การศึกษาแนวคิดและรูปแบบตะวันตกที่ปรากฎในงานออกแบบตกแต่งภายในพระอารามหลวงทรงสถาปนาและปฏิสังขรณ์ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว : A Study of the Concepts and Styles of the European in Interior Decoration of the Royal Monasteries during the R

Abstract

การวิจัยนี้เพื่อศึกษาแนวความคิดซึ่งเป็นกรอบในการกำหนดรูปแบบ สำหรับการออกแบบ ตกแต่งภายใน รวมถึงการศึกษารูปแบบตะวันตกที่ปรากฎในงานออกแบบตกแต่งภายในพระอารามหลวง ทรงสถาปนาและปฏิสังขรณ์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องจากเป็นช่วงเวลา ที่มีการเปลี่ยนแปลงในบริบททางวัฒนธรรมของสังคมไทยสู่สังคมสมัยใหม่ ทั้งกลไกในการปรับเปลี่ยน คตินิยมสยามในช่วงระหว่างเวลาดังกล่าว ประกอบกับความผันผวนของวิกฤตการณ์ประเทศอาณานิคม ภายใต้ปีกแห่งอารยธรรมตะวันตกเหตุผลต่าง ๆ  เหล่านี้อาจเป็นปัจจัยในการกำหนดแนวคิดซึ่งได้ก่อให้ เกิดรูปแบบเฉพาะของงานออกแบบตกแต่งที่ปรากฎภายในพระอุโบสถของพระอารามหลวง ในช่วง ระยะเวลาดังกล่าว วัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อศึกษาแนวคิดและรูปแบบตะวันตกที่ปรากฎภายในพระอุโบสถของ พระอารามหลวง ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนาและปฏิสังขรณ์ ในเขต กรุงเทพมหานครทั้ง 4 แห่งโดยการรวบรวมข้อมูลเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ในช่วงระยะเวลาดังกล่าว รวมทั้งการรวบรวมข้อมูลลักษณะรูปแบบของงานสถาปัตยกรรม และรายละเอียดเกี่ยวกับองค์ประกอบ ในงานออกแบบตกแต่งภายในพระอุโบสถของพระอารามหลวง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ การสังเกต การสำรวจ การบันทึกภาพ การสัมภาษณ์ และการสัมมนากลุ่มย่อย เพื่อรับข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะ จากผู้เชี่ยวชาญเฉพาะสาขาวิชาประวัติศาสตร์ศิลปกรรมและประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรม ทั้งนี้เพื่อเป็น แนวทางในการวิเคราะห์ข้อมูลการวิจัย ผลจากการศึกษาวิจัยพบว่า แนวคิดที่นำมาใช้เป็นกรอบกำหนดรูปแบบในการออกแบบตกแต่ง ภายในนั้นประกอบด้วยสองปัจจัยหลักคือ ความเปลี่ยนแปลงแนวคิดคตินิยมของสังคมไทยและแนวทาง การบริหารประเทศแบบยอมรับ เรียนรู้และปรับตน เพื่อดำรงไว้ซึ่งความมีอธิปไตยเหนือดินแดนสยาม โดยการเลือกวิธีการสื่อความหมายเชิงสัญลักษณ์ในอำนาจอธิปไตย ซึ่งแสดงออกด้วยการผสมผสาน สุนทรียศาสตร์ทางความงามระหว่างสยามนิยมร่วมกับประเพณีนิยม โดยมีการใช้รูปแบบตะวันตกใน งานออกแบบภายในที่หลากหลายไม่เฉพาะเจาะจงรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง เช่น รูปแบบนีโอกอธิค รูปแบบนีโอคลาสสิค รูปแบบนีโอเรเนซองค์และรูปแบบนีโอบารอคผสมผสานกับรูปแบบไทยประพณี คำสำคัญ :  พระอารามหลวง พระอุโบสถ สมัยรัชกาลที่ 5  แนวคิด รูปแบบตะวันตก   Abstract The research is to study concepts design which framework of design patterns in interior decoration and study European styles appeared in interior decoration of the Royal Monasteries during the reign of King Rama V. A period of time is Thai culture and sociality had been transformed into modernization. Also ideology of Siam peoples is during to changing point. A colonial crisis fluctuation was underneath the wings of western civilization. For all these reasons that factor of concepts design. Which the characteristic of interior decoration is visible the hall of Royal Monasteries that period. The main purpose of this research is study a concepts and European styles in interior decoration the hall of Royal Monasteries. The King Rama V founded 4 places in Bangkok. Through researcher compile data of occurrence a history of that period. Include compile data the characteristics of architecture and detail of element in interior decoration the hall of Royal Monasteries. A research methodology is observation, survey, photo record, interview and focus group discussion guided and suggestion by history of art professor and history of architectural professor to guidelines for analysis research. As a result, the concept design interior decoration was includes two factor. One: Tradition ideology of Siam peoples about cosmology was changing.  Two: The reign of King Rama V administer to acknowledged and integrated western knowledge and adjust to maintain the independence on Siam territory. Which Interpretation Methods of sovereignty as symbolic. Those are combination which aesthetics both Siam preference and Siam Tradition. Which are design several western styles in interior decoration. Not only one style but also several styles such as Neo - Gothic,  Neo Classic, Neo - Renaissance and Neo - Baroque was integrated which Thai tradition Style. Keyword: Royal Monasteries, Royal Chapel, The Reign of King Rama V., Concepts,  Styles of the European