วิถีสุขภาพที่ดีสำหรับป้องกันการเกิดมะเร็ง Healthy Lifestyle for Cancer Prevention

Abstract

Currently, cancer remains a major health problem and a leading cause of death of Thai people. Cancer is caused by both internal factors (e.g., inherited mutations, hormones, and immune conditions) and environmental/acquired factors (e.g., diet, tobacco, radiation, and infectious organisms). However, many types of cancer caused by behaviors of individuals that can be prevented, such as lack of exercise, inappropriate consuming, and smoking. According to the Health Belief Model, the probability of a person performing a particular health-related behavior depends on his/her perceptions of susceptibility to the health threat, the severity of the threat, the benefit to action, and the barrier of the behavior. Therefore, this article has been prepared to review related evidence-based data for the purpose of refreshing the understanding for nurses and public health personnel about modifying lifestyle to prevent cancer. The article is divided into two parts: the causes of cancer that can be prevented, and the personal health behaviors to prevent cancer. Keywords: healthy lifestyle, cancer preventionบทคัดย่อ ปัจจุบันโรคมะเร็งยังคงเป็นปัญหาสาธารณสุขและเป็นสาเหตุการเสียชีวิตของคนไทยในอันดับต้น ๆ ปัจจัยที่ทำให้เกิดมะเร็งมีทั้งปัจจัยภายใน เช่น ความผิดปกติของยีนส์และพันธุกรรม ฮอร์โมนและภูมิต้านทาน และปัจจัยภายนอก เช่น การรับประทานอาหาร การสูบบุหรี่ รังสี และการติดเชื้อต่าง ๆ อย่างไรก็ตามมะเร็งหลายชนิดเกิดจากพฤติกรรมสุขภาพของบุคคลที่สามารถป้องกันได้ เช่น การขาดการออกกำลังกาย การรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสม และการสูบบุหรี่ ซึ่งตามแนวคิดแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพกล่าวว่าการที่บุคคลจะแสดงพฤติกรรมสุขภาพหรือไม่นั้น บุคคลต้องมีความเชื่อว่าตนเองมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรค เชื่อว่าถ้าเป็นโรคแล้วจะมีความรุนแรงต่อชีวิตเชื่อว่าถ้าตนปฏิบัติตนได้ถูกต้องแล้วจะเป็นประโยชน์ต่อตนเอง และ เชื่อว่าการปฏิบัติตนดังกล่าวจะไม่เป็นอุปสรรคใด ๆ กับตนเอง ดังนั้น บทความวิชาการนี้จึงได้จัดทำขึ้นโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมข้อมูลเชิงประจักษ์ เพื่อเป็นการฟื้นฟูความรู้แก่พยาบาลและบุคลากรทางสาธารณสุขเกี่ยวกับการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตที่ดีเพื่อป้องกันการเกิดมะเร็ง โดยเนื้อหาของบทความแบ่งเป็น 2 ส่วน คือ สาเหตุของการเกิดมะเร็งที่สามารถป้องกันได้ และพฤติกรรมที่บุคคลพึงปฏิบัติเพื่อป้องกันการเกิดมะเร็ง คำสำคัญ: วิถีสุขภาพที่ดี การป้องกันการเกิดมะเร็ง