แนวคิดวิถีชีวิตครอบครัวจากความเปรียบในบทร้องลิเก

Abstract

บทคัดย่อ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์แนวคิดเกี่ยวกับวิถีชีวิตครอบครัวจากความเปรียบ                        ในบทร้องลิเก โดยมีขอบเขตในการศึกษาบทร้องเพลงรานิเกลิงซึ่งถือว่าเป็นเอกลักษณ์ของลิเก ผู้วิจัยศึกษาจาก             วีดิทัศน์การแสดงลิเกคณะต่าง ๆ ในเขตภาคกลางที่แสดงอยู่ในปัจจุบัน ความเปรียบที่ศึกษา ได้แก่ อุปมา                อุปลักษณ์ สัญลักษณ์ และบุคลาธิษฐาน วิธีดำเนินการใช้กระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพ นำเสนอผลการวิจัยด้วยวิธีพรรณนาวิเคราะห์ผลการศึกษาพบว่าแนวคิดเกี่ยวกับวิถีชีวิตครอบครัวจากความเปรียบในบทร้องลิเกแบ่งเป็น 2 ประเด็น คือ แนวคิดเกี่ยวกับสามีภรรยา และแนวคิดเกี่ยวกับพ่อแม่และลูก แนวคิดเกี่ยวกับสามีภรรยานั้นมีแนวคิดสำคัญ           คือ สามีเป็นผู้นำครอบครัวต้องออกไปทำงานด้วยความขยันขันแข็งเพื่อเลี้ยงดูครอบครัวให้มีความสุข สามีภรรยาย่อมมีความรักต่อกัน อยู่ร่วมทุกข์ร่วมสุขด้วยกัน และภรรยานั้นมีความสำคัญต่อสามี ครอบครัวที่ขาดผู้นำย่อมลำบากเพราะขาดที่พึ่งพิง สามีที่รู้ว่าภรรยานอกใจย่อมเสียใจและอับอาย ผู้หญิงควรมีสามีคนเดียว หญิงที่มีสามีหลายคนย่อมไร้ค่าและถูกประณาม ส่วนแนวคิดเกี่ยวกับพ่อแม่และลูกนั้นมีแนวคิดว่าลูกย่อมเป็นสุดที่รัก เป็นสิ่งมีค่าและเป็นสิ่งผูกพันความรักของพ่อแม่ ลูกที่ขาดพ่อแม่ย่อมมีความทุกข์ ความเดือดร้อน ลูกเลี้ยงที่อยู่กับแม่เลี้ยงต้องทุกข์ยากเดือดร้อนไม่มีความสุขเพราะถูกรังแกอยู่เสมอ การนำลูกคนอื่นมาเลี้ยงแม้จะเป็นความเสี่ยงว่าเมื่อเด็กเติบโตขึ้นมาจะดีหรือร้ายก็ต้องเลี้ยงดูด้วยความรักและเมตตา   ลูกที่อกตัญญูย่อมเป็นภัยใกล้ตัวที่ทำให้พ่อแม่เดือดร้อน การศึกษาครั้งนี้ทำให้ประจักษ์ถึงคุณค่าทางภาษาในบทร้องลิเกว่าสามารถนำเสนอแนวคิดและสะท้อนภาพวิถีชีวิครอบครัวอันจะทำให้เข้าใจสภาพสังคมไทยได้แจ่มชัดยิ่งขึ้น คำสำคัญ :  แนวคิด  ชีวิตครอบครัว  ความเปรียบ  บทร้องลิเกAbstract The article aims to analyze the concepts of family lifestyle in the imagery in lyrics of Likay. This study  focuses on the “Raniklerng Song” with  a unique characteristics of Likay.The researcher   study  Likay performance video from  various troupe  at  present time in the central region. The study of  imagery such as: simile , metaphor , symbol and personification . The research methods used the qualitative analysis method. The results of the study were then presented by means of descriptive analysis.The  results of the study on  concepts of  Thai family lifestyle were divided into 2 issues the following : the concepts  as  husband and wife , the concepts as parents and children. The important concepts as  husband and wife  suggested that husband must be the leader  working diligently to raise happy  family. Husband and wife  loved  each other and  faced both happiness and misery together. The family , a lack of  the leader , would be in the trouble because of  having no  patron . Husband  felt sad and ashamed when his wife was unfaithful. Woman should have the only one  husband. Woman having many husbands would be worthless and condemned. The concepts as parents and children  suggested that children  were worth and heart  of their parents. Children  without parents would suffer. Stepson  living  with  stepmother suffered badly due to being bullied constantly. Being  a risk , parents must raise no own children that they didn’t know  how would grow up to be,  however,  they must  look after  well. Parents suffered from  ingratitude children. This study is realized  in  lyrics of Likay that can be  presented ideas that reflect the way of life which makes  even more obvious  Thai society. Keywords : Concepts, Family Lifestyle, Imagery, Lyrics of Likay