Health Management by Community–based Approach to Prepare for Floods and Landslides Disaster at Risk Area in Uttaradit Province

Abstract

การใช้ชุมชนเป็นฐานในการจัดการสุขภาวะเพื่อเตรียมพร้อมรับภัยพิบัติน้ำท่วมและ        ดินถล่ม ในพื้นที่เสี่ยงภัยจังหวัดอุตรดิตถ์ The purposes of this participatory action research were 1) to analyze the community preparedness to floods and landslides for health management, 2) to empower people in the community and 3) to evaluate the health management in the Nam Phai Sub-district, Nampad District, Uttaradit Province, Thailand. The sample of participants comprised 214 people. For the study, a questionnaire was used, group discussions and in-depth interviews were organized, and workshops conducted to develop people’s empowerment for health management and to empower community leaders to take care of their communities. Data were assessed by conventional descriptive statistics. The results showed that 1) communities had a lack of quality sources of water, members in communities did not participate, leaders had their roles, an action plan was not prepared for the long-term, and the stage of community preparedness was preparation; 2) the development for health management enabled them to assess problems, to learn self-care skills, to emphasize participation in networks, to create an action plan to take care of their community and to protect their disaster risk zones and 3) the evaluation of health management showed that leaders and members were able to manage projects and activities by themselves. People learned to prepare for problem prevention and the protection of their community and families. They were able to build teamwork and networks, and their mobilization for health management was supported by local administrative organizations; the procedures created community strengthening strategies and a health management plan which would successfully lead to stabilizing and coping with flood and landslide disasters.   Keywords: Community based, Health management, Disaster preparedness บทคัดย่อ การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์ศักยภาพในการจัดการ        สุขภาวะของชุมชนสำหรับเตรียมความพร้อมรับภัยพิบัติน้ำท่วมและดินถล่ม 2) พัฒนาศักยภาพชุมชนในการจัดการสุขภาวะและ 3) ประเมินผลการจัดการสุขภาวะของชุมชนที่เคยประสบภัยพิบัติน้ำท่วมและดินถล่มในชุมชนตำบลน้ำไผ่ อำเภอน้ำปาด จังหวัดอุตรดิตถ์ ในกลุ่มผู้ร่วมวิจัยรวม 214 คน เครื่องมือวิจัยที่ใช้ประกอบด้วยแบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์เชิงลึก และแนวคำถามการสนทนากลุ่ม สำหรับกลุ่มผู้นำและผู้เกี่ยวข้อง และ              จัดกิจกรรมเพื่อเสริมสร้างพลังอำนาจในการจัดการสุขภาวะของชุมชนด้วยการจัดประชุมปฏิบัติการ ผลวิจัย พบว่า 1) สภาพปัญหาในการจัดการสุขภาวะของชุมชน ส่วนใหญ่พบว่า ขาดการปรับปรุงคุณภาพน้ำและมีแหล่งน้ำ             ไม่เพียงพอ มีบทบาทหน้าที่เฉพาะกลุ่มแกนนำ ขาดการมีส่วนร่วมของสมาชิกชุมชน ขาดความชัดเจนของแผน      การดำเนินงานในระยะยาว ความพร้อมของชุมชนอยู่ในขั้นก่อนการเตรียมความพร้อม 2) ผลการพัฒนาศักยภาพของชุมชนในการจัดการสุขภาวะ พบว่า เพิ่มความ สามารถประเมินปัญหา มีความรู้และทักษะการจัดกิจกรรม           สร้างความร่วมมือจากหลายภาคส่วน มีแผนปฏิบัติการที่เป็นของชุมชน กลุ่มผู้นำและสมาชิกชุมชนร่วมกันเฝ้าระวังภัยพิบัติตามพื้นที่เสี่ยงภัย และ 3) ผลการประเมินการจัดการสุขภาวะ พบว่า ชุมชนมีความสามารถในการบริหารจัดการแผนงาน โครงการ และกิจกรรมการพัฒนาสุขภาวะ เรียนรู้การเตรียมความพร้อมและวางแผนป้องกันปัญหาทั้งในระดับครัวเรือนและชุมชน มีทีมทำงานและเครือข่ายการจัดการสุขภาวะโดยร่วมมือกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และดำเนินงานถึงระดับการคงอยู่หรือความมั่นคงสำหรับเตรียมพร้อมรับภัยพิบัติน้ำท่วมและดินถล่ม   คำสำคัญ: ชุมชนเป็นฐาน การจัดการสุขภาวะ การเตรียมพร้อมรับภัยพิบัติ