEMENT IN LAB SCHOOLS

Abstract

บทคัดย่อ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาผลสำเร็จการจัดการความรู้ของโรงเรียนในฝัน 2) ศึกษาโครงสร้างความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อผลสำเร็จในการจัดการความรู้ และ 3) เพื่อตรวจสอบโครงสร้างความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อผลสำเร็จในการจัดการความรู้ของโรงเรียนในฝันกับข้อมูลเชิงประจักษ์ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือผู้บริหาร และครู โรงเรียนในฝันรุ่น 1 ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จำนวน 656 คน ได้มาโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (Multi – Stage Random Sampling) เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามสำหรับผู้บริหาร และครู ซึ่งมีค่าดัชนีความสอดคล้องอยู่ระหว่าง .67 ถึง 1.00 และค่าความเชื่อมั่นอยู่ระหว่าง .82 ถึง .96 สถิติที่ใช้คือ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสัมประสิทธิ์การกระจาย ค่าความโด่ง ค่าความเบ้ การวิเคราะห์สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน และการตรวจสอบความกลมกลืนของแบบจำลองเชิงทฤษฎีกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป ผลการวิจัยพบว่า 1. ผลสำเร็จการจัดการความรู้ของโรงเรียนในฝันทุกด้านอยู่ในระดับมาก 2. ผลการศึกษาโครงสร้างความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อผลสำเร็จในการจัดการความรู้ พบว่าตัวแปรสังเกตได้ในแต่ละตัวแปรแฝงของโมเดลการวิจัยถือเป็นองค์ประกอบที่แท้จริงและสอดคล้องกับผลการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันอันดับสอง ปัจจัยที่มีอิทธิพลทางตรงต่อผลสำเร็จการจัดการความรู้ พบว่ามี 3 ปัจจัยที่มีอิทธิพลทางตรง ได้แก่ปัจจัยภาวะผู้นำองค์การ และกระบวนการจัดการความรู้ มีอิทธิพลทางตรงต่อผลสำเร็จในการจัดการความรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ปัจจัยบรรยากาศองค์การมีอิทธิพลทางตรงต่อผลสำเร็จในการจัดการความรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนปัจจัยที่มีอิทธิพลทางอ้อมพบว่าการทำงานเป็นทีม มีอิทธิพลทางอ้อมต่อผลสำเร็จการจัดการความรู้โดยผ่านบรรยากาศองค์การ และกระบวนการจัดการความรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 บรรยากาศองค์การ มีอิทธิพลทางอ้อมต่อผลสำเร็จการจัดการความรู้โดยผ่านกระบวนการจัดการความรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 เทคโนโลยีสารสนเทศ มีอิทธิพลทางอ้อมต่อผลสำเร็จการจัดการความรู้โดยผ่านกระบวนการจัดการความรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 3. ผลการวิเคราะห์และตรวจสอบความกลมกลืนของแบบจำลองเชิงทฤษฎี พบว่า โครงสร้างความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อผลสำเร็จในการจัดการความรู้ของโรงเรียนในฝัน มีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ปัจจัยทั้งหมดอธิบายผลสำเร็จการจัดการความรู้ของโรงเรียนในฝันได้ร้อยละ 85 คำสำคัญ: การจัดการความรู้ โรงเรียนในฝัน องค์กรแห่งการเรียนรู้ Abstract The objectives of this study were: 1) to survey the level of success of knowledge management in Lab schools, 2) to develop a theoretical model of factors affecting the success of knowledge management; and 3) to investigate the correspondence between the developed theoretical model and the empirical data. The population of this study consisted of school administrators and Lab school teachers in Northeast of Thailand. Multi-stage random sampling was used to acquire a sample of 656 participants selected from entire 70 schools in Northeast of Thailand. The research instrument collected empirical data was 5-point rating scale questionnaires. The alpha reliability of the instrument ranged from 0.82 to 0.96. Descriptive statistic such as frequency, percentage, mean, standard deviation, Coefficient of Variation, Skewness and Kurtosis was used. Pearson Correlation Coefficient and Structural equation modeling were analyzed to assess the correspondence between the developed theoretical model and the empirical data. The results of the study were as follow. 1. The successful level in knowledge management of Lab schools was categorized as high level in all aspects. 2. The results of investigating the correspondence between the developed theoretical model and the empirical data confirmed that observable variables in each latent construct of theoretical model were consistent with the results of the Second-order Factor Analysis. Three factors had direct influence on the success of knowledge management in Labs schools included leadership, process of knowledge management, and organizational environment. The results revealed that leadership and process of knowledge management had positive values and were at .01 level of significance and organizational environment also had positive values and were at .05 level of significance. Moreover, indirect influences on the success of knowledge management at .01 level of significance were also reported as following: team through organizational environment, organizational environment through process of knowledge management, and information technology through process of knowledge management. 3. The results of analyzing the correspondence between the developed theoretical model and the empirical data revealed that the developed causal structural relationship of factors affected to success of knowledge management in Labs schools were consistent with the empirical data. In all factors can be described the success in knowledge management in Labs schools approximately 85 percent. Keyword: Knowledge Management, Lab School, Learning Organization