Social Organization : A Case Study of Chaopho Phrawo Worshipping Ritual in Nongbualumphu Province .

Abstract

AbstractThis paper aims at studying Nongbualumphu people’s networking and social organization through the ritual performance of worshipping Chaopho Phrawo’s spirit and his followers. The study reveals that Chaopho Phrawo worshipping ritual is the ritual of worshipping both ancestral spirits and Thaen, the supreme local deity.  This ritual is in accordance with ancient Laotian customs called Heet Sibsong.  It is performed to present gratitude to local spirits and foretell the abundance of produce and the community’s happiness.  Furthermore, the ritual reveals Nongbualumphu people’s networking and their social organization.  The network is woven by sharing among its members the legends of Chaophos’ spirits, telling about their statuses and sacredness.  Their patients who will turn from ordinary people to be each Chaopho’s Momnangs and their male human followers, called Chams after ritual participation.  Regarding social organization, it is based on seniority system.  Of the 6 groups of the spirits’ Momnangs and followers, Chaopho Phrawo’s medium is the most powerful.  In the ritual context, she is the cultural leader and the central figure uniting all people who share the same ancestors and beliefs in the spirits’ sacred power.  The power functions as social mores strictly recognized, respected, and practiced by Nongbualumphu people.  It is also the social mechanism that keeps people’s lives in order and assures peace and happiness in their community.   บทคัดย่อ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการประกอบพิธีบวงสรวงเจ้าพ่อพระวอ และเจ้าพ่อบริวาร และโครงสร้างทางสังคมจากระบบเครือญาติ การสร้างเครือข่ายและการจัดระเบียบทางสังคมของกลุ่มชนชาวเมืองหนองบัวลำภู ผลการวิจัยพบว่า  พิธีบวงสรวงเจ้าพ่อพระวอเป็นพิธีบูชาผีบรรพบุรุษและบูชาแถน เป็นการปฏิบัติตามฮีต 12  เพื่อแสดงความกตัญญู และเป็นการเสี่ยงทายความอุดมสมบูรณ์และความสงบสุขของชุมชน  นอกจากนี้พิธีบวงสรวงเจ้าพ่อพระวอและเจ้าพ่อบริวาร ยังสะท้อนให้เห็นถึงระบบการสร้างเครือข่ายและการจัดระเบียบของชุมชนเมืองหนองบัวลำภู การสร้างเครือข่ายของกลุ่มชนเชื่อมโยงด้วยความเชื่อในตำนานเรื่องเล่าเกี่ยวกับสถานภาพ ความเป็นวีรบุรุษนักรบ และความศักดิ์สิทธิ์ของเจ้าพ่อแต่ละองค์  และการมีปฏิบัติสัมพันธ์กันด้วยประเพณีกินดอง หรือแต่งงาน โดยคนป่วยแต่งงานกับเจ้าพ่อและเปลี่ยนสถานภาพจากคนปกติเป็นนางสนมของเจ้าพ่อ  การสร้างเครือข่ายและการจัดระเบียบสังคมมี 2 ระดับ คือ ระดับครอบครัวและเครือญาติ มีการเคารพนับถือกันตามระบบอาวุโส   นางสนมและจ้ำที่ถวายตัวเป็นบริวารด้วยความเชื่อถือและศรัทธา ซึ่งมีทั้งหมด 6 กลุ่ม  โดยมีนางเทียมเจ้าพ่อพระวอมีอำนาจสูงสุด และมีนางเทียมเจ้าพ่อบริวารอีก 5 กลุ่ม  ส่วนการสร้างเครือข่ายและการจัดระเบียบในระดับสังคม   ในพิธีบวงสรวงเจ้าพ่อพระวอมีนางเทียมเจ้าพ่อพระวอเป็นผู้นำทางวัฒนธรรมและเป็นศูนย์กลางที่หลอมรวมผู้คนที่มีความเชื่อในบรรพบุรุษร่วมกันด้วยความศรัทธาในอำนาจศักดิ์สิทธิ์    อำนาจ ศักดิ์สิทธิ์จึงทำหน้าที่เป็นกฎระเบียบแบบแผนของสังคม ที่ลูกหลานชาวเมืองหนองบัวลำภูจะต้อง ยึดถือและปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด  ลักษณะดังกล่าวเป็นกลไกสำคัญที่ช่วยให้กลุ่มชนดังกล่าวดำเนินวิถีชีวิตอยู่ร่วมกันอย่างมีระเบียบวินัย อันก่อให้เกิดความสงบสุขและความเป็นระบบระเบียบของชุมชนและสังคม